İzmir Erkek Lisesi’ni Ziyaret - 15 Ekim 1925

KONUK YAZAR | Atatürk Araştırmacısı Ahmet Gürel, Cumhuriyet Ege için yazdı...

İZMİR / Cumhuriyet

Cumhurbaşkanı Bornova ziyaretinden sonra, ‘İzmir Erkek Lisesi’ni ilk defa ziyaret etmiştir. Burada girdiği Fransızca dersinde öğrenci Ali Rıza Berkem’i tahtaya kaldırmış ve şunları sormuş:

“1925 yılında henüz İzmir Erkek Lisesi’nde birinci sınıf öğrencisiyken, derslerin bittiği ama etütlerin henüz başlamadığı bir sırada, müdür odasının hemen karşısında olan bizim sınıfın kapısında bir kaynaşma oldu ve içeriye birkaç kişiyle birlikte Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın girdiğini gördük ve ayağa kalktık. Paşa, ‘Günaydın çocuklar diyerek’ bizleri selamladı. Gazi Paşa, sınıflara göz gezdirirken, tahtaya yazılı bir yazıya gözleri takıldı. Yazı şu idi; ‘Dans la nature rien ne se perd, rien ne se cre’e’. Fransız olan hocamızdan bu sözün ‘Lavaiser’e ait olduğunu öğrenmiştik. Gazi Paşa, ön sırada ben oturduğum için bana tahtadaki yazıyı okutup, Türkçeye çevirmemi emretti. Ben de yazıyı yüksek sesle okudum ve ‘Tabiatta ne bir şey kaybolur ne de yoktan var olur’ diye karşılığını söyledim. Gazi Paşa, bu sözün kimin tarafından söylendiğini sordu, ben de, ‘Lavaiser’ cevabını verdim.

Gazi Paşa, ‘Kimya zamanımızda da çok önemlidir, gelecekte kişi ve toplum hayatında çok daha önemli bir yer alacağına şüpheler yoktur. Bu itibar ile kimyacılara çok önemli görevler düşecektir. Buna göre, kimya dersine çok çalışmalısın’ deyip, sınıftan ayrıldılar.” 

(Ali Rıza Berkem, (1908-2007),  öğretmen, kimya yüksek mühendisi ve profesör. İstanbul Üniversitesi bünyesindeki Kimya Fakültesi’nin kurucusudur, yukarıdaki anıyı, sağlığında kendisinden dinledim.)

(Hasan Çelebioğlu'nun babası - 05 Mayıs 1930)

Daha sonra, ‘Yetimler Okulu’nu gezen Cumhurbaşkanı, okuldaki perişanlık ve bakımsızlıktan çok üzülmüştür. Okulun bakım ve onarım için talimat vererek Naim Palas’a dönmüştür. Burada akşam yemeği yenmiş, komutan ve vilayet yetkilileriyle gezi hakkında değerlendirme yapılmıştır.

Cumhurbaşkanı, 15/16 Ekim 1925 günü saat: 03.00’te, İzmir’deki misafirliğine son vererek heyetiyle beraber Konya’ya hareket etmişlerdir.