Afganistan'da Şii kadınlara ayrımcılık

Afganistan'da Şii azınlığın kadınlarına yönelik tartışmalı ve ayrımcı "Aile Yasası" yürürlüğe girdi. Merkezi New York'ta bulunan İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch-HRW) yaptığı açıklamada, üzerinde değişiklikler yapılan yasanın 27 Temmuz tarihli Afgan resmi gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe girdiğinin bugün öğrenildiğini bildirdi.

Bu gelişmeyi Afganistan'da 20 Ağustos'ta yapılacak seçimlerden önce Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai'nin bir seçim manevrası olarak niteleyen HRW, yasanın eşiyle cinsel ilişkiye girmeyi reddeden Şii kadınlara yemek dahi verilmemesini öngördüğünü vurguladı.

İnsan Hakları İzleme örgütü, yürürlüğe giren yasanın, mart ayında Afgan parlamenterler tarafından kabul edilip, Karzai tarafından imzalanan yasanın yeni bir şekli olduğunu ifade etti. Batı ülkeleri, eski yasanın hane içi tecavüzü meşrulaştırdığı gerekçesiyle tepki göstermiş ve yasa yürürlüğe girmemişti.

HRW, değişiklikler yapılan yasanın bir kopyasını gördüğünü, ilki kadar "kadın haklarını kısıtlayıcı" maddeler içermese de "kadın haklarını gerileten maddeler" içerdiğinin altını çizerek, yasanın bir maddesinin, kadının eşinin cinsel isteklerine cevap vermeyi reddetmesi halinde, kocaya karısından her türlü maddi desteği çekme ve hatta ona yemek vermeme hakkını tanıdığını belirtti.

Yeni yasa, çocukların her zaman için yasal olarak babalarının veya büyük babalarının koruması altında bulunması gerektiğini, kadınların kocalarının izni olmadan çalışamayacaklarını ve bir tecavüzcünün tecavüz ettiği kadına "kan parası" ödemesi halinde kanuni kovuşturmadan kurtulmasını öngörüyor. Yasayla ilgili hiçbir resmi açıklama yapılmazken, Afgan hükümetinden de herhangi bir yetkiliye ulaşılamadı.

HRW'nin Asya Direktörü Brad Adams, yasanın yürürlüğe girmesiyle ilgili olarak, "Karzai, 20 Ağustos'taki seçimlerde kökten dincilerin desteğini almak için Afgan kadınını satarak inanılmaz bir anlaşma yaptı. Bu kadın hakları konusunda ılımlı açıklamalarının hiçbiriyle tutarlı değil" diye konuştu.

Devlet Başkanı Karzai, Afgan ve uluslararası kuruluşların tepkisi üzerine Mart'ta imzaladığı yasa tasarısını Adalet Bakanlığı'ndan gözden geçirmesini istemişti. Şiilerin nüfusun yüzde 15 civarını oluşturduğu Afganistan'da değişik etnik ve dini gruplarla anlaşmalar imzalayan Hamid Karzai 20 Ağustos'ta yapılacak devlet başkanlığı seçimlerinin en güçlü adayı olarak gösteriliyor.