Başbakan'a yayın yasağı yetkisi (26.06.2012)

'RTÜK Tasarısı' TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Tasarı Başbakan'a geçici yayın yasağı yetkisi tanıyor.

Yasaya göre, milli güvenliğin açıkça gerekli kıldığı hallerde veya kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasının kuvvetle muhtemel olduğu durumlarda Başbakan veya görevlendireceği Bakan, geçici yayın yasağı getirebilecek.

Ayrıca, Türkçe dışındaki dil ve lehçelerde de yayın yapılabilecek, Medya kuruluşunda toplam yabancı sermaye payı ödenmiş sermayenin yüzde 50'sine kadar olabilecek; yabancı bir gerçek veya tüzel kişi, en fazla iki medya kuruluşuna doğrudan ortak olabilecek.

RTÜK, yayın ilkelerine aykırı programı 5 keze kadar durdurabilecek.

Meclis'te kabul edilerek yasalaşan 'RTÜK Tasarısı':

— Yayın durdurma kararına karşı Danıştayda iptal davası açılabilecek. Danıştay, bu davalara öncelikli olarak bakacak ve yürütmenin durdurulması talebini 48 saat içerisinde karara bağlayacak.

— Yayın hizmetleri, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin varlık ve bağımsızlığına, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı olamayacak; ırk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa tahrik edemeyecek veya toplumda nefret duyguları oluşturamayacak; terörü övemeyecek ve teşvik edemeyecek, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremeyecek.

— Yayınlar, çocuklara karşı istismar ve şiddeti özendiremeyecek; güçsüzlere ve özürlülere karşı ayrımcılık, istismar ve şiddeti teşvik edemeyecek; alkol, tütün ürünleri ve uyuşturucu gibi bağımlılık yapıcı madde kullanımı ile kumar oynamayı özendirici nitelikte olamayacak. Yayınlar, müstehcen olamayacak; cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını istismar eden programlar içeremeyecek; şiddeti özendirici veya kanıksatıcı olamayacak.

— Reçeteye tabi olmayan ilaçlar ve tedavilerin reklamları, dürüstlük ilkesi çerçevesinde gerçeği yansıtan ve doğrulanması mümkün unsurlardan oluşacak şekilde hazırlanacak.

— Sinema ve televizyon için yapılmış filmler ile haber bültenleri, planlanan yayın süreleri 30 dakikadan fazla olması halinde, her 30 dakikalık yayın süresi için bir kez olmak üzere, reklam ve tele-alışverişle kesilebilecek.

— Dini tören yayını içine, hiçbir şekilde reklam ve tele-alışveriş yayını yerleştirilemeyecek.

— Alkol ve tütün ürünleri için hiçbir şekilde ticari iletişime izin verilemeyecek.

— Bir program tamamen veya kısmen destek görmüşse, bu husus programın başında, program içindeki reklam kuşaklarına giriş ve çıkışta ve programın sonunda uygun ibarelerle belirtilecek.

— Yayın hizmetlerinde, genel veya tematik içerikli yayın yapılabilecek.

— Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar yayın lisansı başvurusu sırasında yayınlarının türünü Üst Kurula (RTÜK) yazılı olarak bildirecek. Üst Kurul tarafından bu kuruluşlara verilecek yayın lisans belgesinde yayının türü açıkça belirtilecek.

— Televizyon kuruluşları, çocuk yayınlarında çizgi filmlere yer vermeleri halinde, çizgi filmlerin en az yüzde 20'si, diğer çocuk programlarının en az yüzde 40'ı Türkçe üretilmiş olacak.

— Üst Kurul, toplum için büyük önem arz eden ulusal ve uluslararası olayları; ülke geneline şifresiz ve ücretsiz yayın yapan televizyon kanallarından canlı veya banttan yayınlanmasını temin etmek amacıyla önemli olaylar listesi hazırlayarak ilan edecek.

— Önemli olayları yayınlayacak televizyonlar, listede yer alan olayları ülke geneline şifresiz ve ücretsiz olarak yayınlayacak.

— Gerçek ve tüzel kişiler, kendileri hakkında şeref ve haysiyetlerini ihlal edici veya gerçeğe aykırı yayın yapılması halinde, yayın tarihinden itibaren 60 gün içinde, üçüncü kişilerin hukuken korunan menfaatlerine aykırı olmamak ve suç unsuru içermemek kaydıyla, düzeltme ve cevap yazısını ilgili medya kuruluşuna gönderecek. Medya kuruluşları, düzeltme ve cevap yazılarını aldıkları tarihten itibaren en geç 7 gün içinde yayınlayacaklar.

Belirtilen süre içinde yayınlanmaması halinde, kişi, düzeltme ve cevabın yayınlandığı tarihten itibaren 10 gün içinde mahkemeden cevap ve düzeltmenin yayınlanmasına karar verilmesini isteyebilecek.

— Yayın lisansı; münhasıran radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmeti sunmak amacıyla kurulmuş anonim şirketlere verilecek. Aynı şirket ancak bir radyo, bir televizyon ve bir isteğe bağlı yayın hizmeti sunabilecek.

— Siyasi partiler, sendikalar, meslek kuruluşları, kooperatifler, birlikler, dernekler, vakıflar, mahalli idareler ve bunlar tarafından kurulan veya bunların doğrudan veya dolaylı ortak oldukları şirketler ile sermaye piyasası kurumları ve bu aracı kurumlara doğrudan veya dolaylı ortak olan gerçek ve tüzel kişilere yayın lisansı verilemeyecek. Bu kuruluşlar, medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara doğrudan veya dolaylı ortak olamayacak.

Medya hizmet sağlayıcı kuruluşlarının hisseleri nama yazılı olacak. Herhangi bir kişi lehine intifa senedi ihdas edilemeyecek.

— Bir gerçek veya tüzel kişi doğrudan veya dolaylı olarak en fazla dört karasal yayın lisansına sahip medya hizmet sağlayıcı kuruluşa ortak olabilecek. Ancak, bir gerçek veya tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı hisse sahibi olduğu medya hizmet sağlayıcı kuruluşlarının yıllık toplam ticari iletişim geliri, sektörün toplam ticari iletişim gelirinin yüzde 30'unu geçemeyecek.