Kronik böbrek hastalığında erken tanı önemli

Dünyada her yıl yaklaşık 2,5 milyon kişi kronik böbrek hastalığı nedeniyle hayatını kaybediyor. Üstelik gün geçtikçe artış gösteren bu ciddi hastalık, ülkemizde de yaklaşık her 7 erişkinden birinde görülür hale geldi. Prof. Dr. Ülkem Çakır, böbrek hastalığının özellikle diyabet hastaları ve yüksek tansiyonu olanlarda çok daha hızlı geliştiğini belirterek, günümüzde sağlıksız yaşam alışkanlıklarından az su tüketimine, aşırı kilodan sık ağrı kesici ilaç ve sigara kullanımına, kalp ve damar hastalıklarından kan yağlarında yüksekliğe dek bir çok etkenin de önemli riskler arasında yer aldığını söylüyor. 

Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi’nin verilerine göre, Türkiye’de diyalize yeni başlayan hastaların yaklaşık yüzde 38’inde böbrek yetmezliğinin nedeninin diyabet hastalığı, yüzde 27’sinde ise nedenin tansiyon yüksekliği olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ülkem Çakır, “Özellikle kronik böbrek hastalığı açısından yüksek risk altındaki kişilerin yani diyabet, yüksek tansiyon, kalp ve damar hastalığı veya ailesinde böbrek hastalığı öyküsü bulunanlar ve yaşlıların bu tarama testlerini yılda en az bir kere olmak üzere düzenli olarak yaptırması büyük önem taşıyor” dedi..

ZAMAN KAYBETMEDEN DOKTORA BAŞVURULMALI

Kronik böbrek hastalığı için risk altında olanların, böbrek hastası olup olmadığını öğrenmek için mutlaka zaman kaybetmeden doktora başvurması gerektiğini vurgulayan Çakır, “Yapılan iki basit test ile böbrek hastası olup olmadığınızı belirlemek büyük oranda mümkün. Böbrekler hasarlandığı zaman idrarda protein kaçağı ortaya çıkıyor. Protein kaçağı açısından birkaç hafta arayla yapılan iki testin pozitif çıkması, kronik böbrek hastalığının bir belirtisi olabiliyor. Bu nedenle tam idrar tetkiki ve idrarda protein atılımının ölçülmesi önemli. Bir diğer test ise; serum kreatinin düzeyinin ölçülmesi ve böbrek süzme işlevini gösteren glomerüler filtrasyon hızının hesaplanması ki, düşük glomerüler filtrasyon hızı değerinin dakikada 60 ml’den düşük olması böbreklerinizin gerektiği kadar çalışmadığı anlamına geliyor” diye konuştu.

HASTALIK SİNSİCE İLERLİYOR

Böbrek hastalığının erken saptandığında önlenebildiğini ya da ilerlemesinin geciktirilebildiğini belirten Çakır, buna karşın erken tanısı konulamadığında sıklıkla son dönem böbrek yetmezliği evresinde kendini gösterebildiğini söyleyerek, “Yüksek sakatlık ve ölüm oranları ve kötü yaşam kalitesi ile hasta sağlığını, uygulanması gereken yüksek maliyetli diyaliz ve böbrek nakli tedavileri ile sağlık bütçesini ciddi bir şekilde tehdit etmektedir. Bu nedenle; sosyal ve ekonomik yükü her geçen gün artan kronik böbrek hastalığının kontrolünü sağlamak için, toplumda yaşam biçimi değişikliklerine yol açacak ve böbrek hastalığının önlenmesi ve tedavisine dayalı hastalık yönetimi modelinin bir an önce hayata geçirilmesi gereklidir” ifadelerini kullandı.

Uzmanlar böbrekleri korumanın 10 önemli kuralını şu şekilde sıralıyor;

· Hareketsizlikten kaçının, düzenli egzersiz yapın.

· Sağlıklı beslenin ve ideal kilonuzu koruyun.

· Tuzu azaltın.

· Günde en az 2 litre su tüketmeye dikkat edin.

· Sigaradan ve alkolden kaçının.

· Sık sık, gelişigüzel ağrı kesici ilaç kullanmayın.

· Kan basıncınızı düzenli olarak ölçtürün.

· 40 yaşından sonra kan şekerinizi ölçtürmeye dikkat edin.

· Kronik böbrek hastalığı için risk altında iseniz, böbreklerinizi kontrol ettirmek için düzenli olarak doktora başvurun.

· Diyabet hastalığınız veya tansiyon yüksekliğiniz varsa önerilen tedavilere dikkatlice uyun.