Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın beklenmedik bir anda hükümetinin istifa ettiğini ilan edip, erken seçim çağrısı yapmasıyla Yunanistan’da seçmenler aynı yılda üçüncü kez sandık başına gidecek. Çipras, istifa konuşmasında, istifa ve yeni seçim gerekçesi olarak, “25 Ocak’ta seçmenlerden aldığı yetkinin sınırlarına geldiğini” ileri sürdü. Esas istifa nedeni, kapsamlı bir liberalizasyon programı karşılığında AB kurumlarıyla yaptığı üçüncü borç anlaşmasını 17 Ağustos’ta alelacele mecliste onaylatırken, partisinden 30 milletvekilinin hayır oyu kullanması ve ardından 25’inin partiden istifa etme kararı alması oldu. Hükümet ortağı milliyetçi sağ parti ANEL’in desteği mecliste çoğunluk elde etmek için artık yetersizdi.
Şimdilik seçim kararı resmen alınmış değil. Cumhurbaşkanı üç gün içinde hükümeti kurması için meclisteki ikinci büyük parti olan Yeni Demokrasi’nin liderine görev verdi. Ne Yeni Demokrasi, ne Pasok, ne merkez partisi Potami erken seçim istiyor. Ne var ki üçünün milletvekili toplamı SYRIZA’yı geçmeye yetmiyor. SYRIZA’dan ayrılıp, Halkın Birliği Partisi’ni kuran Sol Platform miletvekilleri, Komünist Partisi ve SYRIZA’nın hükümet ortağı ANEL’in de erken seçime karşı çıkmak için bu partilerle ortak davranması çok zayıf bir ihtimal.
Salı gününe kadar hükümet kurulamazsa, anayasaya göre Cumuhurbaşkanı Yargıtay Başkanı’nı Başbakan atayacak ve geçici bir seçim hükümeti kurulacak. Çipras ve ekibi seçimleri 20 Eylül civarında, yani çok kısa bir zamanda yapmak istiyor. Amacı, SYRIZA’dan ayrılanların parti olarak toparlanmalarına fırsat vermeden, seçim kampanyasını bitirmek. Başta Halkın Birliği ve ona yakın bir tavır sergileyen Meclis Başkanı olmak üzere, muhalefet ise bu baskın seçimin demokrasiyi çiğneyeceğini iddia ediyorlar.

ÇRYIZA partisi
Çipras’a göre, bu kez seçmenler meclisin onayladığı üçüncü anlaşmanın bir gün Yunanistan’ı kemer sıkma politikalarından kurtaracağına inanıp inanmadıklarını ifade edecek. Bir de bu anlaşmayı kimin yürüteceğine karar verecekler. Böylece alacaklılara rest çekip, Avro bölgesinden çıkmayı savunanların oy oranı daha net ortaya çıkacak. Çok farklı açılardan bunu savunan Komünist Partisi, Halkın Birliği ve Altın Şafak’ın oy toplamının yüzde 17- 18’i geçmeyeceğini Çipras’a yakın çevreler iddia ediyor.
Çipras’ın erken seçimi zorlayarak, SYRIZA’nın içinde sol kanadı tasfiye edip, bir ÇYRIZA partisi kurmayı amaçladığını da sol muhalefet dile getiriyor. Yunanistan’da yasalar, seçimlerin 18 aydan az sürede yenilenmesi durumunda seçmene tercihli oy hakkı kullandırmama olanağı sağlıyor. Bu da yeni seçimlerde SYRIZA milletvekilllerinin tamamının Çipras tarafından tespit edilecek olması anlamına geliyor. Farklı sol örgütlerin ittifak platformu olarak kurulan, 2009 seçimlerinde yüzde 5 oy almış ve sonra sistem partilerinin çökmesinin yarattığı boşluğu hızla doldurarak, Yunanistan’ın açık ara birinci partisi haline gelen SYRIZA’nın başka bir yapıya dönüşmesi anlamına gelecek seçimler.

Yüzde 38’i bulabilir
Birçok gözlemci Çipras’ın erken seçimden mecliste çoğunluk elde etmek için gerekli olan yüzde 38’le çıkmasının mümkün olduğunu belirtiyor. Ağustos başı yapılan kamuoyu yoklamaları, SYRIZA’ya oy verme eğiliminin yüzde 33 civarında olduğunu gösteriyordu. SYRIZA’ya oy vermiş, halkoylamasında hayır oyu kullanmış seçmenlerin bir kısmı, Çipras’ın verdiği sözlere, yaptığı vaatlere ihanet ettiğini belirterek, Avro karşıtı sola ya da öfkesini dile getirmek için Altın Şafak’a oy vereceğini beyan etse de, bu sefer merkez sol ve sağ seçmenlerden Çipras’a yeni destek gelmesi mümkün. Çipras’ın gizli bir Avro ve AB düşmanı olmadığının ortaya çıkması, seçmenlerin büyük çoğunluğunun eski siyasetçilerin geri dönmesine her şeyden fazla karşı çıkıyor olmaları, seçmenler nezdinde popülaritesini korumasını sağlıyor. Seçmenlerin önemli bir kısmı, yaptığı hataları samimiyetle itiraf etmekten geri kalmayan SYRIZA’nın karizmatik liderinin elinden geleni yaptığına, AB güçlerinin alçakça şantajına maruz kaldığına ve her şeye rağmen bir şeyleri kurtarmaya çalıştığına inanıyor.

Radikal soldan reformist sola
Çipras, alacaklıların dayattığı ağır kemer sıkma politikalarına, adaletsiz vergi artışlarına, ücret ve emekli maaşı düşüşlerine, bankaları kurtarmaktan gerisini düşünmeyen politikalara karşı öfke patlamasının yoğunlaşma '6Eoktasıydı. Bu sayede birinci parti oldu. Şimdi ise Yunanistan’ın borç stokunda indirim yapılması karşılığı üçüncü bir ağır kemer sıkma politikasını “en namuslu” biçimde uygulayacak siyasal güç olma iddiasıyla seçmen karşısına çıkacak. Çok zor, hatta olağanüstü koşullarda olduğu tartışmasız yedi aylık hükümet tecrübesi, SYRIZA ve Çipras’ı radikal soldan reformist sol partiye dönüştürmeye yetti.