Çizgi roman aynaya bakıyor

Kendini hicveden sanat dalı elbette çizgi roman olabilirdi. Çizgi romanın kalbi Fransa’da, 40 yıldır düzenlenen “Angoulême Çizgi Roman Festivali” kapsamında gerçekleşen “Parodiler: Çizgi roman kendini hicvediyor” sergisi tam da bunu gösteriyor bize. Sergiden 50 yapıt Fransız Kültür Merkezi ve Angoulême Uluslararası Çizgi Roman ve Görüntü Merkezi işbirliğiyle İstanbul’a da geldi.

Edebiyat, resim, sinema ve televizyon da karşımıza çıkan kült figürleri hicveden sergide ayrıca Tarzan, Robin Hood, Sherlock Holmes, Conan ve Harry Potter gibi efsanevi kahramanları hicveden eğlenceli çalışmalar da yer alıyor. Sergide ayrıca Ersin Karabulut, Faruk Bayraktar, M. Kutlukhan Perker ve Umut Sarıkaya’nın da çizimleri yer alıyor.

Otoriteyle dalga geçmek

Sergi vesilesiyle Fransız ve Türkiyeli çizgi romancılar da bir araya gelip karşılıklı görüşmeler yaptılar. Önümüzdeki günlerde yayıncılık alanındaki bu işbirliğiyle karşılıklı olarak çizgi roman çevirileri yapılacak. 10 Eylül’e kadar devam edecek serginin küratörü ise Thierry Groensteen.

Küratör İstanbul’da değildi, ama “Angoulême Çizgi Roman Merkezi” adına İstanbul’da bulunan www.actuabd.com isimli çizgi roman sitesinin kurucusu, çizgi roman tarihçisi Didier Pasamonik ile görüştük. “İkonik, kült olmuş figürleri hicvederek, güçle, otoriteyle alay ediyor sergideki yapıtlar” diyor Pasamonik.

“Bunu yaparken de mizahı güçlü bir şekilde kullandığı için, saldırganlaşmadan alay ediyor. Gücü, gülünçleştirebiliyor. Bu da onu evrensel kılan en büyük özelliği.”

Mizah kurşundan güçlü

Peki “Süper kahraman tutkunları yüzüne pasta yemiş bir Süperman görmek ister mi” Bu soruyu şöyle yanıtlıyor Pasamonik: “Bu hayranların gücü göreceli bir şekilde görmelerini ve algılamalarını sağlayabilir. Serginin afişinde yer alan Süperman, yüzüne pasta yiyor. O çizimde Süperman’in üstüne kurşunlar da geliyor. Fakat kurşun geçirmiyor. Şunu söyleyebiliriz, mizah kurşundan daha güçlü. Kurşundan kaçan Süperman pastadan kaçamıyor. Bir süper güç bile olsa mizah her şeyi delip geçebiliyor”.

Türk çizgi romanının sıkı bir takipçisi olan Pasamonik, geçen ay henüz ikinci sayısını çıkaran Harakiri dergisinin başına gelenlerden haberdar. “Harakiri aslında ilk Fransa’da 1960’lı yıllarda çıkmış bir dergiydi. Sansürün yoğun olduğu yıllardı. Biraz da iktidara karşı mizah yoluyla başkaldırıyı simgeliyordu Harakiri. Buradaki Harakiri’nin ikinci anlamda bir tekrarı olduğunu söyleyebiliriz. Garip de bir rastlantı. Tekrar sansürün kurbanı oldu dergi.”

Pasamonik ayrıca 2010’da Türkiye’de ilk kez yapılan çizgi roman festivali İstanbulles’in 2012 Haziran ayında gerçekleşeceğini de hatırlatıyor.