Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol: 'Arabalar bu değişimin sadece ilk dalgası'

Elektrikli araç satış sayısının bu yıl dünya genelinde 2022'ye göre yüzde 35 artarak 14 milyona ulaşması ve satılan her 5 araçtan birinin elektrikli olması bekleniyor.

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) 'Küresel Elektrikli Araç Görünümü' raporuna göre, dünyada geçen yıl elektrikli araç satışları 2021'e göre rekor kırarak yüzde 55 arttı ve 10 milyonu aştı. Elektrikli araçların toplam araç satışları içindeki payı yüzde 14'e yükseldi. Bu oran 2020 ve 2021'de sırasıyla yüzde 4 ve yüzde 9 seviyesinde bulunuyordu.

BİR YILDA YÜZDE 50 ARTTI

Küresel elektrikli araç satışları 2017'deki bir milyon seviyesinden 2022'de 10 milyona ulaştı. Geçen yıl elektrikli araçlara yapılan harcama 2021'e göre yüzde 50 artışla 425 milyar dolara çıktı. Bu harcamanın sadece yüzde 10'unu hükümet destekleri oluştururken, yüzde 90'ını tüketiciler gerçekleştirdi. Pazardaki elektrikli araç model sayısı ise geçen yıl 2018'e göre iki katına çıkarak 500'e ulaştı.

Elektrikli araç satışlarında 2022'de kaydedilen artış, kullanımdaki elektrikli araç sayısını 26 milyona taşıdı. Çin, Avrupa ve ABD elektrikli araç satışlarının en yüksek olduğu pazarlar olarak öne çıkarken, geçen yılki küresel elektrikli araç satışlarının yüzde 60'ı Çin'de yapıldı. Geçen yılki satışların ardından kullanımdaki tüm elektrikli araçların 13.8 milyonu Çin'de bulunuyor. Avrupa ve ABD, bu kapsamda en büyük ikinci ve üçüncü pazarlar durumunda.

ALMANYA ZİRVEDE

Avrupa'da elektrikli araç satış sayısı 2022'de bir önceki yıla göre yüzde 15 artışla 2.7 milyon oldu. Avrupa'da elektrikli araçların toplam araç satışlarındaki payı 2021'deki yüzde 18'den 2022'de yüzde 21'e çıktı.

Avrupa ülkeleri arasında Almanya, 830 bin ile geçen yıl en fazla elektrikli araç satışının görüldüğü ülke oldu. Birleşik Krallık'ta 370 bin, Fransa'da 330 bin ve İspanya'da 80 bin elektrikli araç satıldı.

İtalya'da ise 2021'de 140 bin elektrikli araç satılmasına rağmen bu rakam geçen yıl 115 bine geriledi. Avusturya, Danimarka ve Finlandiya da satışların azaldığı ülkeler arasında yer aldı.

ABD'de elektrikli araç satışları geçen yıl 2021'e kıyasla yüzde 55 büyümeyle bir milyona yaklaştı. Bu artışla ABD'deki toplam elektrikli araç sayısı 3 milyonu bulurken, 2022'deki elektrikli araç satışlarının toplam araç satışları içindeki payı yüzde 8 oldu.

Elektrikli araç satış ve üretiminin büyük kısmı birkaç ülkede yoğunlaşmasına rağmen Asya bölgesinde Hindistan, Endonezya ve Tayland geçen yıl elektrikli araç satışlarında en fazla artışın görüldüğü ülkeler oldu.

TÜRKİYE'DE SATIŞLAR YAKLAŞIK İKİ KATINA ÇIKTI

Türkiye'de geçen yıl toplam elektrikli araç satışları 2021'e göre yaklaşık iki katına çıkarak 7 bin 540 oldu. Bu rakam 2021'de 3 bin 920 olmuştu. Elektrikli araçların toplam araç pazarındaki payı ise geçen yıl yüzde 1 oldurken geçen yılki satışların ardından Türkiye'de kullanımdaki toplam elektrikli araç sayısı 16 bini aştı.

SATILAN HER 5 ARAÇTAN BİRİ ELEKTRİKLİ OLACAK

Dünyada bu yılın ilk çeyreğinde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 25 artışla 2.3 milyon elektrikli araç satıldı. Bu sayının yıl sonu itibarıyla 14 milyona ulaşması bekleniyor. Bu rakam, 2022'ye oranla elektrikli araç satışlarında yüzde 35 büyüme anlamına geliyor.

Öte yandan, bu yıl dünyada satılan tüm araçların yüzde 18'ini yani yaklaşık her 5 araçtan birini, elektrikli araçların oluşturacağı öngörülüyor. Elektrikli araç satışlarında ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele planları ve teşvik programları etkili olurken, bu planlara bağlı olarak Çin, Avrupa Birliği ve ABD elektrikli araçların toplam araç satışlarındaki payının 2030 itibarıyla yüzde 60'a ulaşacağı hesaplanıyor.

OTOMOTİV ENDÜSTRİSİNDE TARİHİ DÖNÜŞÜM

IEA Başkanı Fatih Birol, elektrikli araç pazarındaki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Dünyada hızla büyüyen 'Yeni enerji ekonomisinin' itici güçlerinden birinin elektrikli araçlar olduğunu belirten Birol, "Elektrikli araçlar küresel araç üretim endüstrisinde tarihi bir dönüşüme öncülük ediyor" ifadesini kullandı.

Bu gelişmelerin küresel petrol talebinde de önemli etkilerinin görüldüğüne dikkati çeken Birol, şunları kaydetti:

"İçten yanmalı motorlar, yüzyılı aşkın süredir rakipsiz hale geldi ancak elektrikli araçlar mevcut durumu değiştiriyor. Elektrikli araçlar, 2030'a kadar günde en az 5 milyon varil petrol ihtiyacını da ortadan kaldıracak. Arabalar bu değişimin sadece ilk dalgası, elektrikli otobüsler ve kamyonlar da çok yakında onları takip edecek."