Anzak Günü nedir? Anzak Günü nasıl ortaya çıktı?

25 Nisan Anzak Günü dolayısıyla şafak vaktinde anma töreni düzenlendi. Çanakkale Kara Savaşları'nın 108. yılı anma törenleri kapsamında Gelibolu Yarımadası'ndaki Anzak Koyu'nda geleneksel "Şafak Ayini" gerçekleştirildi.

ANZAK NEDİR?

Anzak, Avustralya ve Yeni Zelanda Kolordusu (Australian and New Zealand Army Corps) kelimelerinin ilk harflerinin kısaltılmasından oluşuyor.

ANZAK GÜNÜ NASIL ORTAYA ÇIKTI?

 Anzak Günü, Avustralya ve Yeni Zelanda adına savaş ve çatışmalara katılan ve bunlarda yaşamını yitiren asker ve sivillerin anıldığı bir ulusal gündür. Anzak Günü Cook Adaları, Niue, Pitcairn Adaları ve Tonga'da da ulusal bayram statüsüne sahiptir. Anzaklar 1915'te Çanakkale'de, daha sonra da Orta Doğu ve Avrupa'da müttefikleri adına savaştı. Anzak Günü ise Avustralyalı ve Yeni Zelandalı askerlerin 25 Nisan 1915'te Gelibolu'da karaya çıkışının yıl dönümü olarak anılıyor.

"BURADA BİR DOST VATANIN TOPRAĞINDASINIZ"

Türkiye-Avustralya ilişkilerinin tarihinde Türk ve Anzak ordularını karşı karşıya getiren Çanakkale Savaşları önemli yer tutmaktadır. İki ülke arasında dünyada eşi bulunmayan bir şekilde, şiddetli bir savaş sırasında başlamış karşılıklı saygı ve dostluk duyguları, pekişerek günümüze kadar devam etmiştir. 

Mustafa Kemal Atatürk, bu dostluğun bir ifadesi olarak 1934 yılında Avustralyalı ve Yeni Zelandalı annelere aşağıdaki mesajı göndermiştir.

“Bu memleketin toprakları üzerinde kanlarını döken kahramanlar! Burada bir dost vatanın toprağındasınız.

Huzur ve sükûn içinde uyuyunuz. Sizler, Mehmetçiklerle yanyana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlâtlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlâtlarınız bizim bağrımızdadır.

Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat uyuyacaklardır. Onlar, bu toprakta canlarını verdikten sonra, artık bizim evlâtlarımız olmuşlardır.”

Atatürk’ün bu özlü ve anlamlı sözleri, 1934 yılında, 18 Mart Çanakkale Deniz Zaferi’nin yıldönümü nedeniyle düzenlenen törenlerde okunmak üzere hazırlayıp dönemin İçişleri Bakanı Şükrü Kaya’ya verdiği metinde yer almaktadır.

Atatürk bu mesajında “düşman” askerlerini “bu memleketin topraklarında kanlarını döken kahramanlar” diye tanımlarken, bir asker ve komutan olarak, Anzaklar hakkında beslediği takdir duygularını içtenlik ve olgunlukla dile getirmektedir.

Anzak askerlerinin vatanlarından kilometrelerce uzakta, hiç tanımadığı topraklarda ve hiç bilmediği insanlarla, ayrıca neden ve hangi amaçla savaştıklarını dahi bilmeden kahramanca çarpışmalarını takdir eden Atatürk, “dost bir vatanın toprağındasınız, huzur ve sükun içinde uyuyunuz, sizler, Mehmetçiklerle yanyana koyun koyunasınız” sözleriyleanmıştır.

Yaklaşık 10 ay süren savaş sonrasında on binlerce şehitin yanı sıra geride evlat acısıyla dolu binlerce anne kalmıştır. Atatürk burada Anzak annelerine “Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve rahat uyuyacaklardır. Onlar bu topraklarda canlarını verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.” diye hitap ederek evlatlarınızı bizimkilerle eş tutuyor ve onların mezarlarına da aynı sevgi ve saygıyla sahip çıkıyoruz mesajını vermek istemiştir.

Atatürk’ün bu sözlerinin yanı sıra aynı tarihlerde Melburn’de yayınlanan “Star” gazetesinin talebi üzerine Avustralyalılara gönderdiği bir mesajı daha bulunmaktadır. Sözkonusu haber, birgün sonra Sidney’de kain “The Sydney Morning Herald” gazetesinde de yayınlanmıştır.