Srebrenitsa'da Durakoviç seçimleri kazandı

Bosna-Hersek'te yeni belediye başkanları ve meclis üyelerini belirlemek için yapılan seçimde oy verme işlemi tamamlandı. Toplam 3 milyon 144 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu ülkede vatandaşlar, 5 bin 100 noktada oy kullandı. Seçimlerde, yerel yönetimler için ülkede faaliyet gösteren 84 parti ve 59 siyasi koalisyondan yaklaşık 30 bin aday yarıştı.

Bosna-Hersek Merkezi Seçim Kurulu (CIK), ülke genelinde TSİ saat 17:00'de yüzde 43,91 oranında seçmenin oyunu kullandığını açıkladı. Ülke genelinde sandıklar kapanırken, teknik sorunların yaşandığı bazı noktalarda oy verme işlemi bir saat uzatıldı.

Uluslararası kamuoyunun da dikkatle izlediği seçimin odak noktasında, Temmuz 1995'te soykırımın yaşandığı Srebrenitsa'da belediye başkanlığını Boşnak ve Sırp adaydan hangisinin kazanacağı yer aldı.

Srebrenitsa'daki 5 seçim noktasından birinin, Sırpların ısrarla ikametgah belgesi olmadan oy kullanmak istemeleri üzerine belirli bir süre kapatılmasının dışında, ülke genelinde seçim boyunca olumsuz bir durum yaşanmadı.

Srebrenitsa'da Durakoviç, seçimleri kazandığını açıkladı

Bosna Hersek'te 1995 yılının Temmuz ayında soykırıma sahne olan Srebrenitsa'da, Boşnak partilerin tek adayı olarak yerel seçimlere giren Çamil Durakoviç, seçimleri kazandığını açıkladı.

Demokrat Eylem Partisi (SDA), Daha İyi Gelecek İçin İşbirliği (SBB), Sosyal Demokrat Partisi (SDP) ile Bosna Hersek İçin Partisi'nin (SBiH) Srebrenitsa Belediye Başkanlığı'na, ''soykırımı inkar eden'' Sırp adayın seçilmemesi için Boşnak partilerin ortak aday gösterdiği Çamil Durakoviç, oy verme işleminin sona ermesinin ardından Srebrenitsa'da basın toplantısı düzenledi.

Durakoviç, Srebrenitsa dışında yaşayan, bu kentin savaş önceki sakinlerinin seçime katılabilmesi için ikametgahlarının buraya alınmasına çaba gösteren ''Oyum Srebrenitsa'ya'' adlı sivil toplum örgütünün mensuplarıyla düzenlediği basın toplantısında, ''Bu hepimizin zaferidir'' dedi.

Durakoviç, oyların sayımının bitmemesine rağmen resmi olmayan sonuçlara göre seçimleri kazandığını ifade ederek, ''Bu fırsatı kullanarak Bosna-Hersek ve dünyadaki tüm dostlarımıza teşekkür etmek istiyorum. Özellikle, en önemli anlarda yanımızda olan, bize sürekli destek veren Türk halkına teşekkür etmek istiyorum'' diye konuştu.

Seçimleri kendisinin kazanmasının sadece Srebrenitsalıların zaferi olmadığını ifade eden Durakoviç, ''Bu galibiyet, Bosna-Hersek'in tüm vatandaşlarının zaferidir. Bu zafer, iyiliğin kötülük üzerindeki zaferidir'' ifadelerini kullandı.

''Oyum Srebrenitsa'ya'' sivil toplum örgütünün koordinatörü Emir Sulyagiç ise, Durakoviç'in seçimleri kazanması soykırımı inkar eden herkese önemli bir ders olduğunu vurguladı. Sulyagiç, ''Soykırımın yanında olan ve soykırımı destekleyen herkese bu şekilde önemli bir ders verildi'' dedi.

 

Boşnaklar birlikte olunca

Bosna-Hersek'te gerçekleştirilen yerel seçimlerden en anlamlısı Srebrenitsa'da yapıldı. Savaş döneminde Temmuz 1995 yılında 8 bin Müslüman erkeğin katledilerek soykırıma uğradığı Srebrenitsa'da yaklaşık 3 ay önce Boşnaklar ''soykırımı inkar edecek'' Sırp adayın seçimi kazanmaması için tek aday gösterdi. Bu kapsamda ''Oyum Srebrenitsa''ya adlı sivil toplum örgütü organizeli bir şekilde çalışarak, savaş döneminde evlerinden sürgün edilen Boşnakların ikametgahlarını Srebrenitsa'ya taşımayı başardı. Kampanya başlarında Boşnakların seçimleri alma ihtimali çok düşük görülmesine rağmen, organizeli bir şekilde çalışan Boşnaklar 4 bin 500 seçmenin ikametgahını Srebrenitsa'ya almayı başardı.

Srebrenitsa'da oy kullanma işleminin sabah saatlerinde başlamasıyla birlikte özellikle Boşnaklar çok sayıda kentten Srebrenitsa'ya otobüslerle, özel araçlarla gelerek oylarını kullandı. Kamuoyunda tanınmış çok sayıda Boşnak da sözkonusu kampanya kapsamında ikametgahlarını Srebrenitsa'ya taşıyarak oylarını kullandı.

Sırbistan'dan gelen ve daha önce Srebrenitsa'da yaşadığını iddia ederek yasal olmamasına rağmen oy kullanmak isteyen Sırpların tüm provakasyonlarına rağmen Boşnaklar, gün boyu sessizliğini bozmadan oylarını kullandı ve seçim sonuçlarını beklemeye başladı.

Srebrenitsa'da el edilen başarının önemini vurgulayan Boşnaklar, ''Birlikte hareket etmeleri halinde ülke genelinde her noktada kazanma ihtimallerinin olduğunu Srebrenitsa örneğinde olduğu gibi tüm dünyaya gösterdiklerini'' kaydettiler.

 

Srebrenitsa'da seçimin önemi

Bosna-Hersek parlamentosu, 2008'deki yerel seçimler öncesinde, ülkede görev yapan AB Yüksek Temsilcisi Miroslav Layçak'ın önerisi üzerine, Srebrenitsa için geçerli olan yasa değişikliğiyle, Srebrenitsa doğumlu olan ancak burada yaşamayanlara da oy kullanma hakkı vermişti. Bu yerel seçimlerde ise mevcut kanunun uygulanacağı açıklanmıştı.

Srebrenitsa'dan 1995'te işlenen katliam nedeniyle ayrılmak zorunda kalan Boşnaklar'a bu yerel seçimlerde oy hakkı tanımayan mevcut yasa, Türkiye'nin karşı çıkmasına ve Boşnaklar'ın tepkisine rağmen uluslararası toplumun da desteğiyle uygulamaya geçirildi. Srebrenitsa ve Zvornik gibi kentlerde ise kayıt yaptıran Sırbistanlı Sırplar, savaşın bittiği 1995 yılından bu yana Doğu Bosna'daki Belediyeler'in başına Sırpların seçilmesine katkıda bulunmuştu.

Boşnaklar, Temmuz 1995'te Sırplar tarafından soykırımın işlendiği Srebrenitsa kentinin Sırp belediye başkanı tarafından yönetilmesini istemiyor. Bosna savaşından (1992-1995) önce, ülkenin doğusunda yer alan Srebrenitsa kentinde çoğunluk olan ve soykırım sonrası demografik yapının değişmesiyle azınlık durumuna düşen Boşnaklara destek vermek için mayıs ayında ''Oyum Srebrenitsa'ya'' adı altında sivil toplum örgütlerince başlatılan kampanya çerçevesinde, yaklaşık 4 bin 500 Boşnak kaydını Srebrenitsa'ya aldırmıştı.
 

Mostar'da seçim yapılmadı

Ülkenin güneyinde ağırlıklı olarak Boşnak ve Hırvatların yaşadığı tarihi Mostar kentinde ise Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Şehir Konseyi için seçim yapılmadı. Mostar'da faaliyet gösteren Boşnak ve Hırvat partilerin, seçim kanunu değişikliği konusunda uzlaşmaması üzerine Hırvat partiler haziran ayında Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuş, başvuruyu haklı bulan Anayasa Mahkemesi, seçimlerin bu şehirde yapılmamasına karar vermişti.

Seçimlerin ileri bir tarihte yapılacağı Mostar'da, bazı sivil toplum örgütleri, şehir merkezinde düzenledikleri programla "temsili seçim" yaptı. Şehir meydanına temsili seçim sandığı konulurken, buradan geçen Mostar sakinlerinin, şehrin siyasi yapısı hakkında düşüncelerini yazıp sandığa atmaları sağlandı.

Soykırımı kurbanlarının yakınları, Sırpların seçimlerde aday olmasına tepkili

Bosna Hersek'te 1995'te işlenen Srebrenitsa soykırımı kurbanlarının yakınları, Sırpların Srebrenitsa'daki seçimlerde aday olmasına tepkili. Yerel seçimlerin yapıldığı ülkede, çok sayıda soykırım kurban yakını da oylarını Srebrenitsa'da kullandı.

Srebrenitsalı kurban yakınlarını bir araya getiren Srebrenitsa ve Jepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subaşiç, yaptığı açıklamada, mevcut seçim yasası gereği Srebrenitsa dışında ikamet eden Srebrenitsalıların burada oy kullanamamasını kınadıklarını söyledi.

Savaş nedeniyle hem Bosna-Hersek hem de yurt dışına kaçan binlerce Srebrenitsalının seçimlerde oy kullanabilmeleri için ikametgahlarını buraya aldırması gerektiğine işaret eden Subaşiç, savaş sonrasında Srebrenitsa'ya yerleşen Sırpların nüfus bakımında daha kalabalık olmasının üzücü olduğunu ifade etti. Subaşiç, "Avrupa ve dünya, burada soykırım işleyen politikaların temsilcilerin seçimlerde yarışabilmesini sağlamakla Srebrenitsalı annelere büyük haksızlık etti" dedi.

Srebrenitsa'yı "beyaz mezar taşlarının denizi" olarak nitelendiren Subaşiç, "Burada katledilen çocuklarımızın anısına oy kullanmamız gerek. Soykırımı işleyenlerin burada hakimiyet sağlamasını engellemeliyiz. Seçimi bir Boşnak'ın kazanacağı ümit ediyorum. Eğer Boşnaklar kazanmazsa bu hem Avrupa hem de dünyanın ayıbı olacaktır. Buradaki binlerce mezar taşı üzerindeki hakimiyeti, bu mezar taşlarını inkar eden biri olursa, bu dünyanın ayıbı olacaktır" diye konuştu.

Bosna'daki savaşın buradaki Müslümanların yok edilmesi için başlatıldığını belirten Subaşiç, "Srebrenitsa'nın Bosna Hersek'te özel statüsü olmalı. Bu kent ne Boşnak ne Sırp ne de Hırvatlar'ın olmalıdır. Bu kent Srebrenitsalılar'a ait olmalıdır" dedi.

'Öldürülen 8 bin 372 kurban için buradayız'

Bosna savaşı sırasında BM bünyesinde Srebrenitsa'da görev yapan Hollandalı askerlerin tercümanı olarak çalışan, bu askerlerin babası ve kardeşini Sırplara teslim edilmesine tanıklık ettikten sonra Hollanda'ya dava açan, aynı zamanda "BM Bayrağı Altındaki Soykırım" adlı kitabın da yazarı olan Hasan Nuhanoviç de Boşnakların kendi kaderlerini Srebrenitsa'daki seçimlerle belirlemeleri gerektiğini söyledi.

Nuhanoviç, "Srebrenitsa'da Boşnaklar katlediliyordu, şimdi yine kendi hayatları ile ilgili kararları verme fırsatları var ve bunu belediye düzeyinde üstünlük sağlayarak yapabilirler" diye konuştu.

Srebrenitsa soykırım kurbanlarının bilinen sayısının 8 bini aştığını ancak bu sayının 10 bini de geçeceğini ifade eden Nuhanoviç, "Burada öldürülen ve asla oy kullanamayacak olan 8 bin 372 kurban için Srebrenitsa'dayız. Burada bulunmak bizim görevimizdir" dedi.

Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı İzzetbegoviç

Bosna-Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç, bugün yapılan yerel seçimlerde Boşnaklar'ın ağırlıklı olarak yaşadığı belediyelerin yarısından fazlasını kazanacaklarını söyledi.

Ülke genelinde bugün yapılan yerel seçimler için oyunu başkent Saraybosna'da kullanan Bakir İzzetbegoviç, daha sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, seçimlerde üyesi olduğu Demokrat Eylem Partisi'nin (SDA) başarılı olacağına inandığını ifade etti.

İzzetbegoviç, "Boşnakların ağırlıklı olarak yaşadığı belediyelerin yarısından fazlasında hem belediye başkanlığı hem de meclis çoğunluğunu kazanmayı hedefliyoruz. Bunun da ülke çapında yeni bir ortam oluşturacağını düşünüyorum" dedi.

Bosna-Hersek'teki seçimlere katılım oranlarının genelde pek yüksek olmadığına işaret eden İzzetbegoviç, bu durumun bugün yapılan seçimlerde de değişmeyeceğini düşündüğünü dile getirdi. Seçim öncesinde yapılan kampanyaları yorumlayan Bakir İzzetbegoviç, "Maalesef siyasi kampanyalara leke bırakacak şeyler yapıldı" ifadesini kullandı.

SDA Genel Başkanı Süleyman Tihiç de oyunu kullandıktan sonra yaptığı açıklamada, partisinin bu seçimlerden beklentisinin yüksek olduğunu, seçimlerde başarılı olacaklarına inandığını ifade etti.

Sosyal Demokrat Partisi (SDP) lideri ve Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Zlatko Lagumciya da oyunu başkent Saraybosna'da kullandı. Partisinin bu seçimlerde başarılı olmasını beklediğini ifade eden Lagumciya, SDP'nin birçok belediye başkanlığını kazanacağına inandığını söyledi.

Bir diğer Boşnak partisi olan Daha İyi Gelecek İçin İşbriliği (SBB) lideri Fahrudin Radonçiç de partisinin ülke genelindeki belediyelerde iddialı olduğunu, bu seçimlerde büyük başarı elde edeceklerine inandığını kaydetti.