Mülteci işçi: "Ölene dek çalışacağız gibi duruyor"
Deri, Tekstil ve Kundura İşçileri Derneği’nin raporuna göre mülteci işçiler sigortası olmadan çalıştırılıyor ve yarısı ayda asgari ücretin altında kazanıyor. Mülteciler arasında şiddete maruz kalan da var. Türk işçiler evlerine gönderilirken, mülteciler hiçbir ücret ödenmeden fazla mesaiye bırakılıyor. Tekstil işçisi mülteci D.S. eski çalıştığı işyerindeki durumu şu sözlerle anlattı: "Çalışmazsak işten çıkarılmakla tehdit ediliyorduk ama Türk işçi evine gidiyordu. Ölene kadar çalışacağız gibi duruyor"
ANKADeri, Tekstil ve Kundura İşçileri Derneği, Deri Tekstil ve Kundura İşkolunda Çalışan Mülteci İşçilerin Yaşadığı Hak İhlalleri Raporu’nu yayımladı. Rapordaki veriler 100 mülteci işçiyle yapılan anket sonucuna göre hazırlandı.
Raporda, işçilerle yapılan görüşmeler de yer aldı. Tekstil işçisi mülteci D.S., kendilerine düşük ücret verildiğini ve zorla fazla çalıştırıldıklarını söyleyerek, eski işyerindeki durumu şu sözlerle anlattı: "Çalışmazsak işten çıkarılmakla tehdit ediliyorduk ama Türkiyeli işçi evine gidiyordu. Fazla çalışmamız için ek bir ücret de alamıyorduk…. Ülkemize dönme ihtimalimiz çok düşük ve burada emekli olabilmemiz de mümkün değil. Ölene kadar çalışacağız gibi duruyor"
‘SURİYELİ OLDUĞUMUZ İÇİN AŞAĞILANIYORUZ’
Deri işçisi mülteci M.S., patronların kendilerini sürekli aşağıladıklarını belirterek "En ufak bir hatamızda başka işçilerin ortasında hakaret ve aşağılamaya varan sözlere maruz kalıyoruz. Suriyeli olduğumuz aşağılanıyoruz" dedi.
Ayakkabı işçisi mülteci H.D. ise bir dönem kendilerine yönelik linç girişimleri olduğunu ve işe korkarak gittiklerini belirterek şunları söyledi: "5 yıl önce Türk işçiler site içerisinde 'Suriyeli işçi istemiyoruz' eylemi yaptı. Bu süreçte işe giderken korkuyorduk, mecburen gruplar şeklinde gidip geliyorduk"
ASGARİ ÜCRETİN ALTINDA KAZANIYORLAR
Raporda yer alan verilere göre:
Mültecilerin hanelerinde ortalama 7.8 kişi yaşıyor.
İşçilerden 36'sı 500 lira, 16'sı 600 lira, 24'ü 700 lira geriye kalan 24'ü de 750 lira ev kirası ödüyor.
İşçilerin 10'u haftalık 400 lira, 35'i 500 lira, 5'i 550 lira, 40'ı 600 lira ve 10'u 700 Türk lira kazanıyor. İşçilerin yarısı ayda asgari ücretin altında ücret alıyor.
100 işçiden 36'sı evde bir bireyin daha çalıştığını belirtirken, işçilerin; 19 'nun eşi çalışıyor, 12'sinin çocuğu çalışıyor, 4'ünün kardeş çalışıyor, birinin de anne-babası çalışıyor. İşçilerden 75'i evden bir bireyin daha çalışmasına ihtiyaç duyduklarını dile getirdi.
SİGORTALARI YOK
Ankete katılan 100 işçinin tamamı sosyal güvenlik kaydı bulunmadığını dile getirdi. 100 işçinin toplam sigorta prim günü ise sıfır. İşçilerden hiç biri işyerinden devlet denetimi ile karşılaşmadı.
İşçilerin 35'i günde ortalama 9-10 saat çalıştıklarını, 65 işçi ile 11-12 saat çalıştıklarını söyledi. İşçiler 8 saatten sonrası için fazla mesai ücreti almadıklarını da getirdiler.
YIL BOYUNCA ÇALIŞAMIYORLAR
'Yılda kaç ay çalışıyorsunuz?' sorusuna işçilerden sadece 29'u 'yıl boyunca çalışıyoruz' cevabını verdi. 7 işçi 6 ay, 8 işçi 8 ay, 14 işçi 9 ay, 22 işçi 11 ay çalıştığını belirtti.
İşçilerin verdikleri cevaba göre işyerlerinin yüzde 60'ında çoğunluklu mülteci işçi çalışırken, yüzde 20'sinde çoğunlukla Türk işçi bulunuyor.
‘ŞİDDETTE MARUZ KALDIM’
İşçilerden tamamı mülteci olduğu için sigortası yapılmadığını, 73'ü mülteci olduğu için maaşı tam alamadığını, 87'si mülteci olduğu için Türk işçilere göre daha az maaş aldığını, 77'si mülteci olduğu için Türk işçilere göre daha uzun çalıştığını, 56'sı mülteci olduğu için haksız yere işten çıkarıldığını, 75'i mülteci olduğu için nefret söylemine maruz kaldığını, 52'si çalışma arkadaşlarını tarafından dışlandığını ve 12'si sözlü ve fiziksel şiddete maruz kaldığını söyledi.
İşçilerin 52'si patronları, 48'i ustaları, 35'i birlikte çalıştığı işçileri ve 55'i başka işçiler tarafından nefret söylemine maruz kaldığını dile getirdi.
İşçilerden 83'ü öncelikli talebinin ücretlerde artış olduğunu dile getirirken 35'i sigortasının yapılmasını, 47'si nefret söyleminin olmamasını, 76'sı çalışma koşullarının iyileştirilmesini ve 34'ü ise işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmasını istedi.