Çağdaş yargı aşağıdakilerden hangisini korur?
Birey...
Devlet...
Rejim..
Hiçbiri...
Hepsi...

***

Bu soru hocalık hayatımda hemen hemen hiç kullanmadığım, “tuzaklı” bir sorudur:
Tuzak, “Çağdaş” sözcüğünde yatmaktadır!
Ama tuzağı görebilmek için, önce işin geneline bakmak gerekir:
Yargı, tarih boyunca daima, her ülkede, o ülkedeki rejimi korumuştur!
En klasik örnekler, ortaçağda Hıristiyanlığın emrinde olan engizisyon ile Osmanlı’nın Şeriat Mahkemeleridir.
Yakın tarihteki aşırı örnekler, birbirinden çok farklı olmakla birlikte, Nazi Almanyası’nda Hitler’e bağlı olan, onun gibi düşünen ve davranan yargı ile, ABD’de MacCarthy dönemindeki uygulamalara göz yuman yargıdır.

***

Şimdi gelelim sorunun tuzağı olan “Çağdaş yargı” terimine:
“Çağdaş yargı”, yukarda açıkladığım temel kurala göre “çağdaş rejimin” emrindedir...
Peki, “Çağdaş rejim” nedir?
Demokrasi ve insan hakları.
O halde hem genel hem de güncel olan doğru yanıt:
“Çağdaş yargı, demokrasiyi ve insan haklarını korur” biçiminde olmalıdır:
1) Demokratik rejimi herkese karşıkoruyacak.
2) Hukuk devletini, herkese ve özellikle de iktidarlara karşı koruyacak.
3) Bireyin temel hak ve özgürlüklerini de devlete karşı koruyacak.
Yazının başındaki sorunun doğru yanıtı “Hepsi”dir.

***

Çağdaş toplumlarda, demokratik rejim, hukuk devleti ve bireyin hakları, yargı tarafından iki türlü korunur:
1) Seçmen iradesini iktidara yansıtacak olan seçimlerin adil ve şeffaf koşullar altında yapılmasının sağlanmasıyla..
2) İktidara gelenlerin uygulamalarının temel hak ve özgürlüklere uygun olmasının denetlenmesiyle...

***

Çağdaş yargının görevi, iktidar ile uyumlu olmak değildir:
Çağdaş yargının görevi, seçimlerde adaleti, şeffaflığı, muhalefet ile iktidar arasında propaganda olanakları bakımından eşitliği sağlamaktır.
Çağdaş yargının görevi, seçilmiş iktidarların demokrasiye, temel hak ve özgürlüklere uygun olmayan tutum ve davranışlarını engellemektir.
Sizce YSK ve AYM bu ilkelere uygun mu davranmaktadır?