Cumhuriyet dosyayı açıyor: Menzil nasıl dev bir holdinge dönüştü?

AKP iktidara geldiği günden bu yana cemaatlerle ve tarikatlarla işbirliği içerisinde bulundu. FETÖ’nün AKP’yle ilişkileri bilinirken bir dönem devlet kadrolarında nasıl örgütlendikleri AKP yetkilileri tarafından dahi kabul edildi. FETÖ’nün 2016 yılındaki darbe girişimi ise Menzilciler için büyük bir alanın ortaya çıkmasına neden oldu. Bu tarihten itibaren Nakşibendi kökenli Menzil ekonomik gücü sayesinde AKP ile ilişkilerini güçlü tuttu. AKP ile ilişkileri güçlü olan Menzil’in ekonomisi daha da büyüdü. Böylece karşılıklı bağımlılığa dayanan bir cemaat iktidar ilişkisi kuruldu. Bu ilişkinin başlangıcı ise biraz daha eskiye gidiyor... 

TARİKATLAŞMA

Menzil AKP iktidarının henüz 3’üncü yılında yani 2005’te iş dünyasında etkili olacak bir KOBİ derneği kurdu. Türkiye Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD) adı verilen bu dernekle birlikte Menzil, küçük ve orta büyüklükteki işletmeler arasında hızla örgütlendi. Semerkand Vakfı’nın destekleyicilerinden olan TÜMSİAD Erdoğan’dan sık sık destek gördü. 

Dernek sitesinde yer verilen bilgilere göre TÜMSİAD kurulduktan kısa süre sonra uluslararası kulvarda adını duyurmaya başladı. Avrupa Birliği 2010 ve 2011 yılında 37 ülkenin özel sektör, kamu ve sivil toplum kuruluşları arasında TÜMSİAD’ı en etkin sivil toplum kuruluşu seçti. 

650 BİN İSTİHDAM!

Derneğin son olarak paylaştığı faaliyet raporu 2018 yılına aitken bu raporda dikkat çekici rakamlara yer verildi. Buna göre TÜMSİAD 2018 yılında istihdama 650 bin kişi ve ihracata 3 milyar dolar katkı sağlıyordu. 12 bin 35 üye sayısına sahip derneğin 50 şubesi bulunuyordu. Rapora göre TÜMSİAD 10 farklı ana sektörde faaliyet gösterirken gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) yüzde 4 düzeyinde katkı sağladı. Faaliyet raporuna göre dernek 2 milyon iş insanına seminer ve toplantılar aracılığıyla eğitim verdi.  

TÜMSİAD, ERDOĞAN’A DESTEK VERDİ

TÜMSİAD resmi internet sitesinde Erdoğan’ın kampanyalarına atıf yapmaktan da geri kalmıyor. Öyle ki sitelerinde “TÜMSİAD, faaliyetlerine büyük ve güçlü Türkiye’nin 2023, 2053 ve 2071 hedefleri doğrultusunda yön vermektedir” ifadelerine yer veriliyor.

İŞSİZ GENÇLER ÇARESİZ

İktidardan aldığı güçle sanayicinin ilgisini üzerine çeken Menzil, kendi şirketleriyle de bir istihdam alanı yaratıyor. Birçok sektörde faaliyet gösteren kuruluşları sayesinde bir istihdam alanı yaratıyor. Cemaat işsizliği de bir örgütlenme fırsatına çeviriyor. Semerkand Grup bünyesinde kurdukları kariyerim.net sitesi ile işsiz yurttaşlar için kendi şirketlerindeki istihdam açığını kapatabiliyorlar. İş bulmasına sitesine üye olmak için kişisel bilgiler ve fotoğraf yüklemek gerekiyor. Değerlendirmenin ardından başvuran kişiye uygun pozisyonuna uygun iş önerilerinde de bulunabiliyor. Sitede tarikata ait şirketlerden yüzlerce iş ilanı bulunuyor. 

BEŞİR DERNEĞİ 

Ekonomisini büyüten, gençlere istihdam sağlayan Menzil, toplum üzerindeki örgütlülüğünü her geçen gün artıyor. En önemli araçlarından birisi de Beşir Derneği. İslam Ansiklopedisine göre Muhammed Peygamber’in sıfatlarından olan Beşir, güler yüzlü olmak, müjdelemek ve müjde anlamlarına geliyor. Beşir Derneği amaçları arasında “Kendisine ekonomik olarak yetemeyen, desteğe ve hizmete gereksinim duyan, bu sebeplerden dolayı istismara açık hale gelmiş mahzun ve mahcup” yurttaşlar için onlara yardım edecek isimleri bir araya getirmek yer alıyor. Dernek sosyal adalete ve kardeşliğe katkı sağlamayı amaçladığını belirtiyor. 

Benzer amaçlarla kurulmuş diğer derneklerin yanı sıra 2011 faaliyetlerine başlayan Beşir Derneği 2013 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kamu yararı gözeten dernek statüsü aldı. Bu statü derneğin hiçbir izne tabi tutulmadan para ve maddi yardım toplamasına olanak sağladı. Beşir Derneği bu statüyü aldıktan sonra 2015-2021 yılları arasında derneğin mal varlığını 22 katına çıktı.

DEPREMZEDELER MENZİL’E EMANET

Beşir Derneği özellikle 6 Şubat depremi ardından Kahramanmaraş’ta gösterdiği faaliyetlerle dikkat çekmeye başladı. Arama kurtarmadan yiyecek yardımına kadar kamunun birçok alanda eksik kaldığı noktaları Beşir Derneği kapattı. Bu süreçte depremzedelere “ölmeden önce tövbe” çağrısını yaptıklarını da ilk kez Cumhuriyet yazmıştı. Depremin ardından Kahramanmaraş’ta yürüttükleri faaliyetlerin ardından dernek seçim sürecinde AKP’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a destek çağrısında bulunmuştu. Bu süreçte Cumhurbaşkanı Erdoğan Beşir Derneği’ne Devlet Üstün Fedakârlık Madalyası verdi. 

ADIYAMAN 2. SULH CEZA HAKİMLİĞİ’nin 25.08.2023 Tarih ve 2023/1379 D. İş Sayılı Kararı uyarınca bu kısımda bulunan bilgiler yayından çıkartılmıştır

KAMUDAN ZENGİNLEŞME

Faaliyet yürütmediği sektör neredeyse kalmayan Menzil cemaati Ser Organizasyon şirketi üzerinden de ciddi zenginleşme elde etti. Valiliklere, bakanlıklara, AKP’li büyükşehir belediyelerine organizasyon işlerinde hizmet verdi. Cemaatin özellikle Sağlık Bakanlığı’nda elde ettiği güçle kamudan aldığı ihaleler de dikkat çekti. CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, Menzil’e yakınlığıyla bilinen Ferhat Danışman’ın 2022 yılının şubat ayında 147 milyon liralık Covid-19 testi ihalesini aldığı gündemde geniş yer bulmuştu.

HASTANE AÇTI

Sağlık Bakanlığı üzerindeki etkisi tartışmalara konu olan cemaat 2012 yılında İstanbul Kurtköy EMSEY isimli hastanelerini açtı. Açılışa dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve bakanlar katıldı. Tarikatın şeyhi Abdülbaki Elhüseyni ölmeden önceki son birkaç yılında zamanının önemli kısmını bu hastanede geçirdi. Hastaneden cüppeli ve sarıklı doktorların görüntüsü kamuoyunun tepkisini çekse de Sağlık Bakanlığı doktorların bilimsel kıyafetleri dışında hizmet vermesiyle ilgili soruşturma başlatmadı.

‘DEVLET ONLARA OLANAK SAĞLIYOR’

Siyaset Bilimci Cangül Örnek tarikatların topluma etkisini ve iktidar ilişkisini değerlendirdi. Örnek, şunları kaydetti: “Beşir Derneği gibi dernekler bu yardım faaliyetlerini devletten bağımsız ve devletin uzanamadığı alanlara uzanarak yapmıyorlar. Devlet onlara olanak sağlıyor, alan açıyor ve hatta bu yardım faaliyetlerini AFAD örneğinde görüldüğü gibi koordine ediyor. Böylece tarikatların yardım dernekleriyle devletin kurumları arasında tam bir işbirliği ile yurttaşa hak tanımayan bir faaliyet yürütülüyor.”

Tarikatların, siyasi açıklamalarda bulunduğunu hatırlatan Örnek “Türkiye’de din-siyaset ilişkisinin anayasaya aykırılık boyutuna dair başlı başına bir gösterge. Menzil de örnek” dedi. 

BİTTİ