Modern insanın besini: Plastik

Günümüzde mikroplastik hemen hemen her yerde var. Minik plastik partikülleri denizlerde, göllerde ve nehirlerde yüzüyor, toprakta birikiyor ve havada uçuşuyorlar. Hatta balıklarda, balda, tuzlarda ve içeceklerde bile plastik tespit edildi. Bu yüzden insan bedeninin de kirlenmiş olması aslında şaşırtıcı bir durum değil. İnsanoğlu tarafından üretilen plastik atık, beslenme zinciri ve soluk alırken bize geri dönüyor.

Peki, ne miktarda plastik partikülü alıyoruz? Sağlığa zararlı olduğu bilinmesine rağmen bu konuda ayrıntılı bir araştırma yapılmamıştı. Victoria Üniversitesi’nden Kieran Cox, ekibiyle birlikte ABD’de bir kişinin bir yıl içinde ne kadar plastik tükettiğini bulmak için, ilk önce havada ve beslenme zincirindeki mikroplastik oranını inceleyen 26 araştırmayı değerlendirdi. Bu değerlendirme sırasında balıklar, deniz ürünleri, bal, şeker, tuz, alkol, maden suyu ve musluk suyu incelendi. Bu veriler daha sonra resmi beslenme önerileri ve erişilebilir olduğunda tüketilen gıda ürünlerinin miktarıyla birleştirildi. Ekip ardından havadan alınan plastik parçacıklarının miktarını ortalama soluk alışveriş oranıyla hesapladı. Sonuçlara göre ABD’deki her yaştan erkek, kadın ve çocuk, yılda ortalama olarak 74.00 ila 121 bin mikro plastik partikülü alıyor. En önemli kısım hava kirliliği, balık ve deniz ürünlerinin tüketimiyle geçiyor bedenimize. İçme sularını tamamen plastik şişelerden tüketenler ise bedenlerini daha fazla kirletiyorlar. Bu kişiler yaklaşık olarak 90 bin daha fazla plastik partikülü alıyor. Bedenimizde bu kadar çok plastik parçacığının bulunması gerçekten de korkutucu, ama tahminlere göre organizmamızda daha fazla bile plastik olabilir. Çünkü et, tahıl ve sebze gibi önemli gıda ürünlerinde mikroplastik oranını gösteren veriler bulunmadığı için bunlar değerlendirmeye dahil edilememiş. Cox ve ekibi, bu yüzden bu konuda çok daha ayrıntılı araştırmaların yapılmasını öneriyorlar. Mikroplastiğin bedenimize tam olarak neler yaptığı henüz kesin olarak bilinmiyorsa da uzmanlar minik, partiküllerin dokularımıza sızarak orada bağışıklık reaksiyonunu tetikleyebilmesinden veya zehirli maddeler salgılamasından korkuyor. Araştırmacılar bedenimizde plastik birikiminin önlenmesi için en iyi çözümün plastik kullanımının azaltılması olduğunu söylüyor.

Human Consumption of Microplastics, ACS Publications, 5.06.2019.