Paranoyam, komplo teorilerine yatkınlığım, geçen hafta IŞİD Irak’ta Ramadi’yi, Suriye’de Palmira’yı ele geçirince yine depreşti. Tam bu sırada “Obama’nın Irak politikası iflas etti” temalı yorumları okumaya başlayınca, iyice kuşkulandım. Hatırlarsanız, daha önce bir pazartesi yazımda (10/11/2014), Prof. Michael Glennon’un “Çifte yönetim” başlıklı bir çalışmasını aktarmıştım: ABD’de ulusal güvenlik, savunma konularıyla ilgili kararlar, istihbarat ve savunma kurumlarının en üst kademelerinde hazırlanıyor, devlet başkanlarına, onaylanmak üzere sunuluyor. Bu nedenle, kararların devlet başkanlarını aşan stratejik eğilimlere ilişkin bir boyutu oluyor.

IŞİD ne biçim bir şey?
IŞİD, ABD liderliğindeki bir koalisyonun mutlak hava üstünlüğü altında, çok yakından gözlenen, insani (HUMINT), elektronik (SIGINT) istihbaratın yaygın, derin biçimde toplandığı bir bölgede kolaylıkla sınırları geçerek hareket ediyor. IŞİD aynı anda birçok cephede savaşabiliyor; aralarında 900 km uzaklık olan iki stratejik hedefi aynı hafta içinde ele geçirebiliyor.
Osman Mirghani’nin işaret ettiği gibi adeta karşımızda “Çin ordusu kadar büyük, ABD ordusu kadar yüksek teknoloji kullanan bir şey var” (Asharq Al-Awsat, 21/05/015). Gerçekteyse en iyimser tahminlerle 20-30 bin savaşçıdan söz ediyoruz. Bunları, Saddam’ın ordusundan kalan bazı deneyimli generallerin yönettiği iddiasını kabul etsek bile, çoğu 100 ülkeden (kültürden) gelmiş, kimi zaman akli dengeleri kuşku götüren gençlerin bu kadar kısa sürede, bu kadar kapasiteli bir savaş makinesine dönüşebileceğini kabul etmek çok zor.
Ayrıca, IŞİD bir yeri ele geçirince adeta orada karnaval havası yaratıyor, meydanlarda toplanıyor, toplu idamlar, gösteriler vb. düzenliyor. Tüm bunlar insansız uçakların, uzaydan yerdeki otomobilin markasını, kızıl ötesi ışınlarla, canlıların karanlıkta bile beden ısıları yoluyla yerlerini saptayan teknolojiye sahip uyduların gözleri altında, herhangi bir roket saldırısına maruz kalmadan yaşanıyor. Çölleri boydan boya rahatça geçen uzun konvoyları, bu konvoylardaki “gıcır” 4X4’leri de anımsayalım.
CNN’e konuşan bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi de, “Bugüne kadar böyle bir şey görmedik” ...“bunlar 1980’lerde SSCB’nin Afganistan’da savaştığı güçlerin iki katından fazla” ...“bu savaş yıllarca sürecek” diyor (CNN, 22/05/2014).

Afganistan örneği anlamlı...
Afganistan’a yapılan bu göndermeyi okurken aklıma Taliban’ın nasıl yaratıldığı, SSCB’ye karşı savaşta nasıl desteklendiği geldi. Bu yönde düşünürken. ABD’deki hükümeti izlemek için kurulmuş STK’lerden muhafazakâr eğilimli Judicial Watch’ın yayımladığı bir belge dikkatimi çekti. Judicial Watch, ABD’nin Bingazi konsolosluğuna yönelik saldırısıyla ilgili bazı bilgilere ulaşmak için federal hükümete karşı açtığı bir davanın sonucunda, savunma ve dışişleri bakanlıklarından bazı belgeler almayı başarmış. Bu belgelerin içinde Savunma İstihbarat Ajansı’nın 2012’de hazırladığı bir bilgi notu, (http://www.judicialwatch.org/document- archive/pgs-287-293-291-jwv- dod-and-state-14-812-2/) Batı’nın politikalarının uygulanabilmesi için, IŞİD’in Doğu Suriye’de etkin olmasının arzulandığını gösteriyor (Özellikle bkz: paragraf.8.c).
Bilgi notunun izlediği mantık şöyle: Suriye’de muhalefetin başını El Kaide çekiyor. Batı muhalefeti destekliyor. Suriye’de isyanın yükselmesiyle yerli bir İslam devleti olasılığı ortaya çıktı. Doğu Suriye’de bir Selefi yönetiminin oluşması, Suriye rejimini zayıflatmayı planlayan Batı’nın istediği bir şeydir.
Bundan sonra bilgi notu, “Bir Sünni İslam devletinin Irak’ın bütünlüğü için bir felaket olacağına, Arap dünyasından terörist unsurların Irak’a girmesini kolaylaştıracağına” kısacası tüm bölge için bir istikrarsızlık kaynağı olacağına işaret ediyor (8.D...1: Son paragraf).
Geçen yıl 25 Ağustos yazımı, “Ben paranoyak olabilirim, ama bu IŞİD” ABD’nin bölge politikaları açısından “çok yararlı bir şeye benziyor” diyerek bitirmiştim. Şimdi artık, “ben paranoyak olmayabilirim” diye düşünmeye başladım. Tabii emin olmak zor!