1) Önce Demokratım, sonra Sosyal Demokrat.
2) Bir Toplumbilim öğrencisiyim.
3) Biraz Toplumbilim (Sosyoloji) dışında az şey bilirim ama en iyi bildiğim şey haddimdir.

***

Şimdi bu üç cümle çerçevesinde, somut kişilerden bağımsız olarak, son günlerde bir cumhurbaşkanı, bir televizyon sunucusu/yorumcusu ve bir sanatçı/mizah yazarı arasında yaşanan “Haddini bilmek” olayını yorumlamak istiyorum.
1) “Haddini bil” demek bir hakaret midir?
“Haddini bil” demek, esas olarak “Yetki ve sorumluluk sınırlarını aşıyorsun ve benim haklarımı zedeliyorsun” anlamına gelen bir uyarı ifadesidir.
Bunun bir hakaret olarak algılanması zor görünüyor.
2) Cumhurbaşkanı, sunucu/yorumcu ve sanatçı/mizah yazarı arasındaki ilişkiler nelerdir?
Cumhurbaşkanı, içinde yorumcu/ sunucu ve sanatçı/mizah yazarının da bulunduğu seçmenler tarafından, kendilerine hizmet için, sınırlı süreyle seçilmiş bir yöneticidir.
Yani esas olarak seçmenler, (ve elbette bu arada sunucu/yorumcu ve sanatçı/mizah yazarı) cumhurbaşkanını kendilerine hizmet için sınırlı bir süreyle görevlendiren insanlardır; hizmetlerinden memnun kalırlarsa yeniden seçerler; memnun kalmazlarsa değiştirirler.
Ayrıca bir cumhurbaşkanı, görevler ve sorumluluklar açısından, hem sunucu/ yorumcunun hem de sanatçı/mizah yazarının birinci derecede konusudur...
Bir diğer deyişle, bir sunucu/yorumcu ile bir sanatçı/mizah yazarı görevleri gereği de bir cumhurbaşkanını, sıradan normal vatandaşlardan daha yakından izler, denetler, haber, mizah ve eleştiri konusu yapar.

***

Konuyu kim kime ne demiş, niye demiş gibi somut olaylara ve kişilere indirgemeden irdelediğimde, soyut planda şöyle üç sonuç görüyorum:
1) Bir kişiye “Haddini bil” demek hakaret olarak görünmüyor.
2) Demokrasilerde, bir cumhurbaşkanının kendisine hizmet etmekle yükümlü olduğu bir vatandaşa “Haddini bil” demesi, bir vatandaşın kendisine hizmet için seçtiği bir cumhurbaşkanına “Haddini bil” demesinden daha uygunsuz gibi görünüyor.
3) Bir sunucu/yorumcu ve bir sanatçı/ mizah yazarı ile bir cumhurbaşkanı ilişkileri açısından ise, bunların cumhurbaşkanını eleştirmeleri ve “Haddini bil” demeleri, görevleri ve toplumsal/ siyasal fonksiyonları açısından bir cumhurbaşkanının onlara “Haddini bil” demesinden çok daha kabul edilebilir bir davranış gibi görünüyor.

***

OLMAYA CİHANDA DEVLET HADDİNİ BİLMEK GİBİ!