2. kez kurbanlaştırmak

Her yeni bombalı saldırının ardından istatistikler güncelleniyor. Eklenen her rakam yakınlardan, sevenlerden oluşan kesif bir acı bulutu.

İddianamesi yeni hazırlanan 10 Ekim 2015’teki Ankara Garı patlaması, kaybın yüksekliği, ihmalin ve zafiyetin aleniyeti dışında sonrasında yarattığı dayanışma ağıyla da ayrı bir yerde duruyor. 10 Ekim Dayanışma Ağı, olay yerinden başlayarak bugüne uzanan, bireylerden ve kurumlardan müteşekkil sivil bir girişim. Biriktirdikleri tecrübeyle katliam sonrası sosyal medya hesaplarından (@10Ekim15) yaptıkları yerinde öneriler, aslında resmi kurumların tabii görev listesi gibi. Kriz yönetimine dair İçişleri Bakanlığı’na, Sağlık Bakanlığı’na, AFAD’a, ağırlıklı olarak psikolojik destekle ilgili somut soruları da var.

10 Ekim Barış ve Dayanışma Derneği ise yakınlarını kaybeden aileler ve yaralıların bir araya geldiği, hukuki süreci de takip eden bir yapı. Onlar her bombalı saldırı haberiyle yaşadıklarını başka türlü hatırlıyor, herkesten derin etkileniyor. Fotoğraflardan ve videolardan özellikle kaçındıklarını söylüyorlar. Gözden kaçan bir noktayı da anımsatıyorlar: “10 Ekim’den sonraki haberlerin hemen tümünde kullanılan bir görsel var mesela, yerde insanlar yatıyor, üzerleri örtülü. Bunu her gördüğümüzde hangisi bizim yakınımız diye soruyoruz kendimize. Şiddetin boyutlarını şiddet yüklü bir dille ya da görselle yapmak o şiddeti çoğaltıyor”.

Bu, haberlerde kullanılan dil için de geçerli bir uyarı.

Sonrasında yapılan kampanyaların da, doğrudan etkilenenleri mağdurlaştırıcı değil, güçlendirici bir dille yapılması gerektiğinden bahsediyorlar. Bazen kaş derken, göz çıkabiliyor çünkü.

Kanıksama endişesi...

“Ölümleri kanıksamak” önemli bir eşik, birçok kişinin kendinde bulmaktan korktuğu his. Yakınını kaybetmenin kanıksanacak yanı yok, ama bu saldırıları tanıdığı, sevdiği üzerinden tecrübe etmemiş olanların kanıksama endişesinin onlardaki karşılığı ne?

“Sıradan bir gün, sevdiğiniz biriyle yaptığınız telefon konuşmasının son konuşmanız olması, onu bir daha göremeyecek olmak çok zor. Ölümlerin kanıksanmaması için istatistik olmaktan çıkarılmaları, yakınları üzerindeki etkisinin anlaşılması önemli. Çoğu saldırıda ölenlerin sayısından bile emin olamıyoruz. Oysa o bir-iki kişilik fark, yakınlarının bütün yaşamını etkileyecek.”

Herkesin her an kurban olabileceği günlerde, 10 Ekim aileleri hukuki, psikolojik ve sosyal destek süreçlerinin takipçisi olmanın, dayanışma mekanizmaları yaratmanın önemi anlatıyor. “Ölümleri birbirinden ayırmadan her hayatın kendi içinde değerli olduğunu bilerek yaklaşmak gerekli. 10 Ekim sonrasında bizi en çok inciten, stadyumlardan kayıpların yuhalanmasıydı. Kurbanları ikinci kez kurbanlaştıran bu tavır sonrasında on kadar bombalı saldırı yaşandı. Çünkü katliamları düzenleyenler meşruiyetlerini bu tür davranışlardan alıyor.”