IŞİD’e karşı ‘birleşik Kürt cephesi’…

Ortadoğu’nun haritasını yeniden çizmeye kalkışan Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) karşısında Kürtler tarihlerinde belki de görülmemiş bir sınavdan geçiyor. Günlerdir Erbil’i merkez alarak dolaştığım Irak Kürt Bölgesi’nde dikkat çekici bir ortaklığın temeli atılıyor. İki unsur ön plana çıkıyor: 1- Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) yarattığı tehlike ortak bir Kürt savunma anlayışını kaçınılmaz kılıyor. 2- PKK’nin özellikle silahlı kanadı HGP’nin Mahmur’un geri alınmasındaki öncü rolü grubun bölgedeki popülaritesini had safhaya çıkarttı. Sokakta bu askeri işbirliği artık “Kürt Savunma Güçleri”olarak anılmaya başlandı.

Barzani’nin tutumu şaşırtmadı

Bölgedeki Kürtler arasında siyasi cephedeki farklılıklar bir yana konulmuş değil ancak askeri cephede adı konulmaya başlanan bir ortaklık var. Bu koşullarda Kürt Bölgesi Başkanı Mesud Barzani’nin Mahmur’u ziyaret edip HPG komutanlarıyla görüşmesi ve Mahmur’un savunmasındaki rollerinden ötürü teşekkürlerini iletmesi bana hiç şaşırtıcı gelmedi. Eşzamanlı olarak da ağustos başından bu yana ortak askeri cephe kurulması çağrılarını yükselten Murat Karayılan’ın da peşmerge komutanını ağırlaması da öyle…

Tekoşer’in anlattıkları

Barzani ile aynı karede gördüğüm isimlerden birisi Mahmur’da benim de konuşma fırsatı bulduğum HPG’li komutan “Tekoşer”, namı diğer “Tek Aslan”. Tekoşer, IŞİD’e karşı direnişi örgütleyen ve kamp ile yakındaki ilçenin geri alınmasında rol oynayan kişi. “Tekoşer” bana, Musul’un düşmesi sonrasında IŞİD henüz 7 Ağustos’ta saldırmadan evvel Mahmur’a geldiklerini aktarıp “Tüccarlar yoluyla silah temin ederek burada ilk etapta 200 kişilik bir savunma gücü oluşturduk. Daha sonra başka taburlar da geldi, yerel milislerle savunma gücü oluşturuldu” demişti. Mahmur’a saldırı sonrasında ise 1 kilometre ötedeki ilçede bulunan peşmerge güçlerinin çekilmesiyle kendilerinin de kampın sırtını dayadığı Karaçoğan Tepeleri’ne mevzilendiklerini aktarmıştı. Sonrasında Tekoşer’in ifadesiyle: “PDK (Barzani’ye bağlı KPD’nin silahlı kanadı) ile YNK (KYB’nin de içinde yer aldığı şemsiye güç) aralarında bir plan yaptılar. Harekete geçince bize haber verdiler. ‘Biz Mahmur ilçesini alacağız, siz de kampı alın’ dediler. Birlikte bir cephe saldırısı düzenledik.”

‘YPG ABD’ye rehberlik ediyor’

Murat Karayılan, ağustos başından bu yana peşmergeye “birlikte hareket etme” mesajı zaten gönderiyordu. Mahmur olayı ise peşmerge ile HGP’nin koordineli hareket etmesinin en somut başlangıcı sayılabilir. Şengal’den de Suriye Kürdistanı Rojava’dan gelen PYD’nin silahlı kanadı YPG’nin peşmerge ile birlikte hareket ettiği haberleri geliyor. Hatta 20 binden fazla Ezidi’nin hâlâ sıkışmış halde kurtarılmaya çalışıldığı batıdaki Şengal Dağı’nda keşif için sahaya indiği belirtilen Amerikan özel birliklerine YPG’nin rehberlik ettiğini fısıldayan Amerikalı yetkililer eksik değil.

Peşmergenin sorunu çok

Şimdilerde Batılıların sınırlı ve Sovyetler’den kalma köhneleşmiş silah gücünü geliştirmek için seferber olduğu peşmerge güçlerinin sorunu çok. 20’inci yüzyılın başlarındaki milliyetçi hareketlenme ile birlikte doğmuş, 1970’lerde Irak içindeki özerklik mücadelesinde ön safta yer almış peşmerge, 1990’ların başından bu yana sıcak çatışma görmemiş durumda. Eski ve deneyimli peşmergeler ayda 500-600 dolara emekliliklerini yaşayıp ikinci işlerde çalışırken aktif durumda 180-200 bin peşmergenin çoğu genç ve tecrübesiz. Öyle ki Barzani son gelişmeler karşısında emekli peşmergeleri göreve çağırmak durumunda kaldı.

Çekilme tartışması

Peşmerge; IŞİD, Musul’dan sonra Bağdat’a yöneldiğinde tek kurşun atmaya gerek kalmadan Kerkük ve petrol sahalarının kontrolünü almıştı ama terörist çete Musul ve civarında ABD ve Irak ordusundan kalan gelişmiş uzun menzilli toplar, tanklar, zırhlı araçlarla roketler ve tonlarca mühimmatla Kürt Bölgesi’ne yönelip Erbil’in 50 kilometre dibine kadar geldiğinde, peşmerge geri çekilmek zorunda kaldı. Ortada ‘taktik’ bir karar olduğu söylense de bu yüzden soruşturma bile açılmış durumda.

İşte bu koşullarda Mahmur’da direniş hattını tutan HPG herkesin dilinde. Kandil’den inenleri Kerkük dahil pek çok bölgede ahali sevinç gösterileriyle karşılıyor. Dohuk yolunda aracımda bulunan ve çat pat İngilizce konuşan Şengalli gence “PKK” dediğimde aniden yüzünde beliren gülümseme bu memnuniyetin basit bir tezahürü. Barzani’nin ‘teşekkür ziyaretini’ sadece bu popülariteyi değil, IŞİD karşısında peşmergenin gerilla savaşını bilenlerin desteğine ihtiyacı olduğunu idrakına da yormalı.