Ankara topu Atina’ya attı

Türkiye ve Yunanistan, iki ülkeyi savaşın eşiğine getiren gerilimlerin ardından 1997’de Madrid’deki NATO zirvesinde sorunların barışçıl yollardan çözümü için mutabakata varmıştı. 6 maddelik Madrid Mutabakatı’nda karşılıklı olarak iki ülkenin güvenliğine ve egemenliğine saygı, uluslararası hukuk ve anlaşmalara saygı, Ege’deki çıkarlara karşılıklı saygı, tek taraflı eylemlerden sakınılması ve sorunların kuvvet kullanımı tehdidi olmadan barışçıl yollardan çözülmesi taahhüdü yer almıştı. Bu mutabakat doğrultusunda 2002’de iki ülke arasında istikşafi (keşif amaçlı) görüşmeler başlatılmıştı. Dışişleri Bakanlığı müsteşarları düzeyinde sürdürülen görüşmelerde Ege’deki kıta sahanlığı ve karasuları anlaşmazlıkları başta olmak üzere tüm sorunlar ele alındı ancak 14 yıl boyunca 60 tur devam eden görüşmelerin içeriğine ilişkin iki taraftan da hiçbir bilgi sızmadı. İki ülke arasındaki son istikşafi görüşme, 1 Mart 2016’da Atina’da yapıldı. Bu tarihten sonra iki ülke arasında istikşafi görüşme yapılmadı ancak iki ülke Dışişleri Bakanlıkları arasında düzenli siyasi istişareler devam etti.

TÜRKİYE’DEN UAD TALEBİ

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy’un 24 Ocak’ta konuyla ilgili bir soruya cevaben yaptığı açıklamada iki ülke arasındaki meselelerle ilgili ayrıntılı bilgiler yer aldı. Buna göre Yunanistan’ın Ege adalarını 1923 tarihli Lozan ve 1947 tarihli Paris Barış anlaşmalarına aykırı olarak 1960’lı yıllardan itibaren silahlandırması, Yunanistan’ın Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) yargı yetkisine 1993’te koyduğu rezerv nedeniyle uluslararası yargıya taşınamıyor. Türkiye, Ege adalarının silahsızlandırılmış statüsünün ihlali meselesinin görüşmeler yoluyla çözülmesini istiyor. Türkiye aynı zamanda konunun UAD’ye götürülmesinin de önünün açılmasını talep ediyor ve bu talep Yunanistan ile yapılan istikşafi görüşmelerde de gündeme getirildi. Ancak Yunanistan’ın isteğiyle ara verilen istikşafi görüşmelerden somut bir sonuç çıkmadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Miçotakis’le 4 Aralık’ta yaptığı görüşmede Yunanistan’la istikşafi görüşmeler dahil tüm diyalog kanallarını yeniden canlandırma teklifinde bulundu. Ancak halen Yunanistan’dan bu konuda olumlu bir yanıt gelmedi.