Borçları bile yakınlarına kalacak

Soma'da hayatını kaybeden 301 madenciye Başbakan Erdoğan da dahil şehit denilmesine rağmen madencilerin kredi borçları ailelerine kalacak ve borçları aileler ödemek zorunda kalacak. Peki Hükümet "şehit" dediği madencilerin borçları için ne gibi bir iyileştirme yapacak?

Vicdan sahibi her yüreğin acı duyduğu Soma katlimı ardından işçilerin bankalara olan borçları, bankaların bir duyarlılık göstererek borçları sildiklerini açıklamaları ardından kredi alanlara zaten sigorta zorunluluğu olduğu ve bunların sigortaları karşılığı silineceği etraflıca konuşuldu, yazıldı, tartışıldı. Pek çok medya organında farklı açılardan ele alınan konular bir dizi üzüntü verici detayı ortaya çıkarırken bu acıların, daha da önemli böylesi bir katilamın yeniden yaşanmaması için atılması gereken adımlar hakkında da ipucu verdi.

Başta çözüme dönük öneriler olmak üzere bu konuda gündeme getirilen noktaları şöyle bir özetlemek istiyoruz.

Maden sigortası zorunlu olsun

* İşçinin işyerindeki güvenliğinden sorumlu olan devlet başta madenler olmak üzere riskli alanlardaki işyerlerine sigortayı zorunlu yapamaz mı. İşyerlerini iş ve işçi güvenliği açısından denetlemekle yükümlü olan devlet, bu konudaki işleyişi hızlandırmak için bir süre yapılacak sigortaya destek veremez mi...

* İş Güvenliği Yasasısıyla iş güvenliği müfettişlerine madeni ya da tesisi riskli bulduğu durumlarda kapatma yetkisi veren devlet, bu denetimlerin hakkıyla yapılmasını da sağlamakla yükümlü değil mi...

* İşyerlerine getirilecek zorunlu sigorta, riski ve ödeyeceği teminat üzerine çalışan sigorta şirketinin bu konudaki denetimini gündeme getirmez mi, parasal risk alan sigorta şirketleri denetimleri yalnız kağıt üzerinde yapmayacağından işçi ve işyerinin bekeası için bu durum çok daha hayırlı olmaz mı?

*Zira böylesi bir durumda, işyeri sigortası olan işletmeler zararlarını sigorta şirketlerinden tahsil edebilecek. Sigorta müfettişleri Soma’daki gibi bir kazanın olmaması için kılı kırk yararak araştırma yapacak. Gördüğü ne ise onu yazacak.

Kredi miktarı çok düşük

* Soma’da bankalardan kullanılan bireysel kredi ile kredi kartı borçları 690 bin lira olarak hesaplandı. Bankaların 2 Mayıs itibariyle kredi kapasetileri 1 trilyon 52 milyar lira olarak açıklandı. Merkez Bankası verilerine göre, yurt içi kredi miktarı 2-9 mayıs haftasında 1 trilyon 41 milyar 484 milyon lira oldu.

* Somalı madencilerin gelir ortalaması 1.500 lira. Bankalar BDDK’nın çıkardığı yeni yasal düzenlemeler kapsamında bir kişiye en fazla maaşının 5 katı kadar kredi limiti tanıyor.

* Kadife Şahin’in Milliyet’teki haberine göre tüm Soma halkının sistemden kullanabildiği ticari, bireysel kredi kartı ve bireysel tüketici kredilerinin toplam tutarı 775.823 bin TL’yi aşmıyor. Bireysel borç toplamı 690 bin lira.

* Ticari hukuk kuralları içinde kredi borçlusu hayatını kaybettiğinde borcu mirasçılarına kalıyor. Borç sigortalanmış ise bu borçları sigorta şirketi ödüyor.

* BDDK iki ay önce çıkardığı düzenleme ile sigorta zorunluluğunu kaldırdı. Bankalar artık bireysel kredi verdikleri müşterilerinden zorunlu olarak Hayat Sigortası yapmalarını isteyemiyor. Bankalar sadece konutkredilerinde müşterilerinden hayat sigortası yapmalarını isteyebiliyorlar. Konut kredileri de belli bir teminat karşılığında verildiği için bu kredilerin de banka açısından çok fazla bir riski bulunmuyor.

* Kritik bir nokta da birçok sigorta şirketinin madencilik yüksek riskli meslek gruplarında olduğu gerekçesiyle madencilere hayat sigortası yapımadığı. Çünkü ileri yaş, ciddi hastalık gibi yüksek riskli meslek de hayat sigortası önünde ciddi bir engel.

* “Madencilikte hayat ucuz” prim yüksek” yorumunda bulunan bankacılar, bu hedenle kredi borçlarını sildikleri yönündeki açıklamaların yanlış anlaşıldığını, hayat sigortası olan madencilerin sigorta paralarının ise ailelerine bırakılacağının altını çizmek zorunda kaldılar.

Hukuku yardım yapılacak

Tüketiciler Birliği Federasyonu Genel Başkanı Avukat Mehmet Bülent Deniz, tweetir hesabından şu bilgilendirmeleri yaptı:

Soma’daki felâkette yakınınızı kaybettiyseniz, yakınınız herhangi bir bankadan tüketici kredisi, konut kredisi kullanmış ise;

-Olasılıkla krediyi çekerken banka tarafından hayat sigortası yapılmıştır.

-Sigortada belirtilen teminat, yani vefat halinde ödenecek para miktarı ödenecek toplam kredi borcu kadardır.

-Bu durumda kredi borcunun kalan taksit tutarı, sigorta tarafından bankaya ödenecektir.

-Poliçede yazılı vefat halinde ödenecek teminat miktarından arta kalan para da vefat edenin yasal mirasçılarına (veya poliçede ayrıca bir isim belirtilmişse o kişiye) ödenecek.

Herhangi bir nedenle kredi borcu sigorta tarafından karşılanmayan veya teminat tutarından arta kalan miktar kendisine ödenmeyen aileler için Tüketici Birliği Federasyonu her türlü hukuki yardımı ücretsiz olarak sağlayacak.