- Ne zamanki siyaset yoluyla birşeyler yapmak imkânı olduğunu gördüm, o zaman şiddetten ve silahtan vazgeçtim.
Vittoria banliyösündeki evinde, 1992 ilkbaharında, bana bunları söyleyen, zamanında Franco mahkemeleri tarafından Burgos’ta idama mahkûm edilen eski ETA militanı Mario Onaindia idi.
Evet, hayatını bile masaya sürecek kadar Bask davasına inanmış idam mahkûmu Onaindia, daha sonra, davadan döndüğü için ETA tarafından ölüme mahkûm edilecek, fakat demokratik yoldan vazgeçmeyecekti.
Bask terör örgütü için şu ünlü tümceyi kurarlar:
- ETA’nın yaratıcısı Franco’dur.
Gerçekten, İspanyol diktatörün baskı ve zulmü ETA’ya can vermiş, içeride de dışarıda da bir terör örgütüne nasip olmayacak destek sağlamıştı.
Ama siyasi çözüm olasılığı belirince, örgüt içeride dışarıda hızla destek yitirmiştir.
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın, PKK’nin silah bırakma çağrısını okurken bunları düşündüm.
Çağrı çok önemlidir ve hemen herkesin Kürt sorununda silahlı mücadele döneminin kapandığını düşündüğü bir dönme rastlamıştır.

***

Buraya varılmasında, uzun çatışmasızlık döneminin olduğu kadar, HDP’nin barajı aşarak Meclis’e girmesinin de katkıları var.
Kuşkusuz Demirtaş’ın da belirttiği gibi, bu çağrı tek başına yetmez. Hatta Öcalan’ın aynı yöndeki çağrısının da tek başına yeterli olacağı kuşkuludur. Üstelik Kandil’den son zamanlarda gelen iletilerin de bu yönde olmadığını söylemek mümkündür.
HDP’nin tek Kürt hareketi olmadığını unutmamak ve bu konuda kimilerinin görmeyi ısrarla reddettikleri bir gerçeği gözden uzak tutmamak gerek. Kürt hareketi içinde, baskıcı, totaliter, şiddet yanlısı, popülist eğilimler ağırlıktadır. İşin bu yönü bizzat hareket içinde yer alanların bazılarınca da dile getirilmektedir.
Bu durumda, ılımlı ve demokratik politikaların, sağduyu çağrılarının yankı bulabilmesi sanıldığı kadar kolay değildir.
Yıllardır çatışma ortamında filizlenip serpilmiş olanların, silah ve baskı, tek varlık nedenleri ve kendilerini ifade biçimleri olmuştur. Bunun bir anda değişmesi zordur.
Öte yandan, bölgedeki durum Kürt sorununun hızla enternasyonalleşmesi, uç çözümlerin yandaşı radikallerin sertlik politikalarını kışkırtıcı etki yapmaktadır.

***

Kısacası önümüzdeki dönemde, bir yandan da sertlik ve şiddet yanlılarının etkilerinin artma eğilimlerinin yükselmesi olasılığı az değildir.
Buna rağmen, çağrı çok önemlidir. Çünkü artık silahın kimi istemlerin tek ifade aracı olarak içeride ve dışarıdaki kimi çevrelerde bulduğu destek zedelenmiştir.
Bu bakmımdan çağrı, her türlü şiddetin meşruiyet dayanaklarını yok etmektedir.
Bu siyasi müzakere ve barışçı çözüm yolunda önemli bir dönemeçtir ki, sorunları birlikte çözme yanlılarının da her iki tarafta da güçlenmelerine yol açar.
Nereden gelirse gelsin, bu yolda ilerlenmesini sekteye uğratacak, dolayısıyla hem Kürt’ün hem de Türk’ün çıkarına zarar verecek her türlü provokasyona karşı uyanık olmak gerek.