Paris İklim Anlaşması, Meclis Komisyonu'ndan oybirliğiyle geçti

Yasa teklifinin bugün TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek kabul edilmesi bekleniyor. Böylece Türkiye, 2016’da imzaladığı Paris İklim Anlaşması’na Glasgow’da bu ay sonunda başlayacak 26. Birleşmiş Milletler (BM) İklim Konferansı öncesi resmen taraf olacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen ay New York’ta BM Genel Kurulu’nda Türkiye’nin Paris Anlaşması’nı onaylayacağını duyurmasının ardından anlaşmanın onaylanmasına dair yasa teklifi, yeni yasama yılının açıldığı 1 Ekim’de TBMM’ye sunulmuştu. Teklifte yer alan beyanda Türkiye’nin, anlaşmayı 1992 tarihli BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) ve Paris Anlaşması’nda açıkça kabul edilen “hakkaniyet, ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve görevli kabiliyetler” temelinde uygulayacağı belirtiliyor. Ayrıca “(Türkiye Cumhuriyeti) Paris Anlaşması’nı gelişmekte olan bir ülke olarak ve ulusal katkı beyanları çerçevesinde, anlaşmanın ve mekanizmalarının ekonomik ve sosyal kalkınma hakkına halel getirmemesi kaydıyla uygulayacağını beyan eder” ifadeleri yer alıyor. Türkiye, Paris Anlaşması’nın temelini oluşturan 1992 tarihli BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin Ek-1 belgesinde “gelişmiş ülkeler” listesinde bulunuyor. Türkiye, bu listeden silinerek iklim değişikliği fonlarından yararlanma olanağı bulunan “gelişmekte olan ülkeler” listesine dahil olmak için BMİDÇS sekreteryasına eylül ayı içinde bir nota iletmişti. Türkiye’nin bu talebi, 31 Ekim’de Glasgow’da başlayacak BM İklim Konferansı’nda görüşülecek.

Paris Anlaşması’nın onaylanmasına ilişkin yasa teklifi dün ilk olarak muhalefet milletvekillerinin talebiyle tali komisyon olan TBMM Çevre Komisyonu’nda görüşüldü. Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar, Türkiye’nin anlaşmaya taraf olmaması durumunda ekonomisinin büyük zarar göreceğini belirtti. Türkiye’nin “gelişmekte olan ülke” olduğu beyanıyla anlaşmaya taraf olma gerekçesini açıklayan Birpınar, Rusya ve Polonya’nın da anlaşmaya taraf olurken “ekonomilerine zarar gelmemesi kaydıyla anlaşmayı uygulayacaklarını” beyan ettiklerini, Türkiye’nin de buna benzer bir beyanda bulunduğunu belirtti.

CHP Doğa Hakları ve Çevreden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç ise Türkiye’nin anlaşmaya taraf olmada çok geç kaldığını, 5 yıl sonra taraf olma kararında ise iklim fonlarına erişimin önemli rol oynadığını belirtti. Öztunç, “Bizim derdimiz iklim krizi mi, iklim krizinin fonu mu, hangisi?” diye sordu. CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan da Türkiye’nin “gelişmiş ülkeler” listesinden çıkmasının, dünyadaki diğer ülkelerin tutumu göz önünde tutulduğunda olanaklı görünmediğini vurguladı.

‘ESAS MESELE PARA DEĞİL’

Muhalefetin eleştirilerine yanıt veren Bakan Yardımcısı Birpınar “Finansman meselesine çok takılmayın. Biz ‘para olmasa da imzalarız’ noktasındayız” ifadelerini kullandı. TBMM Çevre Komisyonu’ndaki görüşmelerin ardından teklifin esas komisyon olan TBMM Dışişleri Komisyonu’na sunulması, oybirliğiyle kabul edildi. Dışişleri Komisyonu’ndaki görüşmelerde de eleştirileri yanıtlayan Bakan Yardımcısı Birpınar, “Birileri bizi 1992’de yanlış yere konumlandırmış, buradan çıkmaya çalışıyoruz” dedi. Teklif oybirliğiyle kabul edildi.

‘DOLARIN YEŞİLİ AĞACIN YEŞİLİNİ HATIRLATTI’

TBMM Dışişleri Komisyonu’ndaki görüşmeler sırasında CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç’un “Erdoğan ABD’ye gidince, doların yeşilini görünce ağacın yeşilini hatırladı” sözlerine AKP’li Ahmet Hamdi Çamlı’nın tepki göstermesi ve Öztunç’a yönelik ‘terbiyesiz’ ifadesini kullanması üzerine kısa süreli tartışma yaşandı. Toplantıya kısa süre ara verildi.