Reformlar unutuldu not negatife döndü

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, önceki gece Türkiye’nin kredi notu görünümünü ‘durağan’dan ‘negatif’e çevirdi. Türkiye ile ilgili olası değerlendirme takvimini daha önceden duyurmayan kuruluşun kararı sürpriz oldu. Moody’s’in, kararını açıklarken ‘iç siyasi gerilim’e vurgu yapması ise dikkat çekti. En son geçen yıl eylül ayında yapılan değerlendirmeden bu yana Türkiye’nin kredi notu üzerindeki baskıların somut olarak arttığını ifade eden Moody’s, negatif not görünümünün nedenlerini şöyle sıraladı:

1-Türkiye’nin kurumsal gücünde yaşanan bozulmanın devamı:

Temmuz ayındaki darbe girişiminin ardından ortaya çıkan gergin siyasi ortam tahminlerden daha uzun sürdü. 16 Nisan’daki anayasa referandumu sonrası hafiflemesi öngörülmüyor. Temmuzdan bu yana hükümete muhalefetin çeşitli tiplerini azaltmak için atılan adımlar ülkenin yönetme kapasitesinin gücünü azalttı ve özel sektör güvenini zedeledi.

2-Zayıflayan büyüme görünümü:

Yurtiçi güveni etkileyen devam etmekte olan siyasi ve jeopolitik gerilimin yanı sıra, TL’deki keskin değer kaybı ile yüksek enflasyona yol açan ve güçlenen dış baskılar büyümenin kısa vadede geçen yılki beklentilere kıyasla baskı altında kalmasına yol açacak. Hükümetin kısa vadeli canlanma yaratmaya odaklı önlemleri, temel yapısal sorunlara karşılık vermede başarısız.

3-Kamu ve dış hesap dengeleri üzerinde artan baskılar:

Türkiye’nin kredi notuna temel desteği oluşturan güçlü kamu maliyesi yavaşlayan büyümeden olumsuz etkileniyor. Sosyal güvenlik ve vergi ödemeleri ertelemesi ile maaş desteği gibi adımlar yapısal sorunları ortadan kaldırmıyor. Hükümet bu destekleri kaldırmakta zorlanabilir. Kamu harcamalarındaki artışın Türkiye’nin borç göstergelerinde olumsuz etkileri olacağını tahmin ediyoruz.

4-Artan kredi şoku riski:

Türkiye’nin kredi notunun uzun zamandır değişmeyen zayıf noktası dış kırılganlıklar ise son aylarda arttı. Lira keskin bir şekilde zayıfladı. Sermaye girişleri ise aralıklarla cari açığı finanse etmekte yetersiz kalıyor. Türkiye’nin dış kırılganlığı benzer gelişen ülkelerin birkaç kat üzerinde. Negatif görünüm, kredi notunun indirilebileceği anlamına geliyor. Moody’s açıklamasına göre eğer ödemeler dengesi krizi ihtimalinde bir artış gözlenirse yeni bir not indirimi gelebilir.

İki üç ay içinde indirelebilir

Kapital FX Araştırma Müdürü Enver Erkan, Türkiye’nin kredi notunun negatife çevrilmesinin ‘notu tekrar indirme uyarısı’ olduğunu belirterek “Moody’s’in takvimi yok ama iki üç ay içinde notu indirebilir. Moody’s ve Fitch genel olarak S&P’nin kararlarından çok ayrışmıyor. S&P, Türkiye’nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin iki, diğerleri bir basamak altında tutuyor. Dolayısıyla notun daha da indirilme olasılığı var. Fitch de bir sonraki toplantısında benzer bir açıklama yapabilir” dedi.

Referandum gerilimi

Erkan, Moody’s’in açıklamasında yer alan “Temmuzdaki başarısız darbe girişiminin ardından iç siyasi ortamdaki gerginlik beklenenden uzun sürdü” ifadesine dikkat çekerek “Darbe girişiminden bu yana olumlu bir yatırım ortamı söz konusu değil. Referandum da işin içine girince bir istikrarsızlık, bir belirsizlik durumu söz konusu. Diğer yandan OHAL üç ay daha sürecek. Bu da yatırımlar için olumsuz. Yapısal reformlar çok konuşuldu ancak siyasi sistem tartışmaları bunun önüne geçti. Dolayısıyla bu da Türkiye’nin notunu olumsuz etkiledi” ifadelerini kullandı. Referandumdan hangi sonuç çıkarsa çıksın gerilimin süreceğini vurgulayan Erkan, her iki sonucun yansımalarının da ekonomiyi olumsuz etkileyeceğini söyledi. Erkan yatırımların ikinci planda kalmaya devam edeceğine işaret etti. Bu hafta ABD Merkez Bankası ve TCMB kararlarıyla dolar hareketinin yavaşladığını ifade eden Erkan, “Eğer Moody’s kararı olmasaydı 3.55-3.50 seviyeleri görülebilirdi ancak şu anda eğilim yukarı yönlü” dedi.

‘Siyasi belirsizlik ortadan kalkmalı’

Işık FX Başanalisti Gizmen Nalbantlı ise kredi derecelendirme kuruluşlarından geçer not almak için ülke içindeki siyasi belirsizliğin ortadan kalkması gerektiği söyledi. Gazetemize konuşan Nalbantlı “Darbe girişimini yaşadığımız 2016 yılında siyasi belirsizlik ve ülkenin kurumsal gücündeki aşınma sebebiyle not indiren Moody’s, büyüme görünümündeki zayıflama ve kredi şoku riskinin artığını öne sürerek görünümü negatife çekti. Ülke içindeki siyasi belirsizliğin ortadan kalkması ve yapısal reformların hayata geçirilmesi kredi derecelendirme kuruluşlarından geçer not almanın temelini oluşturuyor. Karar sonrası Türk Lirası değer kaybederken kurda 3.55-3.60 bölgesinin üzerinde yukarı trendin devam ettiğini söyleyebilirim” yorumunu yaptı.