Prof. Dr. Bayram Çırak açıkladı: Beyin kanaması şüphesi oluştuğunda ne yapmalı?

Beyin ve Sinir Cerrahı Prof. Dr. Bayram Çırak, her yıl dünyada en az 1 milyon insanın ölümüne sebep olan beyin kanamasının, en başta travmalar daha sonrasında hipertansiyon, beyin damar bozuklukları olmak üzere daha az sıklıkta da başka hastalıklar olan ilaç, madde, alkol kullanımı gibi sebeplere bağlı olabileceğini söyledi. Dıştan bir etken ile travmatik, aniden olan kanamaların ise spontane (kendiliğinden) olduğundan bahseden Prof. Dr. Çırak, “Beyin kanamasının çeşitleri, birincil olarak Subaraknoid, beyin suyunun dolaştığı boşluklarda olandır. 2’nci olarak Subdural ise beyin ile beyin zarı arasında olan. 3’üncüsü Epidural’dir beyin zarı ile kafatası arasında gelişen bir durumdur. 4’üncüsü olan İntraserebral, beyin dokusu içinedir” şeklinde bilgilendirmelerde bulundu. 

BEYİN KANAMASI ŞÜPHESİ OLUŞTUĞUNDA NE YAPMALI? 

Kanamadan şüphelenilecek durumlardan da kısaca bahseden Prof. Dr. Bayram Çırak, “Kanamadan şüphelenilecek durumlardan ani ve oldukça şiddetli olan bir baş ağrısı en sık rastlanan belirtilerdendir. ‘Kafamın içinde bomba patladı sanki’ der hasta, bunlar yüksek tansiyon, damar bozukluğu, kan sulandırıcı ilaç kullanımı öyküsü olanlarda sık rastlanır. Ani oluşan bilinç değişikliği, şuur kaybı, konuşma bozukluğu, havale geçirme, gözlerde ve yüzde kayma, motor duyu değişiklikleri yani el, kol veya bacaklarda tutmama, güçsüzlük, dengesizlik, bulantı, kusma, ani başlayan unutkanlık, okuma-yazma bozukluğu şeklinde sıralayabiliriz. Beyin kanaması muayene bulguları ile her zaman tanı koymak mümkün olmayabilir. Bu nedenle acil yapılabilecek en güzel tetkik bilgisayarlı tomografidir (BT). İlk kanama tanısı BT ile yapılır. Ancak ayırıcı tanı gerekirse yani beyinde kanama yapacak herhangi bir damar bozukluğu anevrizma, baloncuk veya damar yumağı var mı diye bakılır. Kanamanın ayrıntılarını görüntülemek amacıyla ileri tetkikler gerekebilir. Bunlar arasında manyetik rezonans görüntüleme (MR), anjio ile beyin damarlarının görüntülenmesi önemlidir. Küçük çocuklarda özellikle bıngıldak kapanmadığı dönemde kafa ultrasonu hem tanı hem takipte oldukça yararlı ve hastaya zararı olmayan bir tetkiktir” şeklinde bilgi verdi. 

ÖLÜMCÜL SONUÇLARI OLABİLİR 

Beyin kanamasının sebebi veya kanamayı tetikleyen faktörlerden de bahseden Beyin ve Sinir Cerrahı Prof. Dr. Çırak, “Beyin kanamasını tetikleyen birçok faktör vardır. Bu faktörler, travmalar direk darbe ile kanama yapabileceği gibi beyin damarlarının duvarlarında hasar yapıp ilerde kanama yapacak problemler oluşturabilirler. Çağımızın hastalıklarından olan hipertansiyonda ileri yaş grubu hastalarda düzensiz ilaç kullanımı ve düzensiz tansiyon takibi de beyin kanamalarının ana sebeplerindendir. Beyin damarlarının doğuştan ya da sonradan oluşan anormallikleri, ki bunlar arasında anevrizma (baloncuk diye bilinir), beyin damarlarının malformasyonu denen damar yumakları, kanamaların önemli ve tedavi edilebilir sebeplerindendir. Tedavi edilmediğinde ölümcül sonuçları olmaktadır. Değişik genetik hastalıklarda beyin damarlarının bozulması ve kanamaya eğilim artmaktadır. Bu hastaların beyin kanamasının önlenmesi açısından da tedbir alınıp takibinin yapılması önemlidir. Mevcut hastalıklar nedeniyle kullanılan kan sulandırıcı diye tabir edilen bazı ilaçların da kontrolsüz veya düzensiz kontrollü kullanımı sonucu ciddi beyin kanamaları olmaktadır. Bu tür kanamalar genellikle intraserebral (beyin dokusu içine) denilen ciddi türde kanamalardır. Beyin kanaması acil tedavi gerektiren bir durumdur. Tedavide gecikme, Kanamanın olduğu bölgeye göre başta ölüm olmak üzere kalıcı felç, konuşma-zihinsel meleke bozukluğu gibi durumlara yol açabilir” dedi. 

AMAÇ: 'MİNİMUM SÜREDE MAKSİMUM KAZANÇ'

Beyin kanamasında tedavi yöntemlerinden de bahseden Prof. Dr. Çırak, “Beyin kanamasında temel tedavi prensip, sinir hücrelerinin kansızlığa dolayısıyla oksijensizliğe karşı çok hassas hücreler olduğunu bilmekle başlar. Uzun süre kansız kalmak (oksijensiz) hüre ölümü ve buna bağlı fonksiyon kaybıyla sonuçlanır. Tedavide temel amaç hasarlı bölgeye en kısa sürede normal kan akışı ile oksijen ve beslenme maddelerini taşımak gerekir. Kanamanın yerine, sebebine ve boyutuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Kimi hastalara ameliyatsız gözlem altında ilaç tedavisi daha uygunken kimi hastalara cerrahi veya girişimsel tedaviler (anjio ile yapılan kapalı ameliyatlar) gerekli olabilmektedir. Kanama sonrası ortaya çıkan problemlerin ne kadar kalıcı ya da ne kadar geçici olduğu her zaman tam olarak bilinemez. Vücudun içsel iyileşme mekanizmalarına dışarıdan ilaç ve rehabilitasyon desteği vererek bu sürece yardımcı olmak gerekir. Minimum sürede maksimum kazanç ve minimum hasar kalması için rehabilitasyon süreci çok önemlidir” şeklinde konuştu. 

ÖNLEMLER NELERDİR?

Son olarak beyin kanamasından korunmak için alınabilecek önlemlerden bahseden Prof. Dr. Bayram Çırak, “ Tansiyon hastaları sık sık tansiyon kontrolü yapmalı ve ilaçlarını düzenli almalıdır. Travmalardan korunmak-tedbir almak önemlidir: Araçlarda emniyet kemeri kullanmak, Motosiklet ve bisiklet kullanırken kask kullanmak, araçta yoldan, trafikten başka şeyle meşgul olmak (telefon-sigara-çocukv.b), alkollü araç kullanmaktan kaçınmak, inşaat sektöründe, spor müsabakalarında gerekli güvenlik önlemlerini almak gerekir. Sigara-alkol-madde kullanımı kanama riskini artırıcı faktörlerdendir. Hastalıkları için kan sulandırıcı tabir edilen ilaçları alanlar bunların düzenli kontrolünü yaptırmalıdır” diye konuştu.