Einstein öldükten sonra beynine ne oldu?
Tüm dünyanın tanıdığı fizikçi Albert Einstein, 18 Nisan 1955 yılında vefat etti. Bilim alanında insanlığın önünü açan çalışmalar yapan Einstein'ın ölümünden sonra beyninin başına gelen trajikomik olaylar ise insanı hayrete düşürüyor.
cumhuriyet.com.trEinstein , yaşamının son yıllarında hasta olduğunu biliyordu ve hayatını kurtaracak ameliyatları reddetti. Dileklerini açıkça ortaya koydu: "İnsanların kemiklerime ibadet etmeye gelmemesi için yakılmak istiyorum". Albert Einstein, 18 Nisan 1955'te, 76 yaşında, abdominal aort anevrizmasının yırtılması nedeniyle öldü ve kemikleri söz konusu olduğunda arzusunu yerine getirdi; külleri açıklanmayan bir yere dağılmıştı. Fakat Einstein'ın beyni farklı bir konuydu...
Princeton Hastanesi'nde yapılan otopsi sırasında Thomas Harvey adlı bir patolog, Einstein'ın beynini çıkardı; bu beyin, dünyaya E=mc² gibi devrim niteliğindeki düşünceleri, görelilik teorisini , ışık hızı anlayışını ve onu yönlendiren fikri kazandırmıştı. atom bombasının tamamlanmasına kadar. Harvey bu düşünceleri üreten beyni ellerinde tutuyordu ve sonra onu aldı.
Kime inandığınıza bağlı olarak Harvey ya o gün bilim adına harika bir şey yaptı ya da sıradan bir mezar soyguncusundan daha iyi değil. Einstein, beynini neyin farklı kıldığını tespit etmek için yaşamı boyunca çalışmalara katılmıştı ve en az bir biyografi yazarı, Einstein'ın gri maddesinin ölümden sonra incelenmesini istediğini iddia ediyor. Diğerleri, beynin Einstein'ın yakılmasını istediği şeyler kategorisine girdiğini iddia ediyor ve başka bir kişinin Einstein'ın gözbebeklerini hatıra olarak çıkardığı ortaya çıktığında daha fazla öfke yaşandı.
Ancak bazı açılardan Einstein bu isteğine kavuştu. Kimse onun beyninin kalıntısına ibadet etmeye gelemezdi çünkü Harvey dışında kimse onun nerede olduğunu bilmiyordu. Harvey'in beyni çıkarması haber konusu olduktan sonra, Einstein'ın oğullarından birinin onu incelemek için iznini aldı ve "Einstein Beyni" sonuçları saygın dergilerde yayınlandı. Harvey, Einstein'ın beynini neyin farklı ve özel kıldığını anlamanın çok uzun sürmeyeceğini düşünüyordu; böyle bir dehanın beyni kesinlikle sırlarını hızla açığa çıkaracaktı. Ancak Einstein'ın ölümünü takip eden yıllarda hiçbir çalışma ortaya çıkmadı ve ardından yine bir sinir bilimci değil, yalnızca bir patolog olan Harvey'in kendisi beyinle birlikte ortadan kayboldu.
Hikaye devam ederken, Albert Einstein doğduğunda annesi, oğlunun büyük ve köşeli kafası karşısında olumlu bir şekilde şaşkına dönmüştü. Fakat Einstein öldüğünde beyni onun yaşındaki herhangi bir adamınkinden daha büyük değildi. Thomas Harvey otopsinin bir parçası olarak tartıldı ve organ 2,7 pound (1,22 kilogram) olarak belirlendi. Harvey beynin fotoğrafını çekti ve ardından beyin yaklaşık 240 parçaya bölündü ve beyinlerin korunması ve incelenmesinde yaygın bir teknik olan seloidin içinde muhafaza edildi.
Harvey, çalışmalarını ilgi çekici bulduğu dünya çapındaki doktorlara ve bilim adamlarına beynin küçük parçalarını göndermeye devam edecekti. Özenle seçilen uzmanlar bulgularını Harvey'e rapor edeceklerdi ve ardından çalışma yayınlanacaktı, böylece dünya bir dahinin beyninde neler olup bittiğini bilebilecekti.
Harvey ve dünya uzun bir bekleyiş içindeydi. Einstein'ın beyni normal büyüklükteydi ve normal sayıda ortalama büyüklükte beyin hücresine sahip olduğu görülüyordu. Harvey birisinin bir şeyler bulacağına olan inancında ısrar etti ve ne zaman bir muhabir bu adamın izini sürse, bir şeyler yayınlamaya sadece bir yıl kadar kaldığını söylüyordu. Bir noktada, Harvey'in Kansas'ta yaşadığı ve beyninin bira soğutucusunun arkasındaki eski bir elma şarabı kutusunun içindeki bir kavanozda durduğu keşfedildi.
Daha sonra, 1985'te Harvey'in nihayet bildirecek bir şeyi vardı. Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde çalışan Dr. Marian Diamond, farelerin beyin esnekliğini araştırıyordu ve daha zengin ortamlardaki farelerin beyinlerinin daha güçlü olduğunu keşfetmişti. Spesifik olarak, farelerin nöronlarına göre daha fazla glial hücresi vardı ve Diamond, Einstein'ın beyninin de benzer olup olmayacağını görmek istedi.
Glial hücreler, birbirleriyle iletişim kuran beyin hücreleri olan çok daha yoğun nöronlara tampon görevi görür ve onlara besin sağlar. Ancak bazı yönlerden glial hücreler nöronların temizlik hizmeti gibidir. Nöronlar iletişim kurdukça arkalarında potasyum iyonları şeklinde çöp bırakırlar. Potasyum iyonları nöronların dışında birikir, ancak bu çöp yığını, nöronların iletişimi durmadan önce ancak belli bir seviyeye kadar yükselebilir çünkü potasyum iyonu deşarjı için artık yer yoktur. Glial hücreler, nöronların tekrar tekrar ateşlenmesini sağlamak için bu potasyum iyonlarını temizler. Glia ayrıca nöronların iletişim hatlarını tıkayabilecek diğer nörotransmiterleri de emer.
Diamond beyin parçalarını aldığında bunları diğer 11 beyinden oluşan örnek grupla karşılaştırdı. Einstein'ın gerçekten de diğer beyinlere göre daha yüksek bir glia hücresi/nöron oranına sahip olduğunu bildirdi ve Einstein'ın nöronlarına yüklediği yüksek metabolik talep nedeniyle glial hücre sayısının arttığını varsaydı. Başka bir deyişle, Einstein'ın harika hizmetçilere ihtiyacı vardı çünkü tüm şaşırtıcı düşüncelerini berbat bir hale getirmişti.
Ne yazık ki diğer bilim insanları da Diamond'ın çalışmasının berbat olduğunu düşünüyordu. Öncelikle glial hücreler kişinin yaşamı boyunca bölünmeye devam eder. Her ne kadar Einstein 76 yaşında ölmüş olsa da, Diamond beynini ortalama yaşı 64 olan bir kontrol grubuyla karşılaştırdı, dolayısıyla Einstein'ın bu genç adamlardan daha fazla glial hücreye sahip olması doğaldır. Ayrıca Diamond'ın kontrol grubunun beyinleri bir VA hastanesindeki hastalardan geliyordu; nörolojik olmayan nedenlerden öldüklerini söyleyebilse de bu adamlar hakkında IQ puanı gibi pek fazla şey bilinmiyordu. Einstein ahmaklarla mı karşılaştırılıyordu? Başka bir bilim insanı, Diamond'ın yalnızca belirli bir ölçünün oranlarını sağladığını, kendi hesabına göre bu hücreleri ölçmenin 28 yolu olduğunu belirtti. Diamond, iddiasını kanıtlamayan puanları bildirmediğini itiraf etti; bilim adamı, eğer yeterince şeyi ölçerseniz, herhangi bir iddiayı destekleyebilecek veya çürütebilecek bir şey bulacağınızı iddia etti.
Dr. Diamond'ın çalışması basında çok fazla yer aldı, ancak uygulamada kritik derecede kusurlu olduğu ortaya çıktı. 1996 yılında Alabama Üniversitesi'nden Britt Anderson adlı bir araştırmacı, Einstein'ın beyni üzerine çok daha az gürültüyle başka bir çalışma yayınladı. Anderson, Einstein'ın serebral korteksinin ön korteksinin normalden çok daha ince olduğunu, ancak nöronlarla daha yoğun bir şekilde dolu olduğunu keşfetmişti. Anderson, Thomas Harvey'e, Hamilton, Ontario'daki McMaster Üniversitesi'ndeki bir araştırmacının, daha sıkı bir şekilde paketlenmiş serebral korteksin erkek ve kadın beyinlerindeki farklılıkları açıklayıp açıklayamayacağını araştırdığını söyledi . Erkeklerin beyni daha büyükken kadınların beynindeki nöronlar daha sıkı bir şekilde bir araya toplanmış durumdaydı; bu da onların daha hızlı iletişim kurabilecekleri anlamına gelebilir.
Harvey bu araştırmacının adını aldı ve ona tek satırlık bir faks gönderdi: "Albert Einstein'ın beyninin incelenmesi konusunda benimle işbirliği yapmak ister misiniz?". McMaster'daki araştırmacı Dr. Sandra Witelson olumlu yanıt verdi. Witelson'ın diğer araştırmacıların yapmadığı şey, IQ'ları, genel sağlığı ve psikiyatrik durumunu hesaba katan geniş bir beyin koleksiyonuydu. Diamond'ın çalışmasında olduğu gibi kontrol grubu hakkında da herhangi bir kafa karışıklığı olmayacaktı; kullanılan 35 erkek beyninin ortalama IQ puanı 116 idi, bu normalden biraz daha yüksekti (Witelson da karşılaştırma için 56 kadın beyni kullanmıştı). Witelson, araştırması için beyin toplamak amacıyla onlarca yıldır doktorlar ve hemşirelerle birlikte çalışıyordu. Bu türden en büyük çalışmayı yürütebilecekti.
Harvey, Einstein'ın beyniyle Kanada'ya gitti ve Witelson'un çalışma için beynin neredeyse beşte birini seçmesine izin verildi - daha önce başka herhangi bir araştırmacının izin verdiğinden daha fazla. Temporal ve parietal loblardan parçalar seçti ve ayrıca Harvey'in Einstein'ın ölümü sırasında sipariş ettiği beyin fotoğraflarına da göz attı. Einstein'ın Sylvian çatlağının büyük ölçüde bulunmadığını fark etti. Sylvian çatlağı, parietal lobu iki ayrı bölmeye ayırır ve bu bölme çizgisi olmadan, Einstein'ın parietal lobu, ortalama beyinden yüzde 15 daha geniştir.
Parietal lobun matematiksel yetenek, uzaysal akıl yürütme ve üç boyutlu görselleştirme gibi becerilerden önemli ölçüde sorumlu olduğu belirtiliyor. Bu, Einstein'ın kendi düşünce sürecini tanımlama şekline mükemmel bir şekilde uyuyor gibi görünüyordu: Bir keresinde "Kelimelerin herhangi bir rolü yok gibi görünüyor" demişti. "Daha fazla veya daha az net görüntüler var". Uzayda bir ışık huzmesi üzerinde yolculuk yapmayı hayal ederek görelilik teorisini çözen adam, fikirlerini resimlerde gördü ve sonra onları tanımlayacak dili buldu.
Einstein'ın Beyninin Gizemi Yaşamaya Devam Ediyor
Witelson, Sylvian çatlağının yokluğunun beyin hücrelerinin birbirine yakınlaşmasına ve bunun da normalden çok daha hızlı iletişim kurmasına olanak tanıdığını öne sürüyor. Bu beyin yapısının aynı zamanda Einstein'ın gecikmiş konuşma gelişimiyle de bir ilgisi olabilir; bu da kendiniz hakkında bu tür bilgileri bilmenin yararlı olup olmadığı konusunda soruları gündeme getiriyor. Einstein beyninin farklı, hatta belki de kusurlu olduğunu bilseydi akademisyenlik yapar mıydı?
Bu noktada bilim insanları, Witelson'un hipotezinin ve Einstein'ın beyni üzerine yapılan çalışmanın doğru olup olmadığını bilmek için beynin nasıl çalıştığı hakkında yeterince bilgi sahibi değiller, ancak şu anda geçerli olan teori bu. Görünen tüm açılardan bakıldığında, Einstein'ın beyni, biraz hasar görmüş olmasa bile tamamen normal görünüyor ve herhangi bir büyük dehayı hemen işaret edecek hiçbir şey yok. İncelenecek başka bir eşdeğer dahi beyin bulunana kadar hiçbir şey bilmiyor olabiliriz; belki de Einstein ortalama beyinlerle karşılaştırılamaz.
Harvey, beynin özel bir şeyi ortaya çıkaracağına olan inancından asla vazgeçmedi. Hayatının sonuna doğru, beyni ülke çapında gezdirdikten sonra onu aldığı yere, Princeton Üniversitesi Tıp Merkezi'ne döndü. Beyni eski patoloji işini yapan adama verdi; Harvey'e beyinle ülke çapında bir gezide eşlik eden yazar Michael Paterniti, " Bay Albert'i Sürmek: Einstein'ın Beyniyle Amerika'da Bir Gezi " kitabında Harvey'in Harvey'in bir tür reenkarnasyonunu temsil eden birini seçtiğini öne sürdü. bunu söz konusu patolog da kabul etmektedir. Adam Paterniti'ye Harvey'in seçimini "Peki o zaman artık özgür" dedi, "ve ben zincirlendim". Eğer Einstein'ın beyni gerçekten sırlarını açığa çıkarırsa Harvey bunu görmek için burada olmayacak; 2007 yılında 94 yaşında öldü. Ancak Einstein ve beyninin gizemi hâlâ yaşıyor.