İnanç, aşırı dincilik veya mezhepçilik olarak...
Köken, etnikçilik veya aşırı milliyetçilik olarak...
Demokratik ilkelerin, kurumların ve kuralların önüne geçerse o demokratik rejim tıkanır...
Faşizm egemen olur!
Elbette en koyu faşizm, hem inanca ve hem de ırka dayalı bir ittifakın ortaya koyduğu ikili bir baskı rejiminde ortaya çıkar.

***

Seçimlerden hemen sonra yazdığım iki yazıda:
Sonuçların, etnik köken vurgusuyla siyaset yapan iki partiyi MHP’yi ve HDP’yi güçlendirdiğine işaret ederek, demokrasi ile milliyetçilik ilişkilerini irdelemeye çalışmış ve şöyle demiştim:
“Ben, bu Cumhuriyeti birlikte savaşarak kurmuş olan Türklerin ve Kürtlerin milliyetçi ideolojilerinden güç alan MHP ve HDP’nin...
Geçmişin karanlık ve kanlı tarihinden beslenmek yerine...
Aydınlık ve demokratik bir geleceğin inşası için çalışacaklarına...
Türkiye’yi yağmacı ve rüşvetçi bir otoriterliğin pençesinden kurtarmaya öncelik vereceklerine inanıyorum.”

***

Elbette bu satırlar bir öngörüden çok bir temenniyi işaret ediyordu!
Bu temennimin önünde pratikte iki engel görünüyor:
Birinci engel: PKK’nin Kürt etnikçiliği adına terörü sürdürmesi ve böylece HDP’nin demokratik kimliğini ve solcu bir Türkiye Partisi olma iddiasını yok etmesidir.
İkinci engel: MHP’nin etnikçi bir yaklaşımla, HDP’yi yok sayması ve her türlü demokratik ilke, kurum ve kuralı bu yaklaşım adına görmezden gelmesidir.
Ne yazık ki, son Meclis Başkanlığı seçimindeki tutumuyla, MHP kendisinden kaynaklanan bu engeli siyasal yaşama geçirmekte kararlı olduğunu göstermiştir.

***

Bundan sonra ne olur?
MHP, HDP’yi yok saymak adına, bütün rüşvet ve yolsuzluk iddialarını sineye çekerek, Erdoğan’ın parlamenter rejimi başkanlık sistemi gibi yozlaştırmasına ses çıkarmayarak, seçim öncesi verdiği bütün sözlerin tersine, AKP ile koalisyon yapar mı?
Ya da AKP, barış sürecinin tümüyle durdurulmasını, rüşvet ve yolsuzluk iddialarının soruşturulmasını, Erdoğan’ın anayasal sınırlar içine ve Çankaya’ya çekilmesini kabul ederek MHP ile ortaklık kurar mı?
Ben bu olasılıkların her ikisinin de (hangi karşılıklı ödünler verilirse verilsin) pek de geçerli olduğunu düşünmüyorum.
Bu açıdan AKP ile MHP arasındaki bir hükümet ortaklığını pek olanaklı görmüyorum...
Çünkü böyle bir ortaklık:
Türkiye’yi koyu bir faşizmin kollarına atmasının yanında...
Partilerden birinin veya her ikisinin birden kendini inkâr etmesi ve böylece çok büyük ölçüde oy kaybetmesi anlamına gelecektir.