Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Yerli mi, milli mi?
2018 yılında yaşanan TL’nin değer kaybı ve ardından gelen ekonomik kriz, hükümeti birtakım tedbirler almaya yönlendirmiştir. Bu kampanyalardan bir tanesi de “yerli üretim” kampanyasıdır. Kampanya ile halk “yerli üretim” ürünlerinden almaya teşvik edilmektedir. Bu sayede kıt bulunan dövizin yurtiçinde kalması hedeflenmektedir. Bu kampanyalarda ortaya konan yaklaşımlar, mülkiyet esaslı olmadığı ve ekonomi politik açıdan temelsiz olduğu için sonuç alınamayacağı açıktır. Sermayenin (paranın) davranış biçimi, mülkiyeti ile doğrudan ilişkilidir. Burada hedeflenen “yerli üretim” mi olmalıydı, yoksa “yerli malı” mı olmalıydı? Her “yerli”nin “milli” olmadığı gözden kaçmaktadır. Hatta onlarca yıllardır Türkiye’de uygulanan politikalar bunun tersi yöndedir. 2003 ile 2017 yılları arasında gerçekleştirilen özelleştirmeler kapsamında, 101 kuruluşta bulunan kamu payları ile 10 liman, 85 elektrik santrali, 40 işletme, 11 otel/ sosyal tesis, 3 bin 631 taşınmaz, 37 maden sahası, 3 gemi, 6 bin 808 kalem makine-teçhizat, 155 adet isim hakkı/marka ve araç muayene hizmetleri, toplam 59.9 milyar ABD doları bedelle satılmıştır. Diğer yandan AKP’nin iktidara geldiği yıldan itibaren devlet harcamalarının GSYİH içinde payının giderek düştüğünü görmekteyiz. Tablo 1’de bu durum beşer yıllık kesitlerle özet olarak verilmiştir. Bunun anlamı, kamunun giderek ekonomiden el ayak çekmesidir. İstanbul Sanayi Odası en büyük ilk 500 firma listesinin ilk 5 firmasından 4’ü yabancı sermayeli şirkettir. Toplamda 500 firmanın 61 adedi yabancıdır. Yabancı sermayeli şirketler, uzun vadeli olarak ülkede kalsa da, kârları yurtdışına transfer olduğu için, ödedikleri vergi ve yarattıkları istihdam dışında yararları olmamaktadır. Hele ki, döviz dengesine katkıları ilk yatırım anından sonra çok sınırlı olmaktadır. İster ilk kalkınmış Batı ülkeleri olsun ister ikinci dalga olarak kalkınan Japonya, Güney Kore, Çin vb. ülkeler olsun kalkınmaları hep yerli firmaları ile olmuştur. Türkiye’de bu konuda tersi bir yol izlemekte, ülkenin daha Cumhuriyetin kuruluş yıllarında kazanılan tüm ekonomik değerleri yabancılara devredilmektedir. Tüm bu nedenlerle, ürünlere “yerli üretim” damgası vurmak ve “yerli üretim” damgalı ürünlerin satın alınması yönünde kampanyalar yapmak, istenen sonuçları vermeyecektir. Satın alınan ürüne verilen kaynağın kime gittiğine bakmak gerekir. Bu nedenle, Cumhuriyetimizin kuruluş yıllarında “yerli malı” kavramı vardı. “Yerli üretim” ile “yerli malı” kavramları birbirinden farklıdır. Bu farkı anladığımız gün, birçok şeyi anlamış olacağız. Bunun için de bir dünya görüşü gereklidir. Bu da şu anda mevcut değildir.
Hüseyin Karadede / Endüstri Mühendisi
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Asgari ücret ve emekli maaşı hakkında önemli iddia!
- Asgari ücret kaç TL olmalı?
- Yarısı mesleği bırakmayı düşünüyor!
- Asgari ücret artarsa verimlilik artar
- Yankı Bağcıoğlu'ndan Suriye uyarısı:
- CHP'li Günaydın'dan Bakan Tekin'e tepki!
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
- Canlı tarih müzesi Hisart 10. yılında!
- Teğmenler Yüksek Disiplin Kurulu'na sevk ediliyor
- Tarihçi Yusuf Halaçoğlu'ndan şok iddialar
En Çok Okunan Haberler
- 'Asgari ücret' tepkisi nedeniyle tutuklandı
- Nedir bu Emevi Camisi takıntısı?
- Emekli ve memura ne kadar zam yapılacak?
- Merkez Bankası faiz kararını açıkladı
- Aile salona alınmadı
- Davutoğlu'nun 'hazırım' çıkışına yanıt verdi
- CHP’nin asgari ücret tepkisi ve Özgür Özel’in hazır cevaplığı
- 'Lösemiyle mücadele ediyor... Yaşama şansı yüzde 50'
- 'AZAL uçağı düşürüldü' dediler... Kimi işaret ettiler?
- ‘Nerede görülmüş milletvekiline küfrettiği?’