İki gün sonra Cumhuriyetimizin 89. yıldönümünü kutlayacağız. Mustafa Kemal Atatürk bu Cumhuriyeti kurarken, ideallerinin başında Türk kadını ile erkeğini eşit statüye getirme fikri vardı.\n

Dünya Ekonomi Forumu’nun (WEF) önceki gün yayımlanan 2012 Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu, yüzüncü yılını görkemli projelerle kutlamaya hazırlandığımız ülkemizde kadınların siyasi, ekonomik ve toplumsal hayata erkeklerle eşit katılımı konusunda ne kadar yol katedebildiğini bilimsel biçimde ortaya koyuyor. \n

Eşitsizlik giderek \tartıyor \n

Rapora göre, Türkiye kadın-erkek eşitliğinde 135 ülke arasında 124. durumda. İçinde yer aldığı Avrupa ve Orta Asya bölgesi ülkeleri arasında ise sonuncu sırada. \n

Dikkat çekici olan nokta cinsiyet eşitliği konusunda geçmiş yıllara kıyasla Türkiye’nin geri gitmekte oluşu. 2006 yılı raporunda 115 ülke arasında 105. sırada olan Türkiye, bu yıl 124. sıraya düşmüş durumda.\n

Ekonomik hayatta \tkadının adı yok\n

Rapor her ülkede erkek ile kadın arasındaki uçurumun derecesini dört kategorideki istatistiklere göre belirliyor. Bu dört alt başlığa geçildiğinde, kadınların ekonomik hayata katılımı ve fırsat eşitliği konusunda (iş yaşamında kadın/erkek oranları ve cinsiyetler arası maaş eşitsizliğine göre hesaplanıyor) dünya sıralamasında 129. sırada olduğumuz gerçeği ile karşı karşıya kalıyoruz. Yani sondan altıncı. Geçen yıla göre (sondan üçüncüydük) küçük bir iyileşme gözlense de 2006’daki 106.’lıktan epey aşağılardayız.\n

Eğitimde düşüş var \n

Eğitim alanında da benzer biçimde eşitsizlik artmış durumda. 2006’da 92. sırada olan kadınların eğitime erişimi (ilk, orta ve üniversite eğitimine katılım oranları ile okuma yazma bilen kadınların yüzdesi alınarak hesaplanıyor) konusunda Türkiye bu yıl 108. sırada.\n

İlerleme sağladığımız tek konu ise sağlık (kız ve erkek doğum oranları ile ortalama hayat süreleri dikkate alınarak hesaplanmış) alanında. 2006’daki 85.’likten, bu yıl 62. sıraya yükselmişiz. Dünya ortalamasının üzerinde olduğumuz tek kategori bu.\n

Kadınların siyasi hayata katılımı (parlamentoda ve hükümette kadınların oranı esas alınıyor) kategorisinde ise yerimizde saymışız. 2006 yılında 96. sıradayken, bu yıl 98. sıraya inmişiz.\n

***\n

Cinsiyet Uçurumu Raporu ile birlikte bu ay içinde açıklanan toplam üç uluslararası rapor da bir asra yaklaşan Cumhuriyetimizin nasıl bir doğrultuya girdiği hakkında bizlere sağlıklı bir fikir verebilir:\n

1. AB İlerleme Raporu: Türkiye’de özgürlükler, özellikle de ifade özgürlüğü konusunda kaygılarının arttığını vurguladı.\n

2. Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ): Cezaevinde 68 gazeteci bulunduran Türkiye’nin basın özgürlüğü konusunda İran ve Çin’i bile geride bırakarak sonuncu olduğunu duyurdu.\n

3. WEF Cinsiyet Eşitlik Raporu: Kadın-erkek eşitsizliğinde dünyada 124., içinde bulunduğumuz Avrupa ve Orta Asya bölgesinde ise sonuncu olduğumuzu açıkladı.

Silivri kitaplığına bir eser daha

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu dün Silivri’ye giderek yazarımız ve CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay ile Zonguldak Milletvekili Mehmet Haberal’ı ziyaret etti. Görüşmeye katılan Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran, Balbay’ın Silivri’de kaldığı süre içinde yazdığı altıncı kitabını bitirmek üzere olduğunu belirterek “Silivri’de kalanların yazdıklarından bir kütüphane oluştu. Artık bu hukuksuzluk bitmeli” dedi. Görüşmede Balbay’ın en büyük dileği özgür günlerinde olduğu gibi bu yıl da İstanbul TÜYAP Kitap Fuarı’na katılarak okurlarıyla kucaklaşabilmek olmuş. Cumhuriyet çalışanları olarak, bu dileğinin yerine gelmesi temennisiyle bayramını kutluyoruz. Bu siyasi yargılama buna imkân vermezse, milletvekili arkadaşları ile biz Cumhuriyet çalışanları onun selamını TÜYAP’tan okurlarına ulaştırmaya kararlıyız. \n

Bu bayramın Mustafa Balbay, Tuncay Özkan, Soner Yalçın, Zeynep Kuray ve dört duvar arasındaki diğer tüm meslektaşlarımız için “özgürlük” dilediğimiz son bayram olması umuduyla...