Psikolojik değil fiziksel sağlığı iyileştiyor: Dostluklar neden yaşlılıkta daha güçlü?
Araştırmalar, yaşlılıkta dostlukların mutluluk ve yaşam memnuniyetine katkısının büyük olduğunu gösteriyor. Yaş ilerledikçe daha küçük ama daha güçlü bağlara odaklanmak, yaşam kalitesini artırıyor. Peki, yaşlandıkça sosyal ilişkiler neden bu kadar değişiyor?
cumhuriyet.com.trCNN'in haberine göre dostluklar, yaşamın her döneminde mutluluk ve sağlık için kritik bir öneme sahip ancak yaşlılıkta bu ilişkilerin değeri daha da artıyor.
Araştırmalar, 50 yaş üstündeki bireylerin, aile bağlarından çok arkadaşlarıyla olan ilişkilerden keyif aldığını ve bu bağların yaşam memnuniyetine katkı sağladığını ortaya koyuyor.
YAŞLA DEĞİŞEN SOSYAL STRATEJİLER
Yaş ilerledikçe insanlar, geniş bir sosyal çevreden çok, yakın bağlara odaklanma eğiliminde bulunuyor. New York’taki Adelphi Üniversitesi’nden psikoloji profesörü Katherine Fiori’ye göre, bu değişim "sosyo-duygusal seçicilik teorisi" ile açıklanıyor. Bu teoriye göre, gençler geniş bir gelecek perspektifiyle yeni ilişkiler kurmaya odaklanırken, yaşlılar daha sınırlı bir zaman algısıyla var olan ilişkilerini güçlendirmeye öncelik tanıyor.
Fiori, bu daralmanın bilinçli bir seçim olduğunu ve yaşlı bireylerin daha az ama daha kaliteli bağlar kurmayı hedeflediğini belirtiyor. Araştırmalar, bu küçülen sosyal ağların duygusal yoğunluğunu artırdığını ve bireylerin daha pozitif bir yaşam deneyimi yaşamasını desteklediğini gösteriyor.
DOSTLUKLARIN SAĞLIK VE MUTLULUĞA ETKİSİ
Dostluklar, yalnızca psikolojik değil, aynı zamanda fiziksel sağlığa da büyük katkı sağlıyor. Araştırmalara göre, iyi sosyal ilişkilere sahip bireyler, yalnız olanlara kıyasla %50 daha yüksek bir yaşam beklentisine sahip. Dostluklar, aile ilişkilerinin aksine, zorunluluklardan değil, ortak ilgi alanlarından ve paylaşımlardan doğuyor. Bu da dostlukları daha eğlenceli ve rahat bir hale getiriyor.
Örneğin, Newcastle Üniversitesi’nden Alexandra Thompson, dostlukların aile bağlarından farklı avantajlar sunduğunu belirtiyor. Ona göre, arkadaşlıklar paylaşılan ilgi alanlarına dayandığı için ruh halini olumlu yönde etkiliyor ve duygusal destek sağlıyor.
TEKNOLOJİ VE YAŞLILIK
Yaşlı bireyler için teknoloji, sosyal bağlarını korumak ve geliştirmek adına güçlü bir araç olarak öne çıkıyor. Çevrimiçi platformlar, fiziksel olarak uzak kalan dostlarla iletişim kurmayı ve çeşitli kaynaklara erişmeyi kolaylaştırıyor. Ancak yaşlı bireyler, genç nesillere kıyasla yeni teknolojilere adapte olmada daha yavaş hareket edebiliyor.
Yapılan bir çalışma, 69-91 yaş arasındaki bireylerin tablet gibi cihazlarla nasıl bağlantı kurduklarını inceliyor. Katılımcılar, bu teknolojilerin hem aile hem de dostlarla iletişimde büyük kolaylık sağladığını ve günlük hayatta kendilerini daha bağlantıda hissettiklerini ifade ediyor. Bu nedenle, yaşlı bireylerin teknolojik okuryazarlığının artırılması, onların sosyal hayatını zenginleştirebiliyor.
POZİTİF YAŞLANMA ALGISI
Araştırmalar, yaşlılıkta pozitif bir yaşam algısına sahip olmanın dostluklara yatırım yapmayı teşvik ettiğini gösteriyor. Fiori, “Eğer bir kişi yaşlılığını olumlu bir ışık altında görüyorsa, daha fazla sosyal ilişki kurmaya ve mevcut bağlarını güçlendirmeye istekli oluyor,” diyor. Bu tür sosyal yatırımlar, hem psikolojik hem de fiziksel sağlık için önemli faydalar sağlıyor.