Emekçi yüzde 4’e talim

- İki yıllık döneme bakıldığında zam oranı 2017 sözleşmesinin gerisinde. 2017 sözleşmesinde her yıl için 750 lira brüt ek ödeme vardı. Taşerondan kadroya geçirilen 1 milyona yakın işçi ise sözleşmeden yararlanamayacak.

- İşçileri memnun etmeyen zammın ardından Türk-İş Başkanı Atalay’ın söylediği, “Uzasa işi karıştıracağız. En azından kapattım böyle” sözleri tepki çekti. Atalay, “İşçileri utandıracak bir şey yapmadım” diyerek kendini savundu.

Türk-İş Başkanı Ergün Atalay’a tepkiler devam ederken, 2017 yılında imzalanan sözleşme ile 2019 sözleşmesini karşılaştırdık. İki yıllık döneme bakıldığında zam oranı 2017 sözleşmesinin gerisinde. 2017 sözleşmesinde her yıl için 750 lira brüt ek ödeme vardı. Ancak bu sözleşmede yok. Taşerondan kadroya geçirilen 1 milyona yakın işçi ise sözleşmeden yararlanamayacak. Bu işçiler 6 ayda bir yapılacak yüzde 4’lük zamlara mahkûm olmaya devam edecek. Kadro verilen ancak ücret zamları düşük tutularak adeta cezalandırılan bu işçiler, aylıkları yüksek enflasyon karşısında savunmasız kaldığı için de fiyatlar karşısında daha da ezilecek.
Türk-İş ile hükümet arasında imzalanan 2017 ve 2019 sözleşmelerinin karşılaştırmasından çıkan sonuçlar şöyle:
- 2017 sözleşmesinde 3 bin TL’nin altındaki aylık brüt çıplak ücretlere 3 bin TL’yi geçmemek üzere aylık 90 TL iyileştirme yapılmıştı. Bu sözleşmede 3 bin 500 TL’nin altındaki aylık brüt çıplak ücretlere 3 bin 500 TL’yi geçmeyecek şekilde aylık 150 lira iyileştirme öngörüldü.
- 2017 sözleşmesinde birinci yıl için yüzde 7.5 + 5, ikinci yıl için yüzde 3.5+3.5 zam verildi. Enflasyon farkı da vardı. Bu sözleşmede ise birinci yıl yüzde 8+4, ikinci yıl yüzde 3+3 zam öngörüldü. Enflasyon farkı bu sözleşmede de yer aldı.
- Eski sözleşmede yemek yardımının birinci yıl günlük 1.5 TL artırılarak uygulanması, ikinci yıl ücret zammı oranında yükseltilmesi karara bağlanmıştı. Ancak bu sözleşmede yemek için ayrı bir düzenleme yapılmadı. Yemek yardımı da ücret zammı oranında artırılacak.
- 2017 sözleşmesinde işçilere yılda bir defa mayıs ayında brüt 750 TL ek ödeme verilmişti. Bu sözleşmede böyle bir madde yok.
- Önceki sözleşmede toplu iş sözleşmelerinin yürürlük sürelerinin bitiş tarihleri şubat sonu olarak düzenlenmişti. Bu sözleşmede böyle bir madde yok.
İzin maddesi yok
- Eski sözleşmede zamların ardından aylık net gelirin 2 bin 600 TL’nin altında kalması halinde aradaki farkın tazminat olarak işçilere ödeneceği hükmü yer almıştı. Bu sözleşmede böyle bir madde yok.
- Eski sözleşmede işçilerin anne, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır kaza geçirmesi veya önemli bir hastalığa yakalanması halinde 6 aya kadar ücretsiz izin verilmesi öngörülmüştü. Bu süre bir katına kadar da uzatılabiliyordu. Yeni sözleşmede bu da yok.
- Yeni sözleşmede eskisinden farklı olarak kıdem zammının 1 Ocak 2020’den itibaren “2 kuruş x 225 saat” olarak uygulanması öngörüldü. Ayrıca ilave tediye + ikramiye gün sayısı 112’den az olan işyerlerinde 112 günü geçmeyecek şekilde 5 gün ilave ikramiye ödemesi de yapılacak.

TAŞERONUN İŞİ ZOR
2017 sözleşmesinde taşeron işçilerin kadroya alınması çalışmalarına devam edileceği belirtilmişti. İki yıllık süre içerisinde Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kamudaki taşeron işçiler kadroya, belediyelerdeki taşeron işçiler ise belediye şirketlerine geçirildi. Ancak ücret zamları yine KHK ile 2020 sonuna kadar 6 ayda bir yapılacak yüzde 4’lük zamlara sabitlendi.  1 milyona yakın işçi 6 ayda bir yapılacak yüzde 4’lük zamlara mahkûm edildi. Son sözleşmede de bu işçilerle ilgili çalışmaların 2020’den itibaren yapılacağı belirtidi. Zam konusunda herhangi bir ifade yer almadı. Taşeron işçilerle ilgili gelecek yıl konunun çalıştaylarda tartışılacağı da öğrenildi. Önceki sözleşmede geçici işçilere gördürülen işçilerin taşeron işçilerine yaptırılamayacağı açık hükmü yer alıyordu. Son sözleşmede bu yer almadı.