Amerikalı şirket araştırdı... Milyarderlerin parası nereden geliyor?

İş dünyasına adım atan çoğu yeni mezun, genç yöneticinin hayali finansal açıdan yüksek imkânlara sahip olmak. Ancak gençlerin zengin olma hayali kurarken, milyarderlerin zenginlik kaynağının ne olduğunu sorması gerekiyor.

Washington merkezli Peterson Institute for International Economics, dünyadaki milyarderlerin haritasını çıkardı. Kurumun hazırladığı rapora göre mirastan siyasi bağlantılara, girişimcilikten yöneticiliğe ve finansal piyasalara kadar pek çok farklı etkiyle zenginler servetlerine servet katmış. Servetin kaynağı ise ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. Örneğin Rusya’da milyarderler yüzde 64 ile en fazla siyasi ilişkileri sayesinde servet elde etmiş. Türkiye’de ise servetin kaynağı daha çok mirasyedilikten geliyor.

Girişimcilik ikinci

Rapora göre milyarderlerin en fazla olduğu ülke ABD. Ülkedeki milyarder sayısı dünyadaki milyarderlerin yüzde 30.2’sini oluşturuyor. Listede son sırada yer alan ülke ise milyarderleriyle toplamdan binde 1 pay alan Nepal.

Türkiye de milyarderleriyle dünyadan yüzde 1.4 pay almış. Ülkedeki milyarderlerin parasının kaynağı yüzde 45.9 ile en fazla mirasyedilikten geliyor. Servetin kaynağı yüzde 29.2 ile şirket kuruculuğu yani girişimcilik, yüzde 8.3 ile şirket sahibi olma ve yöneticilik, yüzde 8.3 ile siyasi ilişkiler ve yine yüzde 8.3 ile finans sektörü olarak sıralanıyor. Özetle Türkiye’de sosyal hayatta karşımıza çıkan ‘babam sağ olsun’ ifadesi hâlâ geçerli.

Türkler 16. sırada

Araştırmaya dahil olan 67 ülkede milyarderlerin serveti, ortalama olarak yüzde 30.4 ile mirastan, yüzde 27.7 girişimcilikten, yüzde 9.3 yöneticilik ve şirket sahipliğinden, yüzde 11.3 siyasi ilişkilerden ve yüzde 20.3 finans sektöründeki kazançlardan kaynaklanıyor.

Siyasi ilişkileri nedeniyle milyarder olan Türkler, oransal ortalamanın altında kalsa da Türkiye, bu oranla 67 ülke içinde 29. sırada bulunuyor. Türkiye, servetinin kaynağı şirket sahipliği ve yöneticilik olan milyarderler dikkate alındığında 25. sırada. Şirket kurucusu milyarderlere göre 17’nci, finansal kazançlara göre 43, mirasyedilere göre ise 20. sırada. Türk milyarderler dünyadaki milyarderlerin yüzde 1.4’ünü oluştururken, bu oranla Türkiye 67 ülke arasında 16’ncılığa yerleşiyor.

Siyasi ilişkiler devrede

Bazı ülkelerde ise servetin yüzde yüz nedeni siyasi ilişkiler. Bu ülkeler Gürcistan, Romanya, Kazakistan ve Angola. Yeni Zelanda, Nepal, Makao ve Uganda’da ise milyarderlerin servetinin yüzde yüz kaynağı finansal kazanç. Finlandiya ve Kuveyt’te servetin tamamı mirasyedilikten gelirken, Cezayir ve Litvanya’da milyarderler şirket kurucuları. Svaziland ve Tanzanya’da ise şirket sahipleri ve yöneticiler.

Asya’da şirket kurucuları

Çin’de milyarderlerin yüzde 40’ı şirket kurucuları. Mirasyedilerin sayısı ise yüzde 2 ile çok düşük oranlarda. Japonya’da da şirket kurucusu milyarderler yüzde 63 ile öne çıkıyor. Asya’daki genel eğilimden farklı olarak Güney Kore’de mirasyedilerin oranı yüzde 74.4’e çıkıyor. Avrupa’da ise zenginlik kaynağı olarak miras ön planda. Rüya ülke olarak adlandırılan Amerika’da ise servetin kaynağı daha çok finans sektörü ve şirket kuruculuğundan kaynaklanıyor.