Cari açık azaldı

Merkez Bankası Haziran ayı Ödemeler Dengesi Gelişmelerini açıkladı. Buna göre, bu yılın Haziran ayında cari açık geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 65 oranında azalarak 5 milyar 501 milyon dolardan 1 milyar 923 milyon dolara düştü. Alt kalemler itibarıyla, ödemeler dengesindeki dış ticaret açığının geçen yılın Haziran ayına göre yüzde 56.2 oranında düşerek 2 milyar 750 milyon dolara gerilemesi, gelir dengesi kaleminden kaynaklanan net giderlerin yüzde 10.7 azalarak 889 milyon dolara düşmesi ve cari transferlerden kaynaklanan girişlerin yüzde 51 oranında artması sonucu 222 milyon dolar olarak gerçekleşmesi, bu yılın Haziran ayı cari açığının bir önceki yılın aynı ayına göre azalmasında etkili oldu.

Öte yandan, aynı ayda hizmetler dengesi kaleminden kaynaklanan net gelirler yüzde 8.4 azalarak 1 milyar 494 milyon dolara yükseldi. Ocak-Haziran döneminde ise cari açık, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 75.7 azalışla 27 milyar 690 milyon dolardan 6 milyar 726 milyon dolara geriledi.


Bavul ticareti gelirleri yüzde 15.4 azaldı

Bu yılın ilk yarısında dış ticaret dengesi, 2008 yılının aynı dönemine oranla yüzde 72.4 azalarak 7 milyar 946 milyon dolar açık verdi. 2009 yılının ilk yarısı alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının bir önceki yıla oranla yüzde 41.1 azalarak 62 milyar 325 milyon dolara, ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 30.6 azalarak 47 milyar 746 milyon dolara ve bavul ticareti gelirlerinin ise yüzde 15.4 düşüş sonucu 2 milyar 415 milyon dolara gerilediği görüldü.


Hizmetler dengesi 4.4 milyar dolar fazla verdi

2008 yılının ilk yarısında toplam 4 milyar 589 milyon dolar fazla veren Hizmetler Dengesi kalemi, bu yılın aynı döneminde yüzde 3.1 azalarak 4 milyar 447 milyon dolar fazla verdi.
Ocak-Haziran döneminde turizm gelirlerinin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.2 azalarak 6 milyar 710 milyon dolara gerilediği, turizm giderlerinin ise yüzde 1.2 artarak 1 milyar 834 milyon dolara yükseldiği belirlendi. Bunun sonucunda söz konusu dönemde, net turizm gelirleri yüzde 13.8 azalarak 4 milyar 876 milyon dolara düştü. Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kaleminde 2008 yılının ilk yarısında 385 milyon dolar net çıkış olurken, bu yılın aynı döneminde 512 milyon dolar tutarında net giriş gerçekleşti. Bu yılın ilk yarısında taşımacılık kalemi alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, navlun kaleminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 61.9'luk azalışla 597 milyon dolar net çıkış, diğer taşımacılık kaleminde ise yüzde 6.2'lik düşüşle 1 milyar 109 milyon dolar tutarında net giriş gerçekleşti.


İnşaata döviz girişi yüzde 10.6 arttı

Yurtiçinde yerleşik inşaat şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdikleri inşaat hizmetlerinden kaynaklanan net döviz girişi, 2008 yılının Ocak-Haziran dönemine göre yüzde 10.6 artarak 531 milyon dolar oldu. Yurtdışında yerleşik kişilerle gerçekleştirilen sigorta ve reasürans işlemlerine ilişkin verilerden oluşan sigorta hizmetleri kalemiyle ilgili olarak net gider, bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 azalarak 258 milyon dolar oldu.


Portföy yatırımlarından kaynaklanan net girişte sert düşüş

Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan gelir dengesi kaleminde ilk altı ayda gerçekleşen net çıkış, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4.9 oranında azalarak 4 milyar 206 milyon dolara geriledi. Büyük ölçüde kar transferlerinden oluşan doğrudan yatırımlar ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkış, sırasıyla yüzde 27.5 düşüşle 1 milyar 307 milyon ve yüzde 2.3 oranında düşüşle 2 milyar 869 milyon dolar olarak gerçekleşti. Portföy yatırımlarından kaynaklanan net giriş yüzde 94.6 azalarak 19 milyon dolara düştü.

Bu yılın ilk yarısında uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2008 yılının aynı dönemine göre yüzde 3.6 azalarak 3 milyar 907 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Cari transferler kalemi, 2009 yılının ilk altı ayında yüzde 7.9 büyüyerek 979 milyon dolar oldu.

Yabancı yatırımlar 4.2 milyar dolara geriledi

Finans hesaplarında geçen yılın Ocak-Haziran döneminde 29 milyar 361 milyon dolar net sermaye girişi gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde 1 milyar 772 milyon dolar tutarında net sermaye çıkışı gerçekleşti. Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar yüzde 57.1 azalarak 4 milyar 177 milyon dolar seviyesine geriledi.


Net sermaye girişi 3.4 milyar dolar

Yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'de gerçekleştirdikleri net gayrimenkul alımları 2008 yılının aynı dönemine göre yüzde 45.8 azalarak 799 milyon dolara düşerken, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları krediler net 255 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yurtiçinde yerleşik kişilerin yurtdışında yaptıkları net yatırımlar, 2008 yılının ilk yarısında net 1 milyar 736 milyon dolar olurken, bu yılın aynı döneminde yapılan yatırım miktarı 768 milyon dolara geriledi. Doğrudan yatırımlar kaleminde bu yılın ilk yarısında gerçekleşen net sermaye girişi 2008 yılının aynı dönemine göre yüzde 57.4 azalarak 3 milyar 409 milyon dolar oldu.
 

Bankacılık sektörü 5 milyar dolardan fazla geri ödeme yaptı

Yurtdışı mevduat varlıklarında 2008 yılının ilk üç çeyrek döneminde toplam 7 milyar 878 milyon dolar artış görülürken, aynı yılın son çeyreğinde 4 milyar 382 milyon dolarlık azalış gözlendi. 2008 yılı içinde ise bu kaleme 3 milyar 496 milyon dolarlık artış kaydedildi.

Açıklamada, bu konudaki 2009 yılına ilişkin çalışmaların devam ettiği belirtildi. Geçen yıl Ocak-Haziran döneminde 32 milyar 372 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde, 2009 yılının aynı döneminde 8 milyar 310 milyon dolar azalış yaşandı.

Yurtdışından sağlanmış olan kredilerle ilgili olarak, bu yılın ilk yarısında bankacılık sektörü 5 milyar 94 milyon dolar, diğer sektörler ise 4 milyar 32 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi. Geçen yılın Ocak-Haziran döneminde 362 milyon dolar artan resmi rezervler, bu yılın aynı döneminde 4 milyar 430 milyon dolar azalış gösterdi.