Yamanlar domatesi İzmir’in 17 ilçesine yayılıyor

İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi (İZTAM), kuraklık ve yoksullukla mücadele kapsamında tarımda doğayla uyum sağlayan projeler üretmeye devam ediyor.

Başkan Tunç Soyer tarafından kurulan İzmir Tarımı Geliştirme Merkezi (İZTAM), Karşıyaka Yamanlar köyünde yetiştirilen atalık Yamanlar domatesini İzmir’in diğer ilçelerinde yaygınlaştırıyor. Yamanlar domatesini yaşatma projesi kapsamında İzmir’in 17 ilçesindeki 109 köye atalık tohumlardan elde edilen 25 bin domates fidesi hibe edilecek.

ATALIK DOMATES TÜRÜ OLARAK BİLİNİYOR

Karşıyaka’daki Yamanlar Dağı’na özgü olan, yöre halkı tarafından yetiştiriciliği yapılan ve korunan yerli Yamanlar domatesi, 450-850 metre yükseklikte yetişen, soğuğa karşı dayanıklı, iklimsel ve fiziksel özellikler açısından yayla koşullarına uyum gösteren bir atalık domates türü olarak biliniyor.

Yamanlar domatesi yetiştiriciliğinin uzun yıllardır devam etmesi, bölge koşullarına yüksek adaptasyon yeteneği sağlıyor. Bu sayede, bölgedeki tarımsal hastalıklara karşı diğer domates çeşitlerine göre daha dayanıklı olduğu biliniyor.

Yaylaların yüksek yerlerinde yetişen Yamanlar domatesinin daha az suya gereksinim duyması sayesinde su tasarrufunun sağlanması ve böylece kuraklıkla mücadele edilmesi hedefleniyor.

ÜRETİM KAPASİTESİ ARTACAK

İZTAM’da görev yapan İzDoğa ekibinin 2021 yılında gerçekleştirdiği saha çalışmaları sırasında Yamanlar Dağ’ındaki bir üreticiden edindiği bir avuç atalık Yamanlar domatesinin tohum çoğaltma çalışmaları geçtiğimiz yıl Bergama’da tamamlandı.

Elde edilen tohumlar, İzmir’in uygun rakım ve iklim şartlarına sahip yaylalarındaki üreticilere dağıtılmak üzere 2023 yılı üretim sezonunun başlaması ile Bayındır Çiçek Üreticileri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (BAYÇİKOOP) tarafından fide hâline getirildi.

Üreticilere ücretsiz dağıtılacak 25 bin fide ile bölgedeki üreticilerin üretim kapasitesinin artması ve atalık bir lezzet olan Yamanlar domatesinin üretiminin devamlı hâle gelmesi hedefleniyor.

3 İLÇEDE TOHUMLUK ÜRETİM YAPILACAK

Bu öncü projeyle bir yandan İzmir’in 17 ilçesindeki 109 köyde üreticilere destek olunacak, diğer yandan atalık tohumlar çoğaltılmaya devam edilecek.

Bu kapsamda geçen yıl sadece Bergama’da tohum üretimi yapılırken bu sene Bayındır, Menemen ve Bergama ilçelerinde tohumluk üretim yapılması hedefleniyor. Böylelikle bir sonraki üretim sezonunda domates fidelerinin daha fazla üreticiye ulaştırılması planlanıyor.