Belgesel tiyatroda oyuncular gerçekti

23. İstanbul Tiyatro Festivali’nin son oyunu belgesel, biraz da sahneyi kamusal alan olarak kullanan aktivist tiyatro “Temiz şehir” oldu.

Gerçek temizlik işçilerinin oynadığı Yunanca oyun Türkçe üstyazı ile 30 Kasım Cumartesi ve 1 Aralık Pazar günleri oyuna çok yakışan Zorlu PSM Turkcell Platinum Sahnesi’nde izlendi.

Çok sayıda göçmen kadın işçiyle yapılan görüşmeler sonucunda, özellikle oyuncu olarak oyunda yer almayı da kabul eden Bulgaristan, Arnavutluk, Moldovya, Filipinler ve Afrika’dan gelen beş kadının anlattıklarıyla oluşan metin ve reji Anestis Azas & Prodromos Tsinikoris’e ait. Feminist kadın bakışını doğru verebilmek için de kadın bir dramaturg olan Margarita Tsomou seçilmiş. Oynayanlar biri şu anda emekli diğerleri çalışan beş temizlik işçisi: Mabel Matchidiso Mosana, Rositsa Pandalieva, Fredalyn Resurreccion Hellrung, Drita Shehi, Valentina Ursache.

Daha iyi bir hayat arayışı özellikle de ailelerine destek için kaçak işçi olarak başka ülkelere giden daha sonra oturma izni hele de çalışma izni alabilirse nispeten hayatı kolaylaşan ancak sınıf, statü ve cinsiyet farkının yarattığı sorunları hiç azalmayan gerçek temizlik işçisi kadınların gerçek hayat hikâyesini kara mizahın güçlü dramatik diliyle izledik. Benzer hikâye her yerde yaşandığı için çok tanıdık geldi.

Oyun sonrası yönetmenlerden Azas ve oyuncuların katılımı, eş- zamanlı çeviriyle gerçekleşen söyleşide problemlerin gittikçe büyüyen göç dalgası ile çok daha arttığı ifade edildi. Annesi aynı durumda olan bir seyircinin sahnedeki annelere teşekkürü ile de duygusal anlar yaşandı. Bugüne kadar Maksim Gorki Tiyatrosu’ndan Münchner Kammerspiele’ye kadar Avrupa’nın 40, Yunanistan’ın sadece iki şehrinde sahnelenen, “Daha iyiye doğru güç yolculuk mümkün mü” sorusunu nitelikli niteliksiz bütün göçlere gönderen oyun, her yerde özeleştiri yaratmış. Eşleri değerini pek anlamasa da oyuncuların çocukları çok takdir etmiş.