Riyad ve Washington arasında güvenlik denklemi

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail-Hamas savaşının patlak vermesinden bu yana bölgedeki 7’nci ziyaretini gerçekleştirmek üzere geçen salı günü Suudi Arabistan'a gitti. Burada Suudi mevkidaşı Faysal bin Ferhan ile bir araya gelen Blinken, Suudi Arabistan ile ikili savunma anlaşmasını imzalamaya çok yakın olduğunu söyledi. Anlaşma; Suudilerin gelişmiş silahlara sahip olmasının önünü açıyor ve Riyad’ın güvenliğini askeri açıdan taahhüt ediyor. Ayrıca Suudilerin daha önce yasak olan silahlara erişim sağlamasını, krallıkta Çin teknolojisinin sınırlandırılmasını ve ABD önderliğinde sivil bir nükleer program inşasını da içeriyor. Anlaşma kapsamında Suudi Arabistan, eğer iki devletli çözüm kabul edilirse ve ateşkes sağlanıp Filistin devletine giden yol açılırsa İsrail'i tanıyacak. 

SUUDİLER GÜVENCE ARTTIRACAK

Konuya ilişkin Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan emekli büyükelçi Uluç Özülker, Suudi Arabistan’ın bölge özelinde kendisini riske açık hissettiğini belirtti. Bunun da İran ve Yemen ile aralarındaki gerilimden kaynaklandığını belirtti. Suudilerin "ABD’nin himayesine girmeyi’ kabul ettiğini dile getiren Özülker, “Suudi Arabistan’ın bulunduğu bölge itibariyle bir güvenceye ihtiyacı var. Suudi Arabistan bir petrol zengini ve bu kapsam içinde de aklınıza gelebilecek her türlü imkan ve kabiliyetle bugüne kadar adeta bölgede şımarık çocuğu olarak her şeye hakim oldular. Ama son zamanlarda giderek ekonomik açıdan olarak etkilenmeye başladı.  Bütün bunlarla birlikte İsrail-Hamas arasındaki çatışmalar dolayısıyla İran devreye girdi. Suudi Arabistan'ın da kendini daha fazla endişede hissetmeye başladığı bir ortam doğdu. Amerika Birleşik Devletleri'ni yanına aldığı ölçüde, buradaki güvencesi artacaktır" dedi. 

'İSRAİL'İ TANIYACAKSIN'

ABD'nin "iki yıl önce İsrail’i yalnızlıktan kurtarma" politikası gütmeye başladığına işaret eden Özülker, Suudilerin güvenlik ihtiyacına karşılık ABD'nin İsrail ile uzlaşma isteğinde bulunduğunu aktardı. Özülker, “Dolayısıyla ABD dedi ki: “Siz İsrail'le anlaşmaları imzalayacaksınız, bu ülkeyi tanıyacaksınız. Bugüne kadar farklı olarak İsrail artık bir düşman değil, siz de dost olarak bundan sonrasını götüreceksiniz" diye konuştu. Özülker, ABD'nin Suudi Arabistan'a aynı zamanda İran'ın ve Yemen'in kendisine saldırması ihtimalinde 'sana bir şey yapmaya kalkarlarsa karşılarında beni bulacaklar' garantisi verdiğini ancak karşılığında 'İsrail'i yalnız bırakmama' isteğinde bulunduğunu ekledi. 

'ÇOK AĞIR KONUŞMAYDI'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ertelenen ABD ziyaretini de değerlendiren Özülker, “9 Mayıs'ta görüşeceklerdi, ertelediler. Bu erteleme ne zamana denk geldi? İki taraf da çok hazırlık yapmıştı. Konuşulacak çok konu vardı ve bunlarla ilgili dosyalar hazırlandı. Bu aslında erteleme değil, orada açıkça söylüyorlar 'Bir araya gelirsek buradan bir şey çıkmayacak'. Peki neden böyle oldu? Çünkü bir hafta evvel Hamas'ı bir noktada koruyan, öbür tarafta da İsrail'i yerden yere vuran bir konuşma yaptı. Çok ağır bir konuşmaydı. Ortadoğu'da uzun vadeli düşünebilmek kolay değil”  ifadelerini kullandı. ANKARA

WASHINGTON DESTEK VERECEKTİ...

İsrail-Hamas savaşı 7 Ekim'de patlak vermeden önce, Washington, Suudi-İsrail ilişkilerinin normalleştirilmesini teşvik ediyordu. Suudi Arabistan, normalleşmenin, Washington'un, Suudi topraklarına yönelik bir saldırı durumunda askeri destek sağlama sözü vereceği ABD-Suudi savunma anlaşmasına bağlı olduğunu koşullandırdı.