Uzmandan uyarı: 'Travma sonrası stres bozukluğuna dikkat'

'Travma sonrası stres bozukluğu' kişiyi aşırı korkutan, dehşet içinde bırakan, çaresizlik yaratan, çoğu kez olağan dışı ve beklenmedik bir şekilde gerçekleşen olayların tetiklediği bir ruhsal travma ya da ruh sağlığı durumu olarak tanımlanıyor. Günlük hayatta pek çok kişide görülebilen bu durum, üzerine gidilmediği takdirde hayatı olummsuz etkileyebiliyor.

“Ruhsal travma kavramı, esas olarak kişinin kendisinin veya yakınının ölüm ya da yaralanma tehlikesi olması gibi kişiyi aşırı korkutan, dehşet ve çaresizlik hisleri yaratan olaylar için kullanılır” diyen Psikiyatri Uzmanı Uzm. Dr. Gamze Ergil, “Ruhsal travmada kişi gerçek bir ölüm, ölüm tehdidi, ağır bir yaralanma veya kendisinin ya da başkalarının fizik bütünlüğüne bir tehdit yaratan olayı yaşamış, böyle bir olaya tanık olmuş ya da böyle bir olayla karşı karşıya gelmiş, aşırı korku, çaresizlik ile dehşete düşme tepkisi vermiştir” açıklamasında bulundu.

Ergil, şöyle konuştu:

"Doğal afetler, insan eliyle oluşturulan travmalar (savaş, istismar gibi), kazalar, beklenmedik ani ölümler ya da ciddi, ölümcül hastalıklara yakalanma gibi durumlar ruhsal travma yaratıp travma sonrası stres bozukluğu belirtilerine neden olabilir. Olayla ilgili anıların zorlayıcı şekilde sık sık hatırlanması, sürekli olarak olayın tekrarlanacağı korkusu ile diken üstünde hissetme, çabuk irkilme, negatif düşünceler ve duygu/durum, olayı hatırlatan durumlarda huzursuz olma ve böyle durum ve ortamlardan kaçınma gibi TSSB tablosunun kriterleri karşılanmasa da temel belirti alanlarından en az 2-3 belirti görülür."

BEDENSEL HASTALIĞI OLANLAR DAHA FAZLA RİSK ALTINDA

Risk gruplarına ilişkin bilgiler de veren Ergil, “Travma sonrasında kişilerde duygulanımda kısıtlılık, insanlardan uzaklaşma, etkinliklere ilgi kaybı, kendisi ve çevresi ile ilgili abartılı olumsuz inanışlar, geleceği kalmadığı duygusu, suçluluk ve utanç gibi olumsuz duygular ile intihar düşünceleri ortaya çıkabilir. Travma sonrasında kimin hastalanacağını ya da ne şiddette belirtiler yaşayacağını önceden bilinmese de kadınların, daha önce herhangi bir psikiyatrik rahatsızlık geçirmiş olanların, daha önce travma geçmişi olanların veya başka bir ruhsal, bedensel hastalığı olanların daha fazla risk altında olduğu belirtildi” ifadelerini kullandı.

HEM İLAÇ TEDAVİSİ HEM DE PSİKOLOJİK DESTEKLE BAŞARILI TEDAVİ MÜMKÜN

Eşik altı belirtilere ilişkin açıklamalarda bulunan Ergil, “TSSB bugünkü haliyle ilk kez 1980'de tanı sınıflamalarına girmiştir. Eşik altı sendromların tanımlanması travmaya verilen normal cevapları da hastalık olarak değerlendirme riskini taşısa da tamamen göz ardı etmek de belirgin stresi ve işlevsellik kaybı olan bireylerin de tedaviye ulaşamamasına neden olacaktır. Hatta eşik altı belirtileri olan kişilerde öfke ve agresyonun daha sık görüldüğünü gösteren çalışmalar vardır. Bu sorunların hem ilaç tedavisi hem de psikolojik destekle başarılı tedavisi mümkündür ve toplum sağlığı açısından çok önemlidir” dedi.