”Bilinen tek yerleşimdi...” Maden açmak için 47 bin yıllık tarihi patlattılar!

Juukan Boğazı'ndaki kaya sığınaklarının havaya uçurulduktan 4 yıl sonra Quaternary Science Reviews dergisinde açık erişimle yayınlanan çalışmada, buranın tarihsel açıdan bilinenden çok daha önemli olduğunu ortaya koydu.

Barınakta ne gibi hazineler bulunduğunu asla bilemeyeceğiz, ancak daha önce çıkarılan eserlerin incelenmesi, alanın Aborjin kültürel mirası hakkında ne kadar çok şey anlatabileceği konusunda bir fikir veriyor.

2013 yılında, madencilik şirketi Rio Tinto'ya bölgede bir demir madeni açmak için bakanlık onayı verildi. 

Ertesi yıl, geçitte Juukan 1 ve 2 olarak bilinen iki alanda, 46 bin yıl öncesine dayanan insan ziyaretlerine dair kanıtlar bulundu. Bunlar arasında, bölgenin iskân edildiği 28 bin yıl öncesine ait binlerce eser de yer alıyordu.

ŞİRKET ELİNDEKİ KARI KAÇIRMAK İSTEMEDİ

Ne Batı Avustralya eyaleti ne de ulusal mevzuat, yeni bilgiler ışığında onayın geri alınmasına izin vermedi. Rio Tinto, elindeki kârı kaçırmak istemedi ve Mayıs 2020'de vadiyi havaya uçurdu.

Bu arada, arkeologlar daha önce toplanan parçaları analiz etmeye devam ederek Juukan 2'nin bilimsel açıdan ne kadar zengin olduğunu gösteren yeni çalışmanın ortaya çıkmasını sağladı.

Yeni makale, Juukan 2'nin insanlar tarafından ilk kez ziyaret edildiği tarihi bin yıl daha geriye götürüyor ve o dönemde burayı kullanan insanların yaşamları hakkında daha fazla ayrıntı sunuyor:

"Bu bölgede, son buzul çağı popülasyonlarından kalan kemik uçlar, öğütme taşları ve yontma taş eserler de dahil olmak üzere çok çeşitli aletler bulundu. Öğütülmüş taş eserlerden alınan parça analizleri, tatlı patatesinin yaklaşık 42 bin yıl öncesinden günümüze kadar hasat edildiğini ve öğütülerek nişasta yapıldığını gösteriyor."

KIYIDAN UZAKTAKİ BİLİNEN TEK YERLEŞİMDİ

Juukan kaya sığınağının öneminin bir kısmı, iki barınağın son buzul çağı boyunca devam eden yerleşime dair kanıtlar taşıyan ve kıyıdan uzaktaki bilinen tek Avustralya yerleşimleri olmasıdır. 

Buzul Çağı sırasında çevrenin ne kadar sert olduğu göz önüne alındığında, bu kaya sığınağının sadece ara sıra kullanılmış olması şaşırtıcı değil. Pilbara, çok sıcak ve kuru olması nedeniyle bugün yaşamak için elverişli bir bölge değil. 

Bölgede, çok hacimli olmayan yalnızca bir su kaynağı bulunuyor ve o dönemde, mevsimsel yağmurların da yağmadığını hesaba katınca yerleşimcilerin hayatta kalmak için zoru başardığı anlaşılıyor.

Alanda, Avustralya'daki en büyük topluluklardan biri olan 7 binden fazla taş eser bulunmuştur ve bunlar zaman içinde değişen alet kullanımının bir kronolojisini sağlıyor. Çoğunluğu küçük memelilere ait olmak üzere, avlanan türlere ait çok sayıda kemik tespit edilmiştir.

BULUNACAK DAHA ÇOK KANIT VARDI

Patlama öncesinde, Juukan 2'de mağara sistemindeki dört odadan sadece en büyüğü kapsamlı bir şekilde kazıldığından ve kalanı eksik olduğundan, alanda bulunacak daha çok şey vardı. 

Yıkımdan kurtulan bir şey olup olmadığını görmek için yeni araştırmalar 2022 yılında başladı. Makale, bu çabaların bir miktar başarıya ulaştığını belirtiyor ancak sonuçların gelecekteki bir makalede sunulacağı belirtiliyor.

Rio Tinto'nun Aborjin halkı için kültürel ve tarihi öneme sahip topraklardaki madencilik faaliyetlerine karşı tepkiler o kadar güçlü ve yaygındı ki şirket bir iç soruşturma başlattı ve arkeolojik bulguların yayınlanmasının ardından kararın alındığı dönemdeki CEO ve diğer iki yönetici istifasını sundu.