Kazakistan ve Atatürk Havalimanı'nın ilişkisi: AKP'nin ödediği yüzlerce milyon ortaya çıktı

Kazakistan’da 4 gündür devam eden akaryakıt protestolarında gerginlik devam ediyor. Ülkenin çeşitli kentlerinde devam eden protestolarda, göstericiler Almatı Havalimanı Terminali'ne kullanılamaz hale getirdi. Alınan bilgilere göre havalimanı personeli evlerine gönderilirken uçuşlar ise belirsiz bir süreliğine durduruldu.

Kullanılamaz hâlâ gelen havalimanın işletmesini TAV adlı şirket yapıyor.

İŞLETMEYİ ALMADA 'ATATÜRK HAVALİMANI' İZİ

İstanbul’da dev masrafları nedeniyle karşı çıkılan ve AKP’nin yandaş firmalara yaptırdğı İstanbul Havalimanı nedeniyle Atatürk Havalimanı’nı 7 Nisan 2019 tarihinde sivil uçuşlara kapatılmıştı.

Sayıştay 2017 Denetim Raporu’nda yer alan tespite göre, Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), Yüksek Planlama Kurulu’nun İstanbul Yeni Havalimanı’nın yapılmasına karar vermesinden bir gün sonra 22 Ocak 2013 tarihinde, TAV İstanbul Terminal İşletmeciliği A.Ş.’ye  bir yazı gönderdi. Yazıda İstanbul Yeni Havalimanı hizmete girdikten sonra TAV tarafından işletilen Atatürk Havalimanı’nın tarifeli uçuşlara kapatılacağı ve bu durumun Atatürk Havalimanı’nı 2021’e kadar işletme hakkına sahip olan TAV şirketine kâr kaybı olarak yansıyacağı bildirildi. DHMİ, TAV’a gönderdiği bu yazıda, söz konusu kâr kaybını tespit etmek üzere gerekli çalışmalara başlayacaklarını ve kâr kaybını kendilerinin ödeyeceğini beyan etti.

Sayıştay incelemesinde DHMİ ile TAV arasında yapılan sözleşme hükümlerinde DHMİ’nin kâr kaybını ödemesini gerektiren bir madde bulunmadığını vurguladı. 

ÖDEME YAPILDI

Ancak Atatürk Havalimanı’nı yıllık 165 milyon avro kirayla işleten TAV, kira sözleşmesinin bitmesine 1,5 yıl kala havalimanının uçuşa kapatılması ve tüm uçuşların İstanbul Havalimanı’na yönlendirilmesi nedeniyle zarara uğradığını belirtirtti.

Yaşanan olayın sonucu, hisselerinin yüzde 46,12’si Fransız hava limanı işletmecisi Aéroports de Paris Grubu’na ait olan TAV Havalimanları Holding’e tam 389 milyon avro gelir kaybı ödemesi yapıldı.

Almatı Havalimanı'nı TAV adlı şirket aldığı bu tazminata ufak bir ek yaparak 415 milyon dolara satın aldı

HABERİMİZİN ARDINDAN TAV’DAN AÇIKLAMA

TAV tarafından yapılan açıklamada ise alınan tazminatın haklı olduğuna vurgu yapıldı.

Açıklamada, “İstanbul Atatürk Havalimanı’nın sözleşme tarihinin bitiminden önce kapatılması nedeniyle şirketimize DHMİ tarafından, sözleşme gereği, her iki tarafın belirlediği bağımsız denetçiler tarafından tespit edilen tutarda tazminat ödenmiştir. Atatürk Havalimanı kira sözleşmesinde toplam kira bedelinin yüzde 25’i 2005 yılında 700 miyon dolar olarak DHMİ’ye ödenmiştir” ifadeleri kullanıldı.

TAV açıklamasında, 8 Mayıs 2020’de Kazakistan’ın Almatı Havalimanı’nı Rus ortağımız VPE ile birlikte satın almak üzere anlaşma imzaladığını ve 29 Nisan 2021’de hisse devri gerçekleşmiş olduğunu belirtti.

Yapılan açıklamada, satın alma işleminin detayları hakkında da bilgi verildi. Verilen bilgide, "satın alma işlemi ve havalimanında yapılacak yatırım Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) tarafından verilecek 450 milyon dolarlık kredi ile finanse edilecektir" ifadesi yer aldı.

THY YÖNETİM KURULU BAŞKANI İDDİASI

Kazakistan'ın havacılık açısından Türkiye'yi örnek almış bir ülke olduğu biliniyor. Kazakistan'daki olağanüstü durum devam ederken, Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu ve İcra Kurulu Başkanı İlker Aycı, eşi Tuğçe Saatman, THY çalışanları ve yakınlarının, Kazakistan'da mahsur kaldığı öne sürülmüştü.