Geçen hafta sonunu Avukat Turgut Kazan, gazeteci meslektaşlarım Tufan Türenç, Ali Sirmen ve Yalçın Büyükdağlı ile birlikte Diyarbakır’da geçirdik. Güneydoğu’daki tutuklu meslektaşlarımızla görüşmeyi ve kentteki sivil toplum örgütleri ile de olabildiği kadar ilişki kurmayı amaçlayan bir meslek gezisiydi bu.

Kentteki bu görev gezimizle ilgili olarak yazılı basının yanı sıra, özellikle hızlı bir devinim içinde bulunan internet medyasının verdiği bilgileri kamuoyu izlemiş olmalıdır.

Bu yüzden bugünkü yazı, o ayrıntıların dışında, kendi gözlemlerim ve değerlendirmemi içerecektir.

Belki ülkenin öteki cezaevlerinin istiap sınırından fazla tutuklu ve hükümlünün kaldığı D Tipi Yüksek Güvenilirli Diyarbakır Cezaevi’nde bu nedenle üç kişilik hücrelerde dört, hatta beş kişinin kaldığını söylediler.

Özellikle KCK ya da PKK örgütleri ile bağlantılı oldukları ileri sürülerek tutuklananlar, iddianamelerinin yazılmasını beklemek için aylar, hatta yıllar geçirmek zorunda olmaktan dert yandılar.

Görüştüğümüz üç tutuklu gazeteci Ahmet Birsin, Tayyip Temel ve Vedat Kurşun, şiddet ve teröre karışmakla suçlanıyorlar.

Her üçü de, sadece ifade özgürlüklerini kullanarak Kürtlerin haklarını savundukları için tutuklandıklarını ileri sürüyor. Diyarbakır Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemesi’nde tutuklu olarak yargılananların sayısı ise 80’i aşıyor.

Onların yanı sıra kentte yayımlanan Kürtçe gazetelerin dağıtımını üstlenenler de terör örgütüne yardım türünden gerekçelerle tutuklular.

Kentteki önemli sivil toplum örgütlerinden birisi olan İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi 2011’de “örgütlenme özgürlüğüne yönelik ihlal”lerin sayısının 58 olduğunu belirtiyor.

Güvenlik güçlerinin 59 toplantıya müdahale ettiğini ileri süren İHD’ye göre aynı dönemde inanç ayırımcılığı nedeni ile 86 ihlal olmuş. İHD’nin yazılı raporunda 2011’deki toplam ihlal sayısı 9900.

Dernek 2012’nin ilk dört ayında kendilerine yapılan ihlal başvurularını 172 olarak belirlemiş.

Aynı kuruluşa göre, 2010 ile 2012’nin ilk dört ayına kadar gözaltına alınanların sayısı 1134. Tutuklananların sayısı ise 342.

PKK ile İmralı adasında Milli İstihbarat Teşkilatı’nın üst düzey görevlileri aracılığı ile Oslo’da başlayan görüşme sürecinin devam etmesini isteyen Diyarbakır İHD şube yöneticilerine göre bölge insanının devlete karşı güven içinde olmayışı, istenmeyen ancak var olan koşullara göre doğal karşılanması gereken bir olgudur.

Biz Diyarbakır’da iken henüz Öcalan için ev hapsi önerisi gündemde değildi.

Ama aralarında kamu görevlilerinin de bulunduğu Diyarbakırlılar ya da o bölgenin insanları Öcalan’dan “sayın” takısı ile söz etmeye özen gösteriyorlar.

Ankara ile nihai ve kesin barışın koşulları arasında göreceli bir affın da ekimden sonra çalışmalara başlayacak olan parlamentonun gündemine alınmasını bekleyenlerin sayıları da azımsanmayacak ölçülerde.

***

Bölgede iki günlük bir temasın kısa izlenimlerini paylaşmayı amaçlayan bu yazı için kendi görüş ve yorumlarım saklıdır.

Onları bir başka Düzyazı da paylaşmak umudu ile...