Kenan Evren’in 12 Eylül darbesinin ardından, bu güçle yaptığı anayasa ile birlikte cumhurbaşkanı olması siyasi tarihimizin çarpıcı dönemeçlerinden biridir. Seçmenler, anayasaya “evet” derken, Kenan Evren’in cumhurbaşkanlığına da “evet” demiş oluyordu. Oyların kullanıldığı zarflar da şeffaftı ve kimin Evren’e ve anayasaya “evet”, kimin “hayır” dediği belli oluyordu.
Bu koşullarda yapılan anayasa ve Evren referandumuna yüzde 91 “evet” çıkmıştı. Yüzde 9 oy, bütün baskılara karşın hayır yönündeydi. Evren’in Cumhurbaşkanlığı döneminde yurt gezileri, gittiği kenti altüst eden bir katılımla gerçekleşiyordu. Bütün öğrenciler ellerinde bayraklarla Evren’in geçeceği güzergâhta saatler öncesinden hazır tutuluyordu. Devlet dairelerinde kırmızı alarm veriliyordu. Evren’in gelişinden gidişine dek üst bürokrasi adeta duruyordu.
Herkesin hazır edildiği bu gezilerin programı da garip bir şekilde gizli tutuluyordu. Ola ki sızarsa, suçlular anında yakalanıp meslekten atılıyordu.

***

12. Cumhurbaşkanı Erdoğan da tıpkı 7. Cumhurbaşkanı Evren gibi gittiği kentlerin bütün düzenini bozuyor. Erdoğan dün, İzmir’deydi. Gezi öncesinde aldığımız haberler, bize yansıyan yakınmalar, aklımıza Evren dönemini getirdi.
Cuma sabahı arayan bir şoför, şöyle diyordu:
“Dün, kullandığım servis aracının sahibi aradı. ‘Cumartesi de çalışacaksın. İlçemizden insanları, bedava, Erdoğan’ın Atatürk Stadı’ndaki açılış davetine götüreceksin. Minibüs tam dolmazsa, ne yap et doldurmaya bak. Yarım götürürsen başımız derde girer’ dedi.”
Şoför, neredeyse ağlamaklıydı, “Ömrümde hiç bu kadar, gerildiğimi hatırlamıyorum. Beni nasıl böyle bir mecburiyete tabi tutarlar” diyor. Yanıtını da kendisi veriyordu. Söylediklerini bu sütunlarda yinelemeyelim!
Başından beri İzmir’de 80 bin kişilik Atatürk Stadı’nın Erdoğan emretti diye doldurma telaşı vardı. Bütün kamu kuruluşlarına yazı yazıldı. Bir kopyası elimizde bulunan bu yazıya göre, herkesin elinde bayrakla, Atatürk resmi ile hazır bulunması isteniyordu. Açılışı yapılacak binaların da Atatürk posterleri ve Türk bayrağı ile donatılması gerektiği vurgulanıyordu. Bu resmi yazıda ayrıca katılımcıların coşkulu olması da isteniyordu. Erdoğan’ın Atatürk Stadı’nda 770 milyona mal olan 629 projeyi toplu olarak açacağı belirtiliyordu.
Bu projelerin neler olduğu, kaçının aylar önce hizmete açıldığı, kaçının halen yarım olduğu iyi bir gazetecilik sorusu.

***

Kaderin cilvesine bakın ki Kenan Evren’in hazırlatıp sunduğu 12 Eylül Anayasası’nı bile 12. Cumhurbaşkanı’ndan korumak gerekiyor. Zira Erdoğan bu anayasaya bile rahmet okutacak bir kural tanımazlık içinde. Kendisine parmak kaldıracak 400 milletvekili istediği partisinin oy kaybetmekte olduğun görünce yine her zamanki gibi bütün kuralları altüst edip miting alanlarına koşan Erdoğan, doğuda Kuran’ı, batıda Atatürk’ü kürsüye taşıyor.
Dün Evren’in sağlık durumunun kötüye gittiği haberi geldi. Evren’in sağlıklı olmasını, daha uzun yaşamasını, Recep Tayyip Erdoğan’ın devrinin de bittiğini görmesini dilerdik.