Özgür Özel: 'Altı Soma daha oldu, 2079 maden işçisi hayatını kaybetti'

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Türkiye Mimarlar Mühendisler Odası Başkanlığı (TMMOB) Maden Mühendisleri Odası’nın Ankara'da düzenlediği Dünya Madenciler Günü etkinliğine katıldı.

Özel yaptığı konuşmada şunları söyledi:

“Maden Mühendisleri Odası'nın bugünkü konukları ve Maden Mühendisleri Odası'nın çok değerli üyeleri, hepinizi Cumhuriyet Halk Partisi adına saygıyla selamlıyorum. Nice yıllarda mesleğinizi güvenle, erdemle, onurla yapacağınız yarınlar diliyorum. Bundan yaklaşık 5 yıl önceydi, bir davet aldım Maden Mühendisleri Odası tarafından. Büyük onur duyduğum madenciliğe hizmet ödülünü oda bana vermişti yönetim kurulu kararıyla. 40 yıllık maden mühendislerine verilen bir madenci bastonunu oda ilk kez maden mühendisi olmayan birine veriyordu.

Meslek örgütünden gelen, Manisa Eczacı Odası’nda Mahalle Temsilciliği, ardından Yönetim Kurulu Üyeliği, Genel Sekreterlik, Oda Başkanlığı; Türk Eczacıları Birliği’nde Genel Saymanlık, Genel Sekreterlik görevlerini yapmış olan biri olarak bir meslek odasının 40 yıllık üyelerine verdiği bir ödülü, bir anıyı, bir simgeyi, mesleği ile ilgili bu kadar değerli bir simgeyi bana armağan etmiş olmalarının hep büyük onurunu yaşadım. O baston, nereye gidersem benimle birlikte geliyor. Şimdi de Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı'nın makam odasında duruyor. Hepinize bir kez daha teşekkür ediyorum.

“SOMA’DAKİ MADENLERİN ARAŞTIRILMASINA İLİŞKİN ÖNERGEMİZ REDDEDİLMİŞTİ”

“Biraz önce Ayhan Yüksel söyledi. Aramızdaki ilişki bir gece yarısı Soma’da madenin başında başladı. Geldi, tanıştık. İkimiz de çok karamsar, çok gergin çok üzüntülüydük. Onun halen yerin altında meslektaşları ve meslektaşlarıyla omuz omuza çalışırken hayatını kaybetmiş madenciler vardı.

Benim daha 20 gün önce Meclis kürsüsünde ‘Soma’dan iyi haberler gelmiyor. Standart denetim yöntemleri işlevsiz kaldı. Meclis bu işe el koymazsa bir felaket olabilir’ dediğim konuşmamın üzerinden 22 gün, bunları anlattığımız araştırma önergemizin üzerinden de yedi ay geçmişti. O 22 gün kala iktidarın kalkan elleri muhalefetten çoktu. Maalesef önergemiz, Soma’daki madenlerin araştırılmasına ilişkin önergemiz reddedilmişti."

“TARİHİN NASIL BİR KARANLIK NOKTASINA TANIKLIK ETTİĞİMİZİ KONUŞARAK TANIŞTIK”

Madenciler Odası Başkanı Ayhan Yüksel ile tanışma anısını paylaşan Özel sözlerine şöyle devam etti:

"Sayın Ayhan Yüksel ile madenin başında tarihin nasıl bir karanlık noktasına tanıklık ettiğimizi konuşarak tanıştık biz. O günden bugüne beraberiz. Ben ne zaman aklıma bir şey takılsa Ayhan Yüksel’in, arkadaşlarının görüşünü almadan o konuda bir görüş oluşturmamaya çalışırım. Çünkü bilirim ki meslek örgütünden gelenler, meslek odaları adeta imbikten damıtılan bir damla öz gibi o noktaya gelene kadar çok büyük bir tarihsel birikim, çok büyük bir kültür, mesleki kültür ve omuzlarında yanlış yapmama, yanlış yaptırmama, yanlış bilgi vermeme, yanlış yönlendirmeme gibi bir ağır sorumluluğu taşırlar.

Bugüne kadar Ayhan Yüksel’den ne bilgi aldıysak, maden mühendislerine ne sorduysak, onlardan ne öğrendiysek hep bundan biz de istifade ettik kamuoyu da istifade etti. Tabii faciadan günler önce bizim duyup da ‘Araştırılsın’ dediğimizi faciadan 22 gün önce reddedilip faciadan 22 gün sonra oybirliği ile kurulan Soma Komisyonu’nda teker teker dinledik, hep birlikte dinledik. Eşlerin kaza yaklaşırken uykudan yorgun uyandıklarını, evlatların çizmelerinin yarıya kadar su dolduğunu, madenin artık eskiden daha çok yorduğunu, her çıkanın baş ağrısıyla çıktığını, bunların her birisi Soma Komisyonu’nun kayıtlarına teker teker işlenirken, Ayhan Yüksel ve arkadaşları da meselenin nasıl aslında göstere göstere geldiğini ifade ediyorlardı.

“SOMA'DA MADENCİLERİMİZİ SERMAYE, SİYASET VE SENDİKA YUTTU”

O gün ben ‘Soma’da 301 kişiyi 3S yuttu’ demiştim; sermaye, siyaset ve sendika. Elbette ki o günkü Soma’da örgütlü olan maden sendikasının hatalarından bugün ders alındığını umuyoruz. Son günlerde verilen bazı mücadelelerden, bazı beyanatlardan o günlerde yapılan yanlışların, o günlerde sendikaya hakim olan kadroların artık uzak olduğunu, şimdi başka bir anlayışın gelişmekte olduğunu ümitle, umutla takip ediyorum. Ama bir yandan da Soma’da işçilerin haklarını koruyan bir bağımsız sendikanın da büyük bir mücadelesini burada anmadan geçemem. Çünkü bizim Soma’da 301 şehidimiz yok, 303 şehidimiz var.

Arkadaşlarının haklarını korumak için kurulan Bağımsız Maden İş, Ankara ile Soma arasında mekik dokurken Tahir Çetin’i, kendisi de madenci olan kurucu başkanları Tahir Çetin’i ve babası da madende ölmüş olan Ali Faik İnter’i trafik kazasında kaybettik. Süleyman Soylu onları Ankara’ya sokmayıp, üç gün tuttu, üç gün. Uykusuz uykusuz dönerken trafik kazasında öldüler. Ayrıca Soma’da 301 kişi öldü ve bütün dünya Soma’yı konuştu. Herkes dedi ki Türkiye’de, ‘Unutursak yüreğimiz kurusun.’ Ama Soma’da ölen madenciler hepimize şunu öğrettiler ki madenciler ve emekçiler ne yaparlarsa yapsınlar örgütlenerek ve hep beraber yapsınlar. Ölünecekse bile, ölürken bile az olursanız sizi kimse dikkate almıyor bu memlekette

“TOPLAM 2 BİN 79 MADEN İŞÇİSİ HAYATINI KAYBETTİ”

Zira Soma’dan bugüne iki Soma daha oldu Türkiye’de. AK Parti iktidarları döneminde Soma dışında altı Soma daha oldu. Toplam 2 bin 79 maden işçisi hayatını kaybetti. Ama 301 kişi birden ölünce Türkiye’nin gündemine geldi. Büyük bir mücadele daha yürütüldü, hepimizin emekleriyle. Kimseyi dışlamadan söylemek isterim. TMMOB’daki birçok odanın, bilhassa maden mühendislerinin, muhalefet partilerinin, gerçek sendikaların, sendikacıların büyük mücadeleleriyle, kamudaki maden mühendislerinin bizlere katkı sağlayan, doğru bilgileri aktaran mücadelesiyle çok yol da alındı.

“GÜVENLİĞİ SAĞLAMADILAR, BEDEL ÖDEMEDİLER"

O gün verilen sözleri üç kategoriye ayıracak olursak, bunlardan ölenlerin ailelerine verilen bütün sözler tutuldu. Takip ettik, tutuldu. Geride kalan madencilere verilen sözlerin bir kısmı tutuldu. Örneğin iki gün hafta tatili, yakın yere konmazdı ama mücadele ile hep beraber aldık. İki asgari ücret, mücadele edildi, alındı. Mutlaka geliştirilmeli. Ama işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili verilen sözler maalesef tutulmadı, tutulmuyor. O gün ‘Bu maden dünyanın en güvenli madeni’ diye orada oturup da iftar yapan dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, maden faciasından sonra her saat başı kamera karşısındaydı. O hiçbir bedel ödemedi. Soruşturma ona ve onun altında olanlara gitmedi. Gerçek sorumlular cezalandırılmadı. Madenin sahipleri de kişi başına 5,5 gün yatıp çıktılar. Sonra diyorlardı ki, ‘Bu maden güvenli olmadan önce biz ineceğiz. Sonra işçiler inecek.’

Ama o maden değil, Türkiye’de hiçbir maden maalesef bu facialardan doğru dersler alınmadığı için ve Anayasaya açıkça aykırı olduğu halde, madenler devletin olduğu ve özelleştirilemez olduğu halde yok rödovans, yok işletme hakkı devri, yok bilmem başka bir yöntemle Anayasanın arkasından dolanıldığı için madenler güvenli olarak halen işletilemiyor. Ve bu sefer Fatih Dönmez o dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı. ‘En güvenli maden’ dediği Amasra madeninde 43 kişi öldükten sonra yine görevinin başındaydı. Yine komisyon kuruldu. Bu sefer komisyonun başına Soma faciası yaşanırken bakan kimse aynı kişi Taner Yıldız getirildi, komisyon başkanı yapıldı. Dünya Madenciler Gününün içinde bulunduğu bu hafta içinde söylemek isterim ki Cumhuriyet hükümetleri boyunca 79 yılda bin 186 maden ruhsatı kesilmişken, bu iktidar döneminde 386 bin maden ruhsatı kesildi. Böyle bir talanla karşı karşıyayız.

“HEP ACIYI DEĞİL, BÖYLE GÜZEL GÜNLERİ DE PAYLAŞMAK LAZIM”

Ne Cumhuriyet Halk Partisi, ne ben Türkiye’nin madenlerinin işletilmesine karşı değiliz. Ama Türkiye’de madenler işletilecekse doğaya saygılı olunacak. Oradan gelecekle feda edilenin dengesi iyi kurularak, birilerine para kazandırmak, birilerini zengin etmek için değil, Türkiye’nin yeraltı kaynaklarının en efektif, en doğru şekilde, doğayı en az tahrip ederek, en çok kamu yararına kullanmak için madenlerin işletilmesi gerekir. Bu işletmeyi de yapacak olan, bu kararları verecek olanlar da en başta maden mühendisleridir.

Ben maden mühendislerinin bu güzel gecesinde burada olmaktan çok mutluyum. Hep acıyı paylaşmak değil, bazen böyle günleri de paylaşmak lazım. Ama bu kadar çok acının yaşandığı bir ülkede de o acıları, o yaşananları, o hataları hatırlamadan ve maden mühendislerinin gerçek katkısını yapabilecekleri katkıyı görünür kılmadan bir şeyler söylemek de yeterli olmazdı. Bir kez daha gününüz kutlu olsun, haftanız kutlu olsun. Hepinize sağlıklı yarınlar, uzun başarılı meslek yaşamları, kazasız ve belasız çalışmalar diliyorum. Hepinizin önünde saygıyla eğiliyorum. İyi ki varsınız.”