Karadeniz, Akdeniz oluyor

Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimler Bölümü Başkanı Prof. Dr. Levent Bat, Karadeniz'de canlıların varlığının temel olarak deniz suyu sıcaklığı ve tuzluluğuna bağlı olduğunu söyledi.

Yaptıkları son 20 yıllık çalışmada Karadeniz'de deniz suyu sıcaklığında yükselme olduğunu tespit ettiklerini kaydeden Bat, Karadeniz'in Akdenizleşme sürecine girdiğini, Akdeniz'de görülen bazı canlı türlerine artık Karadeniz'de de rastlandığına işaret etti.
''Daha önce Karadeniz'de tespit edilemeyen değişik Akdeniz türlerinin dağılım alanlarını genişleterek Karadeniz'e giriş yaptığını gözlemliyoruz'' diyen Bat, şunları kaydetti:

''Çalışmalar son yüzyılda Karadeniz'deki su sıcaklığının 0.2 derece arttığını gösteriyor. Bunun sonucu olarak da ''Akdeniz'e mensup ve daha önce Karadeniz'de görülmeyen sünger, yengeç, derisidikenliler, deniz solucanları ve karides gibi omurgasız canlı türlerinin Karadeniz'de yaşadığı çalışmalarımızla da tespit edildi. Isınmayla birlikte Akdeniz türlerinin Karadeniz'e yerleşme oranının artmasını ekolojik bir tehlike olarak nitelendirmek hiç de abartı olmayacaktır. Yeni gelen bu türlerin mevcut türler üzerindeki etkisini henüz bilmiyoruz. Akdeniz türlerinin Karadeniz'e boğazlar yoluyla geçişi bilinen bir olaydır. Akdenizleşme olarak da bildiğimiz bu olay sıcaklık artışına bağlı olarak hız kazanacaktır. İstanbul Boğazı ile Karadeniz arasında yer alan sıcaklık ve tuzluluk farklılıklarından dolayı oluşan bariyerin sıcaklık artışı sebebiyle ortadan yavaş yavaş kalkacağı tahmin edilmektedir.''

Yeni türlerin Karadeniz'deki mevcut türleri etkileyeceğini de belirten Bat, ''Karadeniz'de etkilenecek türlerden biri de hamsidir. Göç yolları değişecek, bu da Karadeniz'deki hamsi varlığını doğudan etkileyecek. Sıcaklık artışındaki değişiklik göçe de neden olabilecektir'' dedi.

Karadeniz'in Türk balıkçılığında özel bir yeri olduğunu kaydeden Bat, 1970'ten beri Türkiye'nin yıllara göre yakaladığı toplam balık miktarının yüzde 70'ten fazlasının Karadeniz'den elde edildiğini, Karadeniz'den yakalanan hamsinin toplam avın yüzde 50'sinden fazlasını oluşturduğunu ifade etti.

Deniz suyu sıcaklığının artmasıyla Karadeniz'deki hamsi varlığının da tehlikeye gireceğini belirten Bat, ''Deniz suyu sıcaklığında artış nedeniyle hamsinin yumurtalarının dağılımı ve yumurtlama alanlarını değişebilecektir. Karadeniz'de özellikle soğuk mevsimlerde hamsilerin kuzeye yaptıkları göçler ya azalacak veya duracaktır. Bu da ülke ekonomisine ciddi zararlar anlamına gelmektedir'' diye konuştu.

Prof. Dr. Bat, Karadeniz'in Akdenizleşmesiyle ilgili olarak ülkedeki deniz araştırmalarına verilen önemin artması ve sağlam bir deniz araştırma ve izleme politikası oluşturulması gerektiğini söyledi.

Karadeniz'deki canlıların henüz tam bir envanteri olmadığını söyleyen Bat, öncelikle bu listenin oluşturulup Karadeniz'e giren yabancı türlerin de takibinin yapılması gerektiğini kaydetti.

Prof. Dr. Bat, Karadeniz'deki su sıcaklığındaki değişimin gelecek 100 yılda daha belirgin hale geleceğini sözlerine ekledi.