“Sizin aylar önce köşenizde ısrarla yazdığınız durum sonunda gerçekleşti” diyor değerli okurum Ahmet Can Şahin; “Letta’nın yerine Cumhurbaşkanı Napolitani, Demokrat Parti’nin (PD) 39 yaşındaki genç lideri Matteo Renzi’ye hükümeti kurma görevini tebliğ etti. Size göre milletvekili olmadan henüz bu yaştaki bir genel başkan zaten uzun zamandır suni teneffüsle nefes almaya çalışan koalisyonlar ülkesinde yeni bir hükümeti dışarıdan kurabilir mi? Kursa dahi bu hükümeti devam ettirebilir mi? Sürekli bir okurunuz olarak bu konudaki değerli görüşlerinizi öğrenmek ister, derin saygılarımı sunarım.”
Okurumuzun geçen hafta gönderdiği iletiye derhal yanıt vermek isterdim. Ama Türkiye’de bir “rejim değişikliği” yaşanırken, Çizme’nin “hükümet değişikliğini” -İtalya’da bulunmama rağmen!- yazamadım… “Demokrasi tramvayının son durağındaki” dramatik gelişmeler öne geçti…
Bazen insan böyle yazacağı konular arasında bölünüyor. Ancak Ahmet Can Şahin okurumuzun sorusu önemli. İtalya, 3. büyük “Avro” ülkesi. Çizme’nin encamı, Eski Kıta’yı etkiliyor. Ve “Renzi olayı” salt İtalya’da değil tüm Avrupa’da “post modern siyaset”, “post demokrasi” şablonunu çözümlemek adına çarpıcı bir örnek oluşturuyor.
Dün senatoda güvenoyu alan çiçeği burnundaki Renzi hükümeti, kamuoyu için şapkadan çıkan bir tavşan oldu…
Beyazın beyazı var hesabı
Aralıkta yapılan önseçimlerde, eski komünistler, sosyalistler, ilerici Katoliklerden oluşan “Zeytin Ağacı/ Ulivo” solunun devamını oluşturan Demokrat Parti (DP) liderliğine yüzde 70 oy çoğunluğuyla seçilen genç Renzi’nin… bir gün Başbakan olacağı biliniyordu. Ancak kimse bunun iki ayda gerçekleşeceğini düşünmedi…
Renzi, aynı parti saflarından geldiği Letta hükümetini asla sarsmayacağını söylüyor; önümüzdeki haziranda AB dönem başkanlığını devralacak İtalya’da hükümet krizi yaratmayacağını belirtiyordu.
Ama ne olduysa oldu…
Son on beş günde… Floransa’nın eski Belediye Başkanı Renzi ağız değiştirdi. Reel politik ile katıksız iktidarın gen haritasını çıkaran ünlü hemşiresi… Floransa’lı düşünür Machiavelli’ye parmak ısırtacak bir “iktidarperest” hamleyle, selefi Letta’yı yerinden ediverdi…
39 yaşındaki Renzi, sahneye çıkana dek İtalya’nın “en genç başbakanı” sıfatına sahip olan 48 yaşındaki Letta, birkaç günde böylece “out” oldu.
Piyasaya çıkan en yeni telefonunun, bir önceki modeli saf dışı bırakması gibi…
Letta ve Renzi’nin yer değiştirmesi buna benzedi.
Ne temsil ettikleri siyasi değerler, ne kurdukları hükümetlerin nitelik açısından aslında birbirlerinden farkı var…
“Kadın bakanları” üçte bire çıkarak geçen yıl bir ilke imza atan selef Letta’ya karşılık, Renzi bugün “yeninin de yenisi var” misali, kabinenin yarısını kadınlardan oluşturuyor.
Gidenle gelen arasındaki en büyük fark bu!
“Siyaset bürokrasisini” ve “siyasetin masrafını”düşürmek kapsamında Renzi ayrıca, geçen hükümette “22” olan bakan sayısını, “16”ya indiriyor.
Kırmızı plakalı arabalar, korumalar, yardımcılar, çanta taşıyıcılar, türlü çeşitli ayrıcalıklarla yaptıkları işten çok saltanatlarıyla gündeme gelen kalabalık bakan ordusundan gına getiren İtalyanlar için, küçültülen kabine -misal!- başlı başına “reform” sayılıyor.
Yaş ortalaması 50’den 34-40’a inen dişi bir kabine ile “modernlik” imajı çizen Renzi puan topluyor.
‘Program yok, hedefler var’
Bizzat kendi kullandığı küçük ekonomik arabaları yeğleyen, yanına koruma almayan; şehir içinde bisiklet, şehir dışında treni tercih eden Renzi, son kertede Berlusconi gibi “imaj”ı “politik içeriğin” önüne koyuyor.
Berlusconi’nin lüks düşkünlüğüne karşın, “halka yakın” tarzı benimseyen Renzi’nin iktidarda yapacakları ise halihazırda meçhul…
Renzi’nin iktidara çıkışı o kadar ani oldu ki, bu ihtiraslı politikacının programını mercek altına almaya kimsenin vakti olmadı.
İtalya’nın deneyimli siyaset yazarlarından Eugenio Scalfari, Renzi hükümetini, bu nedenlerden ötürü “pop hükümet/popüler kültür hükümeti” olarak adlandırıyor; “Galiba sol da artık ‘pop’ oldu” diyor Scalfari ve ekliyor: “Buna bir ilerleme diyebilir miyiz? Umarız öyledir/öyle olur!”
Repubblica gazetesinin en önemli siyaset yazarlarından olan İlvo Diamanti ise “Renzi hükümetinin programı yok. Yalnız bir dizi hedefi var” diye durumu özetliyor ve hedefleri şöyle sıralıyor:
“(Berlusconi yıllarında muhafeletin önünü kesmek maksadıyla yapılan) seçim yasasını değiştirmek, gençlerin istihdamını kolaylaştırmak, ekonomik büyüme, vergileri ve kamu yönetiminde bürokratikleşmeyi azaltmak… (Belediye başkanlığından gelen) Renzi’nin ilk programı,
parlamento ve seçmenler önünde öncelikle kendi meşruiyetini sağlamaktır. Bunun yolu ivedi reformlardan geçer. (Renzi bu sebeple) Her ay bir reform (vaat ediyor)! Renzi’nin markası: ‘hız’. İçinde yaşadığımız zamanın alameti farikası da aynı şekilde gene ‘hız’!”
Renzi hükümetinin kuruluş şekli kadar geleceği de özetle bir soru işareti!
En baba siyaset yazarları, merakla izlenen bir bilinmeyen olan Renzi’ye şimdilik ömür biçemiyor.
“Speedy Gonzalez” Renzi’nin iktidarda ne denli dayanıklı olacağını anlamamız için, birkaç aya ihtiyacımız var…