Bilim insanları yanıtladı: İnsanlığın doğum yeri neresi?

Nihayetinde modern insana evrilecek primat grubu, evrim ağacındaki en yakın akrabalarımız olan şempanzelerden ilk olarak altı ya da yedi milyon yıl önce ayrıldı. 

Kıllı kuzenlerimizin hala orada yaşamasından tahmin edileceği doğrultuda, bütün bunlar Afrika’da yaşandı. 2022 yılında Oxford Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, spesifik olarak Sudan'da gerçekleşti.

Ancak, insan evriminin hikayesi kesinlikle Afrika’da bitmedi ve hatta şaşırtıcı bir şekilde, belki de Afrika’da bile başlamadı. 

AFRİKA’YA GİRİŞ

Kılsız primatlar, dünyanın soğuk bölgelerinde yaşamaya doğal olarak yatkın değildir. Bu sebeple, bazı ciddi bilim insanlarının ilk primatların Afrika veya Asya yerine daha soğuk olan Avrupa'dan geldiğine inandıklarını duyduğunuzda, bu kulağa pek olası gelmeyebilir.

Toronto Üniversitesi’nden antropoloji profesörü David Begun, 2023 yılında, "Bulgularımız, homininlerin (şempanze, insan ve neandertallerin ortak atası) sadece batı ve orta Avrupa'da evrimleşmekle kalmayıp beş milyon yıldan fazla bir süreyi de burada geçirdiklerini göstermektedir" açıklamasında bulundu. 

Profesör Begun, ”Afrika primatları, Avrupa’da uzun yüzyıllar yaşadıktan sonra muhtemelen değişen iklim ve azalan ormanlar sebebiyle Afrika'ya göç etmeden önce doğu Akdeniz'e yayıldı" dedi.

Çoğu fikir gibi, bu da evrensel olarak kabul görmekten henüz uzakta, ancak Yunanistan ve Balkanlar'da bulunan fosilleşmiş kalıntılar, en eski primatların Afrika'dan değil, bugünkü Avrupa'dan geldiği teorisini destekliyor.

Profesör Begun, "İlk hominin kalıntıları, Avrupa ve Anadolu'da çok sayıda bulunurken yaklaşık yedi milyon yıl öncesine kadar Afrika'da yoktu” dedi. 

AFRİKA’DAN ÇIKIŞ

Afrika'ya girişin ardından, sonrasını anlatmak daha kolay. Mevzubahis ilk primatlar, sadece birkaç milyon yıl içinde Homo Sapiens'e evrildi ve sonra Avrupa’ya hemen geri dönmedi. Bunun kanıtı için, en yanlış anlaşılan primatlardan birine bakmak yeterli: Neandertaller.

Çünkü Neandertaller ve Sapienler iki farklı türdür ve en az 800 bin yıl önce ortak bir atadan ayrıldılar. Yine de sonunda Homo Sapiens grupları yaklaşık 60 bin yıl önce Afrika'dan ayrıldıklarında, Avrupa ve Asya'ya dağılmış halde başka primatlar bulunuyordu.

İKİ AYAK ÜSTÜNDE DOLAŞANLAR

ABD merkezli TV kanalı PBS’in belgeseline göre, "Yaklaşık 2 milyon yıl önce, Afrika'dan dışarı ilk göç eden Homo Erectus'tu, sonunda Avrasya'nın büyük kısmına yayıldı" diye belirtiyor.

Bu ilk göç eden Homo Erectus’lar (iki ayak üstünde yürüyen primatlar), Neandertallerin yanı sıra, Denisovalılara ve muhtemelen Homo Floresiensis'e evrilecek olan ilk göçmenlerdi. 

Londra Doğa Tarihi Müzesi, bu konudaki bilgiselinde şu ifadelere yer veriyor:

"Homo Sapiens genlerinin en az 220 bin yıl önce Neandertallere geçtiğine dair izler var. Bu nedenle, iki tür, daha erken bir dönemde etkileşime girmiş ve üremiş olmalı. Çeşitli Homo Sapiens grupları Afrika'yı daha önce terk etti, ancak yaklaşık 60 bin yıl önceki dalgaya kıyasla büyük ölçüde başarısız oldular. Öncekilerin soyları, sonunda yok olmuş olmalı, çünkü mevcut genetik yapımıza çok az katkıda bulundular ya da hiç katkıda bulunmadılar."

”KARMAŞIK BİR TABLO”

Dolayısıyla, tek bir insanlığın doğum yerinden bahsetmek bir yana dursun, farklı primat atalarımız bize benzemeye başlamadan önce, çok defa göç ettiler ve çok defa gibi görünüyor.

ABD merkezli TV kanalı PBS’in belgeselinde şu ifadelere yer verildi: 

"Hem modern hem de eski insanların DNA'larının yanı sıra arkeolojik ve çevresel kanıtların kullanıldığı bir dizi yeni çalışma, Afrika kökenlerimize dair çok daha karmaşık bir tablo çizmeye başladı. Aslında tek bir yerde, tek bir popülasyonda evrimleşmediğimiz bir tablo ortaya çıktı. Bunun yerine, insanlığın ortaya çıkışı Afrika'nın dört bir yanına dağılmış çok sayıda eski popülasyona kadar takip edilebilir. Bunların hepsi yaklaşık 300 bin yıl önce 'modern' insanların nihai yükselişine doğrudan katkıda bulundu."

Peki, insanlığın doğum yeri neresi? Sonuç olarak bu karmaşık bir konu, ama en iyi cevap "Hangi insanlığın hangi doğum yeri?" olabilir. Hikâyeye nereden baktığınıza bağlı olarak Avrupa, Afrika ya da Asya olabilir; ne kadar ayrıntıya inmek istediğinize bağlı olarak tek bir kıtadan ya da birbirinden farklı birçok kabileden bahsedebilirsiniz.