Solaklar risk altında: Kullandığınız el sağlığınızı nasıl etkiliyor?

Solak olmak, insanların yalnızca yüzde 10’unu kapsayan bir özellik olsa da, bu durumun sağlık üzerinde çeşitli etkileri olabileceği yapılan araştırmalarla ortaya konuluyor. Günlük hayatta sağ elini kullanan çoğunluğa göre tasarlanmış bir dünyada solaklar, bazı alışkanlık ve davranışlarından ötürü hem avantajlar hem de potansiyel sağlık sorunlarıyla karşılaşabilirler.

cumhuriyet.com.tr

El tercihini belirleyen genetik faktörler, bazı hastalıklarla ilişkilendirilebilir. Ayrıca beynin sağ yarım küresi sol eli kontrol ettiğinden, solak bireylerin nörolojik yapısı sağ elini kullananlardan farklı olabilir.

HealthLine'nın haberine göre; Beyin lateralizasyonu (fonksiyonların iki yarım küreye ayrılması), özellikle şizofreni gibi bazı nörolojik bozukluklarla ilişkilidir. Solak bireylerde daha az beyin lateralizasyonu olması, bu tür rahatsızlıklara yakalanma riskini artırabilir.

SOLAKLAR VE MEME KANSERİ

Solaklık ve meme kanseri arasındaki ilişki uzun süredir araştırılmaktadır. 2016 tarihli bir çalışma, solak kadınların meme kanserine sağ elini kullananlardan ortalama iki yıl daha erken yakalandığını ortaya koymuştur.

Araştırmacılar, solaklığın rahimde östrojen maruziyetiyle ilişkili olabileceğini öne sürmektedir, ancak daha yeni çalışmalar bu bağlantıyı doğrulamamıştır.

PSİKOTİK BOZUKLUKLAR VE ŞİZOFRENİ

Psikotik bozukluklar ve sol el kullanımı arasındaki ilişki özellikle şizofreni konusunda dikkat çekicidir. 2014'te yapılan bir meta-analiz, şizofreni hastalarının solak veya ambidekströz olma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir.

Beyin lateralizasyonundaki farklılıklar bu durumu açıklayabilir. 2024’teki bir çalışma ise şizofreni hastalarının, şizofrenisi olmayan bireylere göre iki kat daha fazla karma el kullanma eğiliminde olduğunu bulmuştur.

KALP HASTALIĞI RİSKİ

Solakların kalp hastalığı riski taşıyıp taşımadığı da araştırılmıştır. 2023’te yapılan bir çalışmada, solak bireylerin kardiyovasküler hastalık riski açısından daha yüksek olabileceği belirtilmiştir. Ancak bu riskin nedenleri henüz tam olarak belirlenmemiştir ve gelecekteki araştırmalarla daha fazla açıklığa kavuşması beklenmektedir.

YAŞAM BEKLENTİSİNE ETKİSİ VAR MI?

1991 yılında yapılan bir araştırma, solak bireylerin ortalama 9 yıl daha erken öldüğünü öne sürmüştü. Ancak sonraki araştırmalar bu iddiayı metodolojik sorunlara dayandırarak çürütmüştür. Güncel çalışmalar, solak ve sağ elini kullanan kişilerin benzer yaşam beklentisine sahip olduğunu göstermektedir.