Türk karikatürünün büyük ustalarından Turhan Selçuk’u, ölümünün 14. yılında özlemle anıyoruz: Karikatürleriyle yaşıyor...

Turhan Selçuk geçmişte, günümüzde, gelecekte çizgilerinde yaşamayı sürdürüyor ve sanatında öylesine benzersiz, özgün bir noktaya ulaştı ki karikatürlerinin yanında imzası olmasa da okurları onu hemen tanıyorlar. 

Çizgileri zamanı aştılar, dünyayı kucakladılar. Üretkendi, analiz ve gözlem yeteneği güçlüydü. Vatanı Türkiye’yi çok sevdi, politik mücadelesini kesintisiz sürdürdü. 

Adaletsizliğe, haksızlığa, sömürüye karşı durdu. Yarattığı Abdülcanbaz karakteri gibi doğrudan, iyiden, haktan, halktan yanaydı. “Günümüzün karikatürcüsü dünyamızı değiştirmek, gerekli olan değişiklikleri yapmak için savaşım vermek zorundadır: Tüm insanların eşitliğinden yana bir değişim için savaşım. Karikatürist ahlaksızlığın, bağnazlığın, bilinçsizliğin, cehaletin, çıkarcılığın, kötülüğün, köşe dönmenin, rantçılığın, ihanetlerin karşısında durmalıdır” der Turhan Selçuk. 

AVRUPA KONSEYİ İNSAN HAKLARI BİNASI

Avrupa Konseyi’nin İnsan Hakları binasına Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın hediye ettiği (1996) “Küçük Balıkların Dayanışması” adlı karikatür için yeni bir çalışmayı Les Passagers du Son adlı ekibin gerçekleştirmesine az bir zaman kaldı. Ses yaratıcısı ve sanatsal yönetmen Charlotte Roux ve ekibi (Antoine Auger, Anne Kroptokine) binadaki eserlerden bazılarını seçerek bu yapıtlara ses, müzik, söyleşi ekleyerek ziyaretçilerin beğenisine sunacak. Avusturya, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, İrlanda, İtalya, Hollanda, Norveç, İspanya, İsveç, İspanya, Birleşik Krallık, Kanada gibi ülkelerden ünlü sanatçıların yapıtlarının yer aldığı sergide ilk tanıtım için Turhan Selçuk’un Küçük Balıklar’ını seçen ekiple çok güzel bir çalışma gerçekleştirdik. Charlotte Roux, Antoine Auger, Anne Kroptokine’e çok teşekkür ediyorum. 

EVRENSEL, ZAMANSIZ KARİKATÜRLER

Turhan Selçuk’un 1940’lardan 2010’lara dek çizdiği karikatürlere baktığımda ne kadar evrensel, zamansız, her dönemi anlatan yapıtlar olduğunu hemen görüyorum. İlerleyelim Baylar (11.03.1959), Emekliye Zam (31.01.1983), Filistin (29.031987), Ağır Ol Gelen Var (25.08.1985), Köşeyi Dönen Adam (9.04.1990), Sansür (14. 04.1990). Sansür (14. 04.1990). 

Yusuf Ziya Ortaç, “Turhan Selçuk, günümüzün büyük bir üslupçusudur: Milletlerarası bir çizgi üslupçusu. O, kendisinden önce gelenlerin hiçbirisine benzemez. Ama kendisinden sonra gelenler arasında ona benzeyenleri kolayca gösterebiliriz” demiştir (1962). Aziz Nesin, “Size bayrağımızı zor yetişilir yüksek bir yere asan değerli bir sanatçımızdan söz etmek istiyorum: Turhan Selçuk. Turhan karikatürde büyük bir başarı kazandı ve Türkiye’nin sanat bayrağını yükseklere çekti” dedi (Ocak 1959). Turhan Selçuk karikatürleriyle yaşamayı sürdürüyor, hep yaşayacak.