Alzheimer hastalarına nasıl davranılmalı?
Alzheimer hastaları zihinsel olarak körelmeleri sebebiyle bakımı zor hastalardır. Hem Alzheimer hastalarına hem de onlara bakıcılık yapan kişilere karşı hayatı kolaylaştıracak tavsiyeleri derledik.
cumhuriyet.com.trALZHEIMER HAKKINDA DAHA FAZLA BİLGİ EDİNİN
Alzheimer hastası birine bakmak hem ödüllendirici hem de zorlayıcı olabilir. İster yeni ister deneyimli bir bakıcı olun, bu durum hakkında daha fazla bilgi edinmek size yardımcı olabilir:
Bir doktorla konuşun: Sevdiğiniz kişinin hafızasında, davranışlarında veya ruh halinde meydana gelen değişikliklerin kaydını tutun.
Derslere katılın: Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar ve diğer gruplar bakıcı sınıfları ve atölye çalışmaları düzenlemektedir.
Yeni araştırmaları okuyun: Hafıza, tedavi ve kişisel bakım alanlarındaki bilimsel gelişmeler size içgörü sağlayabilir.
DOKTOR ZİYARETLERİ İÇİN PLAN YAPIN
Bir hasta bakıcı olarak doktor randevularında kritik bir rol oynayacaksınız. Zamanınızı en iyi şekilde değerlendirmek için önceden plan yapın:
Evrak işlerini düzenleyin: Tıbbi kararlar almanızı sağlayacak belgelerin kopyalarını personele verin.
Stresten kaçının: Kişi uyanıkken ziyaret edin. Bekleme odası için bir aktivite getirin.
Soru sormaya ve cevaplamaya hazır olun: Soruları, semptomları ve davranışlarla ilgili notları önceden yazın. Not alın ve gelecekteki bakım hakkında konuşun.
BAĞIMSIZLIĞA YARDIM
Erken ve orta evre demansı olan kişiler hala bağımsız olabilirler. Güçlü yönlerine odaklanın ve mümkün olduğunca çok şey yapmalarına izin verin, örneğin:
Giyinmek: Giysilerini doğru sıraya koyarak yardımcı olabilirsiniz.
Hobiler veya aktiviteler: Geçmişte keyif aldıkları şeylere bağlı kalın. Mevcut yeteneklerine izin vermek için ince ayarlar yapın.
Yemek kararları vermek: Masayı kurabilir, ne yemek istediklerini ve nereye oturacaklarını seçebilirler.
AKTİVİTELERİ PLANLAYIN
Alzheimer hastaları sevdikleri aktiviteleri bırakabilirler. Bakıcılar onların meşgul kalmalarına yardımcı olabilir.
Ruh hali değişiklikleri: Hangi aktiviteler onları mutlu, endişeli veya huysuz yapıyor?
Fiziksel sorunlar: Kolay yoruluyorlar mı veya görme ya da duyma sorunları var mı?
Günün saati: Her ikinizin de dinç olduğu sabah saatleri için belirli aktiviteler planlayın.
Hastalık evresi: Hastalığın ilerleyen aşamalarında, kişinin tekrar tekrar yapabileceği görevleri deneyin.
YEME ZORLUKLARINI YÖNETME
Alzheimer hastaları genellikle yemek yemekte ve bir şeyler içmekte zorlanırlar. Bu durum dehidrasyona ve kilo değişikliklerine yol açabilir. Bu ipuçlarını deneyin:
Sabırlı olun: Sevdiğiniz kişi üzülebilir ve yemek yemeyi reddedebilir. Sakinleştiklerinde yemek teklif edin.
Bir yemek servisi kullanın: Bazı teslimat hizmetleri demanslı kişiler için ücretsiz veya düşük maliyetlidir.
Gürültüyü sınırlayın: Yemeğe odaklanmak için televizyonu ve diğer dikkat dağıtıcı unsurları kapatın.
Birlikte yemek yiyin: Yemeklerde birbirinizin arkadaşlığını paylaşın.
KORONAVİRÜS GÜVENLİĞİ
Koronavirüs pandemisi sırasında bakıcıların ekstra güvenlik önlemleri alması gerekir:
Doktorunuzdan reçeteleri daha uzun bir süre için doldurmasını isteyin, böylece eczaneye daha az seyahat edebilirsiniz.
Hastalanmanız ya da yetişkin gündüz bakımevinizin COVID-19 nedeniyle kapanması durumunda yedek bir bakıcı bulundurun.
Baktığınız kişinin COVID-19 nedeniyle hastaneye gitmesi gerekiyorsa, destek sunabilmeniz ve sağlık bilgilerini paylaşabilmeniz için personele durumundan bahsedin.
HİJYEN HATIRLATMALARI
Yaşlı yetişkinlerin hem COVID-19 hem de demans nedeniyle hastalanma olasılığı daha yüksektir. Günlük rutininize virüs güvenliğini (yüz maskeleri, el yıkama, yüze dokunmaktan kaçınma) ekleyin. Alzheimer hastaları da iyi hijyen konusunda hatırlatmalara ihtiyaç duyabilir:
Doğru el yıkamayı hatırlatmak için banyoya ve evinizin diğer alanlarına işaretler asın.
Onlara ellerini nasıl yıkayacaklarını gösterin.
Sabun ve su yoksa alkol bazlı el dezenfektanı sunun.
KENDİNIZE İYİ BAKIN
Demanslı kişilere bakan aile üyeleri, diğer bakıcılara göre daha fazla anksiyete ve depresyon yaşamaktadır. İşte birkaç kişisel bakım ipucu:
Yardım isteyin. Ailenize, arkadaşlarınıza ya da bir yetişkin gündüz bakımevine ulaşın. Haftada birkaç saatlik yardım bile stresinizi azaltabilir.
Bir destek grubuna katılın. İster çevrimiçi ister yüz yüze olsun, deneyimlerinizi paylaşabilir ve kaynak bulabilirsiniz.
Bir danışmanla konuşun. Duygularınızı anlamanıza ve stresi yönetmenize yardımcı olabilirler.
GÜNLÜK BAKIM PLANI YAPIN
Günlük bir rutin, sizin ve bakımını üstlendiğiniz kişinin gününü düzenlemenize yardımcı olabilir. Onların hakkında düşünün:
Sevdikleri, sevmedikleri, ilgi alanları ve güçlü yönleri
Günlerini organize etme biçimleri
Yatma zamanı ve uyandıkları zaman
Aktiviteler için günün en iyi zamanı
Aktiviteler ve molalar için bolca zaman ayırdığınızdan emin olun. Programınızı bir rehber olarak kullanın, ancak sevdiğiniz kişinin yorgun olduğu zamanlar gibi gerektiğinde ayarlama yapmaya hazır olun.
GÜVENLİ BİR YAŞAM ALANI OLUŞTURUN
Alzheimer hastası olmak yaralanma riskini artırır. Yaşam alanınıza, özellikle de tehlikeli eşyaların bulunduğu alanlara yakından bakın. Güvende kalmak için:
Düşmelerden kaçının: Dağınıklığı toplayın. Sevdiğiniz kişinin düşebileceği alanlara korkuluklar veya tutunma çubukları yerleştirin.
Kilitleyin: İlaç, alkol, silah, temizlik ürünleri, aletler veya keskin şeylerin bulunduğu dolaplarda kilit kullanın.
Yangın güvenliğini sağlayın: Kibrit ve çakmakları kaldırın ve elinizin altında bir yangın söndürücü bulundurun.
TEKNOLOJİDEN YARARLANIN
Teknoloji Alzheimer hastalarına yardımcı olabilir. İşte birkaç fikir:
Otomatik ilaç dağıtıcıları: İlaç alma zamanı geldiğinde sizi uyarır ve doğru hapları açar.
Akıllı ev cihazları: Müzik çalmak, ışıkları kontrol etmek ve termostatı değiştirmek için sesli komutları kullanın.
Konum belirleyici cihazlar: Sevdiğiniz kişinin gözlük, anahtar veya cüzdan gibi yanlış yere koyabileceği şeylere elektronik etiketler koyabilirsiniz. Eşyaları bir akıllı telefon uygulaması veya ana ünite ile takip edebilirsiniz.
GELECEK İÇİN PLAN YAPIN
Alzheimer hastası bir kişinin önünde uzun yıllar boyunca bağımsızlığı olabilir, ancak söz konusu olduğunda gelecek için plan yapmak yine de önemlidir:
Araba kullanma ile ilgili kararlar
Yetişkin gündüz bakımı veya huzurevi bakımı
Darülaceze bakımı
Yasal konular: vekaletname, geç dönem demans bakımını kapsayacak ön beyan, vasiyetname