Yok olmanın eşiğindeler

Türkiye'de nesli tükenmekte olan kuşlar hakkında bilgi veren derneğin Tür Koruma ve İzleme Sorumlusu Süleyman Ekşioğlu, dünyada kuş türlerinin giderek azaldığını belirtti.

Ekşioğlu, tehlikenin boyutlarına dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayarak, ''Dünyada günümüzde 9775 kuş türü yaşamaktadır. Soyu tükenmiş olanlarla birlikte şimdiye kadar dünyada yaşamış olan kuş türü sayısı 10 binin üzerindedir. Şu an dünyadaki 1253 kuş türünün nesli tehlike altında ve bu sayı dünyadaki kuş türü sayısının yüzde 13'üdür'' diye konuştu.

''Türkiye'de şimdiye kadar 463 kuş türü belirlenmiştir''

Ekşioğlu, Türkiye'nin palearktik coğrafi bölgesinde yer aldığını ve bu bölgenin Avrupa'nın tamamını, kuzey Afrika'yı ve Ortadoğu'yu kapsadığını ifade ederek, şöyle konuştu:

''Batı palearktik coğrafi bölgesinde günümüze kadar görülmüş olan kuş türü sayısı ise 1077'dir. Türkiye'de şimdiye kadar 463 kuş türü belirlenmiştir. Bu türlerden bazıları, örneğin küçük pelikan gibi bir kez görülmüş olan ve 'rastlantısal tür' diye tanımladığımız kuşlardır. Tüm yılı Türkiye'de geçiren yerleşik türlerimiz olduğu gibi, sadece kışın gelen kış göçmenlerimiz, sadece yazın üremek amacıyla gelen yaz göçmenlerimiz ve Anadolu'yu sadece göçerken kullanan geçit türlerimiz vardır. Türkiye kuş listesine 2011 yılında 3 yeni tür eklenmiştir. 394 kuş türümüz düzenli olarak ülkemizde görülebilirken 304 tür de ülkemiz sınırları içerisinde üremektedir.''

İngiltere'den de örnek veren Ekşioğlu, ''583 kuş türü ülkede şimdiye kadar kaydedilmiş olup, düzenli görülen tür sayısı 272, düzenli üreyen tür sayısı ise 224'dür'' dedi.

Türkiye'de nesli tehlikedeki kuş türleri

Ekşioğlu, Dünya Doğayı Koruma Birliği tarafından yapılan ve pek çok canlı türünün koruma önceliği durumunu belirten 'Kırmızı Liste'ye göre Türkiye'de nesli tehlikede kuş türlerinin tespit edildiğine dikkatini çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Bu türleri önem sırasına göre şu şekilde sıralarsak, Türkiye'de kelaynaklar tükendi. Sürmeli kızkuşu, ince gagalı kervançulluğunun varlığı ise kritiktir. Dikkuyruk, küçük akbaba, Sibirya kazı tehlikededir. Küçük sakarca kazı, büyük orman kartalı, şah kartalı, ulu doğan, yaz ördeği, toy, tepeli pelikan ise hassas olan kuşlar arasında bulunuyor.''

Ekşioğlu, bir kuş türünün dünya ölçeğinde korunması gereken tür listesinde olmamasının onun korumasına gerek olmadığı anlamına gelmediğine vurgu yaparak, şunları kaydetti:

''Ülkeler kendi tür çeşitliliklerini korumak için 'Ulusal Kırmızı Listeler' hazırlamaktadır. Bu sayede kendi tür çeşitliliklerini korumak için önceliklerini belirlemektedir. Yüksek düzeyde koruma önceliği olan bir tür demek, koruma çalışmalarının o türe daha çok yoğunlaşması gerekliliğini göstermektedir. Bir örnek vermek gerekirse ülkemizin de içerisinde bulunduğu batı palearktik coğrafi bölgesinin en nadir kuş türlerinden biri olan balık baykuşu dünya ölçeğinde koruma önceliği olmayan bir türdür, fakat batı palearktik ve ülkemiz sınırları için nesli 'kritik seviyede yok olmak üzere' olan tür olarak değerlendirilmektedir. Doğa Araştırmaları Derneği tarafından 2011 yılında türle ilgili yapılan çalışmada balık baykuşunun ne denli nadir ve az sayıda bulunan bir tür olduğu bir kez daha görülmüştür. Balık baykuşu ve benzeri durumdaki pek çok nadir ve az sayıdaki kuş türümüzü korumak ülkemizin tür zenginliğini ve dolayısıyla biyolojik çeşitliliğimizi korumamız için son derece önemlidir''