Kömüre dünya sırtını, Türkiye yüzünü döndü

Almanya’nın Bonn kentinde düzenlenen 23. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı (COP23) dün sona erdi. Konferansta iklim değişikliği ile mücadelede fosil yakıt çağını sonlandırmak için önemli adımlar atıldı. İngiltere ve Kanada’nın öncülük ettiği 25 ülke “Kömür Sonrası Küresel Enerji İttifakı”nı kurarak enerji üretiminde kömürün terk edilmesi için harekete geçti. Tüm dünya iklim değişikliği ile mücadelede fosil yakıtlardan çıkışın önemini fark ederek adımlar atmaya başlamışken Türkiye’de 10’u ithal kömüre dayalı üretim yapan 26 kömür yakıtlı termik santral bulunuyor.

800 bin kişi ölüyor

İngiltere ve Kanada, küresel bir girişim başlattıklarını açıkladı. İttifaka üye ülkeler “Angola, Avusturya, Belçika, Kanada, Finlandiya, Fransa, İtalya, Lüksemburg, Marshall Adaları, Hollanda, Yeni Zellanda, Meksika Norveç, İsviçre, İngiltere” olarak açıklanırken Kanada’dan iki ve ABD’den bir eyalet de ittifaka katıldı. Kömür Sonrası Enerji Küresel İttifakı (Global Alliance to Power Past Coal) adı verilen bu ittifak ile, dünyanın en büyük ekonomileri arasındaki ülkeler ile eyaletler ve şirketler iklim değişikliği için dünyada kömürden enerji üretiminin sona ermesi için harekete geçtiklerini açıklamış oldu. Yayımlanan bildiride “Kömür yakılmasıyla ortaya çıkan hava kirliliğinin, sağlık üzerindeki, solunum hastalıkları ve erken ölümler dahil olmak üzere, olumsuz etkileri, hem insani hem de ekonomik açıdan büyük maliyetlere yol açıyor. Son yapılan araştırmalara göre dünyada her yıl 800 binden fazla kişi kömürden kaynaklanan hava kirliliğine bağlı olarak ölüyor” denildi. Bu yüzden, iklim değişikliğiyle mücadele etmek ve küresel ısınmayı 2 derecenin oldukça altında tutma taahhütlerini yerine getirmek ve 1.5 dereceyle sınırlandırmak için, hükümetlerin atacağı en önemli adımlardan birinin kömürden çıkış olduğu vurgulandı.

Hukuki teşvik...

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Kampanya Sorumlusu avukat Deniz Bayram, tüm dünya hızla kömürü terk etmeye başlamışken rakamlarla Türkiye’de elektrik üretiminde kömürün payının giderek artmasını değerlendirdi. Bayram, Türkiye’nin kömürden çekilmesi bir yana özellikle son yıllarda elektrik piyasasının serbestleştirilmesi sürecinde mevcut enerji santrallarının özelleştirilmesinin yanı sıra, kömür yakıtlı termik santralların yapımına ilişkin çeşitli hukuki ve ekonomik teşvik mekanizmalarının kurulduğunu ve bu durumun enerji üretiminde kömürün payını artırdığının altını çizdi. Bayram, izin süreçleri başlatılmış, 60 yeni kömür yakıtlı termik santral projesinin mevcut olduğuna dikkat çekerek, Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı onaylayarak, hızla fosil yakıtlardan çıkış haritasını hazırlaması gerektiğini belirtti.

İklim mültecileri Bonn’da

Çevrecilerin eylemleriyle başlayan Bonn’daki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı’nın (COP23) kapanışı da protestolarla yapıldı. Danimarkalı sanatçı Jens Galschiot’un eleştiri odağında, Paris İklim Anlaşması’ndan çekilen ABD vardı. ABD’nin sembolü ünlü Özgürlük Anıtı’nın elindeki meşale bu kez “kömür” dumanı saçarken sanatçı, küresel ısınma nedeniyle göç etmek zorunda kalacak “iklim mültecileri”ne de gönderme yaptı. Bilindiği üzere İsveç’te kısa süre önce açıklanan ‘iklim mültecileri” raporuna göre 2050’ye kadar 200 milyon kişi yaşadıkları toprakları terk etmek zorunda kalacak.