Paris öncesi Kigali adımı
Paris İklim Anlaşması’nı onaylamaya hazırlanan Türkiye, ozon tabakasının delinmesinin sebepleri arasında gösterilen hidroflorokarbon (HFC) gazlarının kullanımını kısıtlamayı hedefleyen Kigali Değişikliği’ne onay verdi.
Hüseyin HayatseverMart ayında TBMM’de kabul edilen değişikliğin yürürlüğe girmesiyle Türkiye, ağırlıklı olarak klima ve buzdolabı için kullanılan HFC gazı salımlarındaki artışı 2024’ten itibaren durdurmayı kabul etti. 2016’da kabul edilen Kigali Değişikliği, martta Meclis’te kabul edilerek Türkiye’nin değişikliğe taraf olması için gereken yasal prosedür tamamlanmıştı. Kigali Değişikliği’nin onaylanmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Türkiye, Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Montreal Protokolü’ne 1991 yılında taraf olmuştu. Ozon tabakasını incelten gazların iklim değişikliği üzerindeki etkisinin azaltılması hedefiyle Montreal Protokolü için Kigali Değişikliği ise 2016 yılında kabul edilmiş, 2019 yılında yürürlüğe girmişti.
Kigali Değişikliği, HFC gazlarının kullanımının, 2021 emisyon miktarı üzerinden 2047’ye kadar en az yüzde 80 oranında azaltılmasını hedefliyor. Montreal Protokolü’ne göre gelişmekte olan ülkeler statüsünde yer alan Türkiye, Kigali Değişikliği’yle 2024’ten itibaren HFC gaz salımlarındaki artışı durdurmayı kabul etmiş oldu. Değişiklik gereği Türkiye’nin salımda 2029’a kadar yüzde 10, 2034’e kadar yüzde 30, 2040’a kadar yüzde 50 ve 2045’e kadar yüzde 80 azaltım yapması gerekiyor. HFC gazları, ağırlıklı olarak buzdolabı ve klima üretimi için iklimlendirme ve soğutma sektöründe kullanılıyor. Kigali Değişikliği’ndeki azaltımlara uyulmasıyla bu yüzyılın sonuna kadar dünyadaki 0,5 derecelik sıcaklık artışının önlenmesi hedefleniyor.