Külçe şirketlere kırıntılar devlete

Eski MMO Başkanı Mehmet Torun, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergesine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından verilen yanıta dikkat çekti. Yanıtta, şöyle denildi:

“Ülkemizde toplam 133 adet altın içeren maden ruhsatı bulunmaktadır. 2019 yılında; 24 ruhsattan 39 ton altın üretimi yapılmış, altın ruhsatlarından 36 milyon 257 bin 570,60 TL devlet hakkı tahakkuk ettirilmiştir.”

Torun, soru önergesine verilen yanıta göre, 2019 yılında 24 altın ruhsatından üretilen 39 ton altın için ödenen devlet hakkının 36 milyon 275 bin 570,60 TL olduğuna dikkat çekti. 2019 yılında üretilen altının devlet hakkının, 2020 haziran ayı sonunda ödendiğini belirten Torun, “30 Haziran 2020 tarihinde altının fiyatı 388 TL/gr. Ödenen devlet hakkının karşılığı: 93.5 kg altın olur. 2019 yılında 39 ton altın üreten şirketler ürettikleri bu altının 93.5 kilosunu devlet hakkı olarak ödemiş. İşin özeti; 39 bin kilo altının 93.5 kilosu bize, kalanı onlara” dedi. 

‘İTİRAZ EDİLMELİ’

Torun, ikinci bir örnek daha verdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na bağlı, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’nün (MAPEG) yaptığı bir paylaşımda Türkiye’de altın madenciliği için ödenen devlet hakkının hesabını anlattığına dikkat çekti. Torun, şöyle devam etti:

“MAPEG tarafından hesaplama ile ilgili yapılan açıklamada; ‘altın devlet hakkı Maden Kanunu, Ek/3 sayılı çizelgeye göre alınmaktadır. 2022 yılı için altın ons değeri 1800 dolar olup, devlet hakkı yüzde 11’e tekabül etmektedir. Cumhurbaşkanlığı kararı gereği yüzde 25 artırımlı oran yüzde 13,75 olmaktadır’ denilmekte. Bakalım öyle mi ? Örnekte 2022 yılında üretilen bir ton altın için 2023 Haziran ayı sonunda 25 milyon 178 bin 335 TL devlet hakkı hesaplanmış. Maden Kanunu’nun 9. maddesindeki teşviklere göre bu bedelin yüzde 40’ı ödenmemekte. Ödenen devlet hakkı 15 milyon 107 bin TL. 30 Haziran 2023 tarihinde altın fiyatı: 1.584 TL/gr. Bir ton altın üretiminin devlet hakkı karşılığı 9.5 kg altındır. Bu da ürettikleri altının yüzde biri bile değil, yüzde 13.75’i hiç değil.”

Torun, “Tüm toplumun ortak değeri olan madenlerimizin talan edilmesinin, doğamızın katledilmesinin ve iş cinayetlerinde insanlarımızın hayatını kaybetmesinin adı sömürge madenciliğidir ve buna yüksek sesle itiraz edilmelidir” dedi.